Türk Büro Sen Genel Başkanı Fahrettin Yokuş, Türkiye’de 1 milyondan fazla göçmen kayıt dışı çalıştığını söyledi.
“Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele” gündemiyle gerçekleştirilen Sosyal Güvenlik Yüksek Danışma Kurulu’nda konuşma yapan Genel Başkan Fahrettin Yokuş, “Kayıt dışı istihdam ülkemizde çalışma hayatının en büyük sorunudur. Bu konunun Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından gündeme getirilmesi oldukça önemlidir. SGK paydaşlarla bu konuda el ele verirse, kayıt dışı istihdam Avrupa’da olduğu gibi %5 -6 seviyesine kadar inecektir” dedi.
KAYIT DIŞI İSTİHDAMI ÖNLEMEK İÇİN 4A, 4B, 4C, ÇAKILI SÖZLEŞME, KADRO KARŞILIĞI SÖZLEŞME VE TAŞERON GİBİ İSTİHDAMLARI BİTİRMELİYİZ
“Kayıt dışı istihdamın önlenmesi konusu Türkiye Kamu-Sen olarak bizim yıllardır gündemimizdedir. Hatta bu konuda yaklaşık 6 sene önce bir çalışma hazırladık. Kayıt dışı çalışma en büyük adaletsizlik ve emeğin sömürülmesidir. Bu mücadelede SGK ve Maliye Bakanlığı’nın yeri çok önemlidir. Çünkü denetim mekanizması bu iki kurumun elindedir. Denetim mekanizmasını elinde bulunduran bu iki kurumumuz koordineli olarak çalışmalıdır.
Ülkemizde kayıt dışı istihdamı önlemek istiyorsak; 4A, 4B, 4C, çakılı sözleşme, kadro karşılığı sözleşme ve taşeron gibi istihdamları bitirmeliyiz. Adaleti ancak böyle sağlayabiliriz. Aynı işi yapanlar arasındaki ücret ayrımını bitirmeliyiz. Primler ve vergi dilimleri yeniden düzenlenerek, düşürülmelidir. Yeniden yapılandırmalar yani aflar kalksın. Onun yerine düzenli ödeyenlere indirim yapılsın.”
VERGİSİNİ DÜZENLİ ÖDEYEN MEMURLARA DA %5 İNDİRİM YAPILSIN
“Sigorta primleri ve vergi dilimleri düşürülmediği sürece, vergi ve primlerini düzenli ödemeyenlere sürekli olarak af geldiği sürece kayıt dışı istihdamın önüne geçemeyiz. Biz ülke olarak, yanlış yapan öğrenciyi affederiz. Cinayet işleyen katili affederiz. Herkesi affederiz. Ama kimse; her şeyi düzgün, hiçbir kötülüğe bulaşmamış vatandaşı da bir kere ödüllendirelim demiyor. Maliye Bakanımız Sayın Naci Ağbal’ı tebrik ediyoruz. Afların yanında bizim de Türkiye Kamu-Sen olarak yıllardır savunduğumuz vergisini düzenli ödeyenlere %5 indirim getirdiler. Primini ödeyen, kanunlara uyan vatandaşlarımızı niye cezalandırıyoruz.
Bu ülkede memurlar kandırılıyor. Hükümet yetkilileri “memuru enflasyona ezdirmeyeceğiz” diyorlar. Zam ve enflasyon farkı vereceğiz diyorlar. Ancak verilen zamlar yılın 6. Ayından itibaren vergi diliminde bir üst gruba çıkıyor. Bu nedenle de verilen zamlar, enflasyonun yüksek çıkması sebebiyle de vergi dilimine gidiyor. Yani memurlar enflasyon altında ezilmiş oluyor. Buradan Maliye Bakanı’na sesleniyorum. Biz memurların vergileri kaynağından peşin olarak kesilmektedir. Biz de memurlar olarak, %5 vergi indirimi istiyoruz. Artık, memurlar yüksek vergi dilimleri ve enflasyonun altında ezilmesin.”
