Austria Wien, zengin ve karamsar, benmerkezci ve toplumdan uzak bir kulüp hâline gelmişken, Rapid; dürüst gösterişsiz ve fakir halkı temsil eden bir futbol anlayışı ile devam ediyordu. Bu klişeler, Rapid taraftar grupları tarafından “Tank” takma adı ile simgeleşti.
Derbi… Aklımıza ilk gelen, dünyada Fenerbahçe- Galatasaray, Real Madrid-Barcelona, Schalke- Borussia Dortmund, Manchester United- Manchester City, Boca Juniors- River Plate maçları.
Elbette, dünyanın her ülkesinde ve şehrinde olduğu gibi Avusturya’da yaşadığım şehir olan Viyana’da “Viyana derbisi” Rapid Wien ve Austria Wien arasında. Bu kavram 1950’lerde bu iki takım arasındaki rekabet için ortaya çıkan bir tanımlamadır ve bu kulüpler başından beri farklı sosyal sınıfları temsil ediyordu ve SK Rapid Wien’in temsil ettiği grup banliyölerdeki işçilerdi. Şimdiye kadar iki takım arasında 340 derbi oynandı ve bu olağanüstü sayı İskoçya derbisi Celtic-Glasgow Rangers arasındaki derbiden sonra Avrupa’da en çok oynanan ikinci derbi. Yeşiller 138 galibiyet alırken, menekşeler 121 galibiyet elde etti ve geriye kalan maçlar beraberlikle sonuçlandı. İlk Viyana derbisi 1911 yılında oynandı ve bu maçta Rapid Wien 4-1 galip geldi. Gelin başa dönelim ve her iki takımı yakından tanıyalım.
Rapid Wien, 19. yüzyılın sonlarında bir “işçi takımı” olarak kuruldu o zaman ki ismi” Birinci Viyana İşçi Futbol Külübü” olarak kuruldu ve temsil ettiği sınıf daha çok işçi sınıfı ve orta sınıfla ilişkilendiriliyordu. Ve Avusturya’da bir “burjuvazi” takımıydı. Takımın renkleri “yeşil beyaz”dır. Maçlarını 28.600 kişilik “Allianz Stadyumunda oynamaktadır ve stadyum benim de en sevdiğim ilçe olan 14. Viyana olan “Hütteldorfer” da oynamaktadır. Stadyum Viyana’nın en büyük ikinci stadyumudur, 2016 yılında burada oynuyorlar ve açılış maçını Chelsea ile yaptılar ve İngiliz takımına 2-0 mağlup oldular. Stadyum aslında farklı etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır. Örneğin; toplantılar, konferansla, yaz festivalleri, kültürel etkinlikler, kitap fuarı, atölye çalışmaları gibi. Stadyuma U4 metrosunun son durağı ile ulaşmak mümkündür. 32 şampiyonluk ile Ligde en fazla şampiyonluğu bulunun ekiptir.
Hadi gelin, Viyana’nın bir diğer ucunda yer alan Austria Wien’e bakalım. 1910 yılında Wiener Amatör Spor Kulübü adı altında kurulun Austria Wien, başından beri burjuvaziyi kafelerde, barlarda somutlaştırdı. Viyana’daki üçüncü büyük futbol stadyumudur ve yaklaşık 17.500 seyirci kapasitelidir ve stadın ismi taraftarlarca ve yerel halk tarafından ismi” Generali Arena” olarak bilinmektedir.
Stadyumun temelleri 1925 yılında atıldı. Takımın ana rengi “mor” olmakla beraber, günümüz forma tasarımları ile, formada beyaz ve diğer renkleri de görmek mümkündür.
Diğer yandan kendilerini “genç menekşeler” olarak tanımlayan takımın, aynı isimde bir taraftar grubu da bulunmaktadır. 2018 yılına kadar tekrardan bir “restorasyon” süreci geçirdikten sonra 13 Temmuz 2018’de kapılarını Bundesliga ekibi Borussia Dortmund ile oynanan hazırlık maçı ile açtı ve maçı 1-0 kaybettiler. Stadyum 11. Viyana’da yer alıyor ve U2 metrosunun “Stadion” durağında yer almaktadır. Austria Wien kazandığı 22 şampiyonluk ile Rapid Wien’i takip etmektedir.
Ancak rekabetin ortaya çıkmasında sadece sosyal yönler rol oynamadı. Siyasi ve yerel unsurlar da önemli bir rol üstlendi. Bu yerel çatışmaya ek olarak, eski kraliyet monarşisinin giderek daha fazla sorunu devreye girdi. Avusturya işgücü eksikliği Rapid’i de derinden değiştiren “Balkan göçmenler” yeşilleri güçlü şekilde etkiledi. Öte yandan, eğitimli orta sınıfın bir derneği olarak Austria Wien, eski Habsburg İmparatorluğu’nun Macar ve Yahudi kısımlarını temsil ediyordu.
Günün sonunda stadyuma her adım attığımda ve koltuklara oturduğumda aklıma Kadıköy ve Fenerbahçe’min eşsizliği, büyüklüğü, asilliği geliyor ve dünya da hiçbir takımın Fenerbahçe’nin yerini tutamayacağı gerçeğini değiştirmiyor.
Bu bahsettiğimiz toplumsal yapı günümüzde hâlen etkinliğini sürdürmektedir. Austria Wien, zengin ve karamsar, benmerkezci ve toplumdan uzak bir kulüp hâline gelmişken, Rapid; dürüst gösterişsiz ve fakir halkı temsil eden bir futbol anlayışı ile devam ediyordu. Bu klişeler, Rapid taraftar grupları tarafından “Tank” takma adı ile simgeleşti.
İki takım arasındaki derbiler bazı zamanlar muhteşem maçlara ulaştı. 1923 yılında Rapid Wien oyuncusu Ferninand’ın kırmızı kart görmesinin ardından takım arkadaşları protesto için sahayı terk etti. Austria Wien 3-0 hükmen galip geldi. 1937 Mayıs’ında hararetli bir derbide, sakatlıklar ve kırmızı kartlar nedeniyle Rapid sahada altı kişi kaldı ve Austria 5-0 önde iken maç durduruldu ve iptal edildi.
Bu iki takım arasındaki en unutulmaz derbi 17 Eylül 1950’de oynandı ve bu maç 4-4 sona erdi. Beraberlik sonrası tekrarlanan maçta 2-0 öne geçen Rapid Wien skoru koruyamadı ve Austria Wien ilk yarıya 4-3 üstünlükle girdi. Ancak ikinci yarıda Rapid gerçek unutulmaz bir performans ile maçı 7-5 kazandı.
Ben boş zamanlarımda Rapid Wien’in maçlarına gitmeyi tercih ediyorum ve taraftar grubu ile, bir yandan stadyumun konumu ve bana daha sıcak hissettirmesi ile Rapid’i tercih ediyorum. Ama günün sonunda stadyuma her adım attığımda ve koltuklara oturduğumda aklıma Kadıköy ve Fenerbahçe’min eşsizliği, büyüklüğü, asilliği geliyor ve dünya da hiçbir takımın Fenerbahçe’nin yerini tutamayacağı gerçeğini değiştirmiyor.
Viyana’dan “Boğazın en şanlı, görkemli ve cesur spor kulübü Fenerbahçe”ye selam olsun.
