Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), ocak ayı açlık ve yoksulluk sınırını açıkladı. Rapora göre dört kişilik ailenin açlık sınırı 1615 lira, yoksulluk sınırıysa 5262 lira oldu.
Asgari ücret başta olmak üzere, ücretli çalışanların neredeyse tek gelir kaynağı olan maaş ve ücretler ile emekli maaşlarına 2018 yılının ilk ayından geçerli olmak üzere yapılan artışların etkisi piyasaya anında yansıdı. Yılın ilk ayında özellikle gıda ürünlerinde görülen “fiyat ayarlamaları” sonucu ücretli çalışanların satın alma gücü aşınmaya başladı.
TÜRK-İŞ Araştırmasının 2018 Ocak ayı sonucuna göre:
-Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1.615,49 TL,
-Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 5.262,18 TL oldu.
-Bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise 1.998,88 TL olarak gerçekleşti.
Asgari ücretin, bir işçinin yaşam maliyetini karşılamak bir yana, dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcamasına bile yetmediği, bu ücretle ancak 9 gün insan onuruna yaraşır bir düzeyde geçinebilmenin mümkün olduğu belirtildi.
TÜRK-İŞ hesaplamasına göre; dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı geçtiğimiz aya göre 7 TL, geçtiğimiz yıla göre 136 TL artış gösterdi. Yoksulluk sınırı tutarı ise son bir ayda 24 TL, geçen yılın Ocak ayına göre ise 444 TL arttı.
MUTFAK ENFLASYONU ARTTI
TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2018 Ocak ayında şu şekilde gerçekleşti:
-Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 0,46 oranında arttı.
-Yılın ilk ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 0,46 oranında gerçekleşti.
-Gıda enflasyonunda son oniki ay itibariyle artış oranı -baz etkisiyle- yüzde 9,22 oldu.
– Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 9,71 olarak hesaplandı.
Gıda harcaması çalışmasına temel alınan beslenme kalıbında yer alan ürünlerin fiyatları Ocak 2018 itibariyle şu şekilde değişim gösterdi:
-Süt, yoğurt, peynir grubunda; bütün ürünlerde artış görüldü. Böylece, aylardır fazla bir değişiklik görülmeyen bu grupta tespit fiyat artışları mutfak harcamasına olumsuz yansıdı.
-Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; dana kıyma fiyatında “ucuzluk” kampanyası sonucu gerileme görülürken kuşbaşı fiyatı arttı. Bir fikir vermesi bakımından, bonfile etin kilogram fiyatı 75 TL ile yeni belirlenen günlük net asgari ücretin neredeyse 1,5 katı seviyesine ulaştı. Sakatat ürünleri (dana ciğer, yürek, böbrek) ile tavuk fiyatı bu ay yine aynı kaldı. Balık fiyatında artış görüldü. Yumurtanın tane fiyatı yedi kuruş azaldı. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları, ürün bazında bazı fiyat ayarlamaları olmasına karşın ortalamada fazla değişmedi.
-Yaş sebze-meyve fiyatları, mevsim şartlarının olumlu seyretmesi ve kış ürünlerinin ağırlıklı olarak pazarda yer almasının etkisiyle fazla artış göstermedi.
Bu gelişme mutfak harcamasını olumlu yansıdı. Ortalama sebze-meyve fiyatı geçen ay 4,08 TL iken bu ay 4,02 TL olarak hesaplandı. Geçtiğimiz ay 4,20 TL olarak hesaplanan sebze ortalama kilogram fiyatı bu ay 4,17 TL oldu. Meyve ortalama kilogram fiyatı ise 3,85 TL’den 3,64 TL’ye geriledi.
Hesaplama yapılırken pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı, ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketimi toplam miktarından hareket edildi.
-Ekmek, pirinç, un, makarna, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; ekmek gramajı azaldı ama fiyat değişmedi. Pirinç fiyatı değişmezken, un, makarna ve bulgur fiyatı biraz artış gösterdi.
-Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı ve margarin ile zeytinyağı ve ayçiçekyağı fiyatı yine değişmedi. Siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatı da aynı kaldı. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinden fındık fiyatı geriledi, diğerlerinin değişmedi. Baharat (kimyon, nane, karabiber, vb.) ürünleri fiyatı bu ay kuru nanedeki artış dışında aynı kaldı. Bal, reçel, pekmez, şeker fiyatı da bu ay değişmezken tuz fiyatı arttı. Çay ve ıhlamur fiyatı ile salça fiyatı da aynı kaldı.