1 MİLYONDAN FAZLA GÖÇMEN KAYIT DIŞI ÇALIŞIYOR
3,5 milyon göçmen ülkemize geldi. Türkiye göçmenler ülkesi haline geldi. 1 milyondan fazla kayıt dışı Suriyeli istihdam ediliyor. Ülkemize sığınan mazlumlara yardımcı olalım. Ekmeğimizi paylaşalım, ama ülkemizi, işimizi ve geleceğimizi paylaşamayız. Ancak, bu durumun sorumlusu biz miyiz? Emperyalist güçler savaş çıkartacak, bunun cezasını bizim ülkemiz ve milletimiz mi çekecek? Ekmeğimizi bölüştüğümüz yetmezmiş gibi, vatanımızı da mı bölüşeceğiz? Huyu huyumuza benzemeyen bu insanlarla hangi birlikteliği sağlayabiliriz? Şuanda Suriyeliler, kendi vatandaşımızdan daha değerlidir. Böyle bir ülke ve yönetim anlayışı kabul edilemez. Bizim kendi çocuklarımız işsiz gezerken, Suriyelilerin istihdam edilmesi doğru değildir. 3,5 milyon göçmen için kamplar oluşturulsun ve bu kamplara gönderilsinler. Aramızda ne zaman patlayacağı bile belli olmayan kaçak göçmenlerin serbestçe dolaşmasına ve kayıt dışı olarak istihdam edilmesine izin verilmemelidir.”
KAYIT DIŞI İSTİHDAMLA İLGİLİ TÜM PAYDAŞLARIN KATILACAĞI BİR ÇALIŞTAY YAPILMALIDIR
Pahalı, kalitesiz ve ulaşılması zor bir sistemle yalnızca yasalarla zorlayarak kayıt dışını kayıt altına almak mümkün değildir. Zaten sosyal devlet olmak da daha ulaşılabilir, kaliteli ve ucuz bir sistem kurmayı gerektirmektedir. Bu görüşler ışığında kayıt dışılığın nedenlerini gerçek anlamda ortaya koyacak bir çalıştay yapılması zorunludur.
Bu çalıştayda, çalışanın neden sistemin dışında kalmayı kabullendiği, işverenin neden çalışanlarını tam olarak kuruma bildirmediği tüm yönleriyle ortaya konmalıdır. Sorun doğru tespit edilmezse, çözüm hep eksik kalacaktır. Bu görüşlerimize ek olarak, bizce kayıt dışı ile ilgili olarak alınması gereken önlemler kısaca şu şekildedir:
*Sık sık çıkarılan aflar yoluyla vergisini ve primlerini düzenli ödeyen mükelleflerin adeta cezalandırılması yönteminden vaz geçilmesi,
*Etkin bir denetim sisteminin oluşturulması,
*Cezaların caydırıcı nitelikte olması,
*Kamu kurum ve kuruluşları arasında etkin bir koordinasyon sisteminin oluşturulması,
*İsteğe bağlı sigortalılık sisteminin yeniden düzenlenmesi,
*Sosyal güvenlik kurumunun hizmet sunumundaki eksikliklerin giderilmesi,
*Çalışanların ve işverenlerin bilgi ve bilinç eksikliğinin giderilmesi,
*Kayıt dışının yoğun olduğu sektörlerin tespit edilmesi,
*Kayıt dışı istihdamla mücadelede istikrarlı politikaların belirlenmesi,
*Ülkede nüfusu giderek artan sığınmacıların istihdamdaki yerinin dikkatle tespit edilmesi, bu kimselerin mutlak surette kayıt altına alınması,
*Sendikal faaliyetlere daha fazla önem verilmesi ve sendikalaşma oranlarının artırılması.
Bunların dışında konu ile ilgili pek çok öneri getirmek mümkündür. Ancak konunun çözümü için kapsamlı bir çalıştay yapılarak, faktörlerin her biri için ayrı bir eylem planı benimsenmesi Türkiye Kamu-Sen’in temel önerisidir” dedi.
