Rekabet Kurulu’nun, fahiş fiyat artışı iddiasıyla haklarında soruşturma yürüttüğü gıda üreticisi ve tedarikçisi 15 teşebbüs ile 5 zincir market sözlü savunma için kuruma geldi.
Rekabet Kurulu, hızlı tüketim malları sektöründe faaliyet gösteren 5’i zincir market 20 teşebbüs hakkında, 4054 sayılı ‘Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettikleri yönündeki iddialar üzerinden soruşturma başlattı.
DHA’nın aktardığı bilgilere göre, soruşturmada sözlü savunma aşamasına gelindi. Rekabet Kurumu’nda gerçekleştirilen sözlü savunma toplantısına Kurul Başkanı Birol Küle, soruşturma heyeti ve firmaların temsilcileri katıldı. Birol Küle, hakkında soruşturma yürütülen tarafların yazılı savunmalarının tamamlandığını sözlü savunmaların ise bugün ve yarın yapılacağını söyledi. Ardından, soruşturma heyetine söz verdi.
‘ZİNCİR MARKETLER ORTAK HAREKET ETTİ’
Soruşturma heyetinin görüşünde, 4054 sayılı ‘Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4’üncü maddesinin, rekabeti engelleme nitelikleri olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ile teşebbüs birliklerinin davranışlarını yasakladığı bildirildi. Soruşturmada yer alan 5 zincir market ile ilgili şu ifadeler kullanıldı:
“Ulusal zincir marketler arasında, ortak tedarikçiler aracılığıyla kurulan dolaylı temaslar yoluyla, fiyatların veya fiyat artışlarının koordinasyonunun sağlandığı; yine ortak tedarikçiler aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar, fiyat artış tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar gibi rekabete hassas bilgilerin paylaşıldığı; fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatların arttığı dönemde henüz fiyat artışı yapmayan perakendecilerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edilmek suretiyle söz konusu fiyatların, tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı; rakip fiyatlarının yükselmemesi halinde, ürün özelinde fiyat düşürme (bozma) gibi çeşitli stratejiler yoluyla teşebbüsler arasındaki danışıklılığa uyumun sürekli olarak gözetildiği; böylelikle adı geçen perakendecilerin satışa sundukları pek çok ürünün perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip, topla-dağıt karteli niteliğindeki anlaşma veya uyumlu eylemler yoluyla 4054 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesini ihlal ettikleri sonucuna ulaşılmıştır.”
TEKRAR PARA CEZASI VERİLEMİYOR
Söz konusu firmalara idari para cezası uygulanması gerektiği belirtilirken; Kurul’un 28 Kasım 2021 tarihli kararıyla teşebbüslere zaten idari para cezasının uygulandığı kaydedildi. Hukukta ‘mükerrer cezalandırma yasağı’ olarak da bilinen ‘bir kimsenin aynı fiilinden dolayı mükerrer olarak yargılanamaması ve cezalandırılamaması’ ilkesi kapsamında soruşturmada para cezasına hükmedilmesine yer olmadığı değerlendirildi.
14 TEDARİKÇİYE İDARİ CEZA İSTENDİ
Soruşturmada yer alan üretici ve tedarikçi konumundaki 14 teşebbüse ilişkin, “Zincir marketlerin geleceğe dönük satış fiyatları ve fiyat artış tarihleri gibi rekabete hassas bilgilerinin paylaşımına aracılık etmek suretiyle, perakendeciler arasında koordinasyonun sağlanmasında ve sürdürülmesinde rol oynadıkları, anılan perakendecilerin ise söz konusu koordinasyondan haberdar oldukları ve tedarikçiler tarafından kendilerine aktarılan rakiplere ait bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarında kullandıkları değerlendirilmektedir” denildi.
Firmalara idari para cezası verilmesi gerektiği kaydedildi. Soruşturma heyeti, Horizon firması tarafından Kanun’un ihlal edildiğine yönelik herhangi bir bulguya ulaşılamadığından, ilgili teşebbüs hakkında idari para cezası uygulanmasına yer olmadığına hükmetti.
Soruşturma kapsamındaki tedarikçilere ilişkin değerlendirmesini de açıklayan soruşturma heyeti temsilcisi, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Beypazarı, Coca Cola, Doğanay, Düzey, Eti, Fritolay, Gsk, Haribo, Kent, Pasifik, Pepsi, Redbull, Şölen ve Unmaş’ın soruşturma tarafı zincir marketlerin geleceğe dönük satış fiyatları ve fiyat artış tarihleri gibi rekabete hassas bilgilerinin paylaşımına aracılık etmek suretiyle, perakendeciler arasında koordinasyonun sağlanmasında ve sürdürülmesinde rol oynadıkları, anılan perakendecilerin ise söz konusu koordinasyondan haberdar oldukları ve tedarikçiler tarafından kendilerine aktarılan rakiplere ait bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarında kullandıkları değerlendirilmektedir.”
İhlal teşkil eden eylemlerin ceza yönetmeliği kapsamında “kartel” niteliği taşıdığını ve temel para cezasının bu tespite dayanarak belirlenmesi gerektiğini dile getiren temsilci, söz konusu eylemleri daha uzun süre devam ettiren firmalara yönelik cezaların artırılarak uygulanmasını talep etti.
Hakkında rekabet soruşturması yürütülen teşebbüsler şöyle:
“Beypazarı İçecek Pazarlama Dağ. Amb. Tur. Pet. İnş. San. ve Tic. AŞ, BİM Birleşik Mağazalar AŞ, CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi AŞ, Coca Cola Satış Dağıtım AŞ, Doğanay Gıda Tarım ve Hayvancılık San. Tic AŞ, Düzey Tüketim Malları Sanayi Pazarlama ve Ticaret AŞ, Eti Gıda San. ve Tic. AŞ, Frito Lay Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Glaxosmithkline Tüketici Sağlığı AŞ, Haribo Şekerleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., Horizon Hızlı Tüketim AŞ, Kent Gıda Maddeleri Sanayi ve Ticaret AŞ, Migros Ticaret AŞ, Pasifik Tüketim Ürünleri Satış ve Ticaret AŞ, Pepsi Cola Servis ve Dağıtım Ltd. Şti., Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Ticaret Limited Şirketi, Şok Marketler Ticaret AŞ, Şölen Çikolata Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Unmaş Unlu Mamuller Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Yeni Mağazacılık AŞ.”
Yarın savunmaların tamamlanması ardından 15 gün içinde nihai kararın açıklanacağı bildirildi.
