Çünkü tetikçilerin eline o silahı ve zehirli fikirleri bir siyasal güç ve irade siyasal ve ekonomik çıkarlar uğruna veriyor. Bir yandan da tüm bu cinayetlerin gerçek arka planını ve kendilerini her türlü sorgulamadan muaf tutuyor.
Yargının elini tutanları.. Bağımsız ve tarafsız yargı ve şeffaf ve özerk kurumları istemeyenleri.. 7 Haziran-1 Kasım 2015 arasında sokulduğumuz korku tüneline benzer bir şiddet ortamını.. Kökleri çok öncelere dayanan kirli ve gayrınizami siyaset hastalıklarından faydalananları ve tedavi girişimlerini sabote edenleri.. Son yıllarda devleti hızla yozlaştıran ve kamu yararı prensibinden daha da uzaklaştıranları.. Siyasal bir değişim ve (demokratik kurumlarda, kamu yönetiminde, ekonomide ve sosyal adalette) bir reform programı engelleyebilir.
Uzun zamandır “görünen köy kılavuz istemez” bir gidişat var. Ben de fikir yazılarımda ve katıldığım televizyon programlarında dillendirmeye çalışıyorum. Seçmen desteği eriyen iktidar bloğu veya bu blok içindeki hâkim irade(ler), giderek daha otoriter ve seçim-dışı yollardan iktidarda kalmaya çalışacağının bütün işaretlerini veriyor. 2015 seçimleri arasındakine benzer gelişmelerin olmaması için muhalefetin daha farklı politikalar izlemesi ve bir arada durabilmesi elzem. Bunları görmek için Türkiye’nin 1980 öncesine dayanan deneyimleri yanında Sedat Peker’in ifşalarına ve dünyadaki örneklere bakmak yeterli olurdu. Ama iktidar bloğunun kendi açıklamaları zaten deklare ediyor.
Son bir hafta bu doğrultuda üç gelişme yaşandı.
Bir cani, koruma altındaki HDP İzmir İl Başkanlığı’na elini kolunu sallayarak girerek savunmasız bir kadını, Deniz Poyraz’ı katletti. Mehmet Ali Ağca’lardan beri ülkemizde mevcut melun bir geleneği sürdürüyor ve ısrarla tek başına hareket ettiğini vurguluyor. Eğer o saatte yapılması planlandığı söylenen bir toplantı yarım saat ertelenmeseydi, belki de şimdi kitlesel bir katliamdan bahsedecektik. Yani toplumsal barışa çok daha ağır bir darbeden.
HDP kapatma davası Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edildi. Muteber seçim anketleri gösteriyor ki, şu an seçim yapılsa Millet İttifakı artı HDP’ye destek Cumhur İttifakı’nı geçiyor. HDP seçmenlerinin destekleyeceği bir aday da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan’ı geçiyor. HDP’nin kapatılması ise muhalefeti bölebilir. HDP’yi PKK’ya iterken seçmenlerini sandığı boykota zorlayabilir.
Seçim sisteminde iktidar yararına yapılması planlanan değişiklikler ise uzun süredir konuşuluyor. Bunun ingilizce adı gerrymandering. Türkçeye “bir siyasi partinin seçim bölgelerini çıkarlarına uygun düşecek şekilde ayarlaması” veya kısaca “dolap çevirmek” olarak çevrilmiş. Yani oyunun kurallarını kendisini kazandıracak şekilde değiştirmek.
Bu politikalarla ve 2015’ten beri orantısız olarak başta HDP muhalefet partilerine yönelen seçici siyasal şiddet seçmen iradesinin özgür biçimde şekillenmesini zorlaştırıyor. Muhalefetin ortak hareket etmesini de. Ama istenirse tam tersi sonucu da yaratabilir. Çünkü tüm siyasal aktörler tehdit altında.
Muhalefet ve Siyasal Şiddet
Muhalefet partilerinin yukarıdaki tehlikelerin farkında olmadığını ve hiç ortak tavır almadığını iddia etmek yanlış olur. Saldırı sonrası yaptıkları açıklamalar birbirine benziyordu. Farklı kelimelerle de olsa (“şiddet sarmalına sokan zihniyet,” “senaryo,” “bulanık suda balık avlamak isteyenler” ve “provokasyon”) hem saldırıyı hem de ardındaki siyasal niyeti kınadılar ve karşısında konumlandılar.
Ama bu açıklamaları farklı zamanlarda, farklı düzeylerde ve ayrı ayrı yaptılar. Çare olacak ortak bir yol planı sunmadılar. Yani bir blok olarak hareket etmediler ve parçalı bir görüntü verdiler.
Oysa karşılarında topluma doğru veya yanlış net ve somut bir seçenek sunan bir otoriter blok var. Merkezinde Cumhur İttifakı’nın olduğu bu blok tüm ayrılıklarına rağmen ortak çıkarlar söz konusu olduğunda beraber, yani bir blok olarak hareket ediyor.
Muhalefetin bir blok olarak hareket edememesinin önemli bir nedeni hiç kuşkusuz enformasyon dezavantajı. Kitlesel medyanın büyük çoğunluğu iktidarın kontrolünde. Bu medyayı takip eden bir kişi ne Sedat Peker ifşaatlarından ne de HDP’ye saldırıdan haberdar olarak yaşamını sürdürebilir. Ama aynı medya yirmi dört saat hakikat-ötesi muhalefet-HDP-PKK ittifakı haberleri yapmaya hazır.
Ama tek neden bu olamaz. Çünkü enformasyon dezavantajını aşmanın tek yolu duyulmaması, duyurmaması imkânsız güçlü bir ses çıkarmak. Bu da ancak ortak açıklamalarla ortak bir mesaj vermekle olabilir.
Demokrasi Bloğu bu mesajın eksenini ve içeriğini bulmakta zorlanıyor.
Arayış İçindeki Sessiz Çoğunluk
Muhalefetin tabanında duygu ve zihin dünyaları çok farklı deneyimlerden ve kaynaklardan beslenen ve birbirininkinden habersiz kesimler var. Bu dünyaların kesişmesi ancak uzun soluklu bir toplumsal barış dönemi sonrası, diyalog ve belki de yeni kuşaklarla mümkün olacak. Dolayısıyla muhalefetin mesajının bu dünyaları birleştirmesi gerekmiyor. Demokrasi, hukuk devleti, temiz devlet ve sosyal adalette yani asgari müştereklerde buluşması gerekiyor.
Seçim ittifakı ve demokrasi bloğu ayrı şeyler.
Faklı kamuoyu araştırmaları, parti tercihlerini henüz değiştirmese de seçmenlerin yüzde otuz ile altmışının farklı mesajlara açık olduğunu gösteriyor. Bu rakamlar hoşnutsuz Cumhur İttifakı destekçisi seçmenler kadar hiçbir partiye yönelmeden bekleyenleri de içeriyor.
Otoriter rejimler toplumu depolitize ederek yerleşiyor. Genç nüfusun geleceğini yurtdışında görmesi tam da bunu, yani ülkeden ve siyasetten “çıkış” seçeneğini kullanmaları tehlikesini gösteriyor.
Hoşnutsuz büyük çoğunluğu “çıkış” değil “ses” seçeneğinde birleştirecek siyasal mesaj güzel sözleri somut program ve inandırıcı eylemlerle desteklemek zorunda. Bunu başaracak siyasal deneyim ve irade Türkiye’de mevcut.
