İthalatının %85’i hammadde ve aramal ise kendi ülkenin parasını değersizleştirerek kendine çıkar sağlayamazsın. Kendi sattığının değeri düşük kalamıyor, çünkü mecburen ithal ettiğin malın değeri artıyor. Ve sen onu almak zorundasın. Alamazsan ihracatı bırak üretim yapamazsın.
Türkiye gibi göbeğinden ithalata bağlı bir ülkede “ihracatı artıracağım” diye dövizin çıkmasına izin vermek sadece günü kurtarmaktır. Orta ve uzun vadede Türkiye ye yapılan kötülüktür. Ne olur anlayın artık! Gerçi anlamasanız da olur bu saatten sonra!
Ocak 2021’de dolar 7,25 liraydı. 15 Kasım 2021 Cuma günü baktığımda 9.20 lira oldu. 1.95 lira arttı. Ağustos sonuna göre dış ticaret açığımız 30 milyar dolar. Yani dolar artışının buradan bize artı maliyeti 59 milyar TL. Dış borcumuz 450 milyar dolar. Dolar artışının buraya etkisi artı 878 milyar TL. Dövize endeksli tahvillerden hiç bahsetmiyorum bile. Dolar 1.95 TL artınca sırf iki konudan yediğimiz kazık neredeyse BİR TRİLYON TL.
2017 yıl sonunda Dolar/TL ortalaması 3.50 TL idi. Dış ticaret açığı 76 milyar dolardı. 76 milyar USD*3.50 = 266 milyar TL. Dört yılda Türk lirası üç kat değersizleşmiş, Ağustos 2021 itibariyle dış ticaret açığımız 30 milyar dolar. 30 milyar USD * 9.20 = 276 milyar TL. Demek ki TL yi değersizleştirmek tek başına işe yaramıyor. Bu ısrar niye!? İthalatının %85’i hammadde ve aramal ise kendi ülkenin parasını değersizleştirerek kendine çıkar sağlayamazsın. Kendi sattığının değeri düşük kalamıyor, çünkü mecburen ithal ettiğin malın değeri artıyor. Ve sen onu almak zorundasın. Alamazsan ihracatı bırak üretim yapamazsın.
2017 sonunda Türkiye’nin dış borcu, hemen hemen bugün ile aynı 450 milyar dolar. 2017’de 1.6 trilyon TL ediyordu. Bugün ise 4.2 trilyon TL ediyor. 4 yılda oturduğumuz yerden borcumuz 2.6 trilyon artmış. Kim, nasıl ödeyecek abi bu borcu..!?
HAMMADDE FİYATLARI DÜŞSÜN, PARAMIZ DEĞER KAYBETSİN, SEN MASAL OKU
Bakın en kaba şekli ile petrol maliyetimize bakalım. Mazot ve benzinde çift rakamlı fiyatlar konuşuluyor. Normal. Dünyada zaten petrol fiyatları artıyor. 2021 başı, Brent petrol 55 dolar, dolar ise 7.25 TL idi. Yani bize maliyeti 399 lira. Bugün Brent petrol 84 dolar, dolar 9.20 lira. Bize maliyeti 773 lira. Doları 7.25 seviyelerinde tutabilseydik, petrol fiyatının artışı bize 609 lira olarak yansıyacaktı. Dünya hammadde ve emtia fiyatları zaten artıyor, üstüne bizim paramız sürekli değer kaybediyor. Sonra masal oku. “Enflasyon düşecek”. Alice’in dünyasına giderken beni de götür.
Bir trilyonu, 2,6 trilyonu kafamız basmayabilir. Işık, saniyede 300 bin km. hız ile ilerler. Çoğumuz için 150 bin km.’ den fazlası bir şey ifade etmediği için “ışık hızını” kafamızda canlandıramayız. “Işık hızıyla batıyoruz” diyor ekonomistler. “Bir ışıktan ne olacak canım!” modundayız.
Ocak başından bugüne kur artışından kaybettiğimiz 1 trilyon TL yi, diyelim 60 milyon dar ve orta gelirli Türkiye vatandaşına dağıtsan çoluk, çocuk kişi başı 15 bin 500 lira dağıtırdık. Bu parayı vatandaş birden önünde görünce delirip fiziki olarak yemeye kalkmazsa; harcayacağından ülke ekonomisi hareket gelecek, çarkların dönmesi hızlanacak, devletin vergi geliri artacak, devlet geliri artınca harcamaları artacak. Ülke bir adım atacaktı. Ne yaptık!? Vatandaş yiyeceğine, ülke kalkınacağına “dıj güçlere” yedirdik.
Türkiye gibi göbeğinden ithalata bağlı bir ülkede “ihracatı artıracağım” diye dövizin çıkmasına izin vermek sadece günü kurtarmaktır. Orta ve uzun vadede Türkiye’ye yapılan kötülüktür. Ne olur anlayın artık! Gerçi anlamasanız da olur bu saatten sonra!
(Not: Yazıdaki yorumlar, kişisel düşüncelerimdir. Bu yüzden hiç biri yatırım tavsiyesi değildir.)
