Türkiye’den binlerce kilometre uzakta video çekemeyecek duruma getirilmesi, hükümetin gücünün bir sağlaması oldu. Bu ilginin düşüşünün asıl nedeni Peker’in gücünün sınırlarının görülmesidir.
Geçen sene gündemi sarsan, 100 milyonlar izlenen Sedat Peker ifşaları devam ediyor. Sedat Peker ifşalarına başladığında Türkiye’de büyük ilgi gördü. Peker’in yayınladığı videolar toplumda ciddi karşılık buldu. Mehmet Ağar Bodrum Marinadaki görevinden istifa ederken; İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da ekranlardan kendisini savunmak zorunda kaldı.
Youtube yayınları devam etmese de dolaylı yollardan attığı tweetlerle Peker, açıklamalarını sürdürüyor. Öte yandan, açıklamalar kimi gazetecilerin Peker ile ilişkisiyle dolaylı da olsa onaylanmış durumda. Gazeteciler bu ifşaları konu da ediyorlar. Ancak tüm bunlar eskisi kadar ilgi görmüyor. Bu ilgisizliğin sebeplerini anlamak için Sedat Peker’in konumunun, Türkiye’deki entelijansiyanın durumunun ve Peker’in Türkiye’deki algısının değişme sürecinin anlatılması gerekli.
MEDYANIN ROLÜ
Medyanın RTÜK, yargı ve vergi baskıları sonunda tekelleşmesinin ve tekseslileşmesinin ardından internet yayıncılığı geleneksel medyaya göre daha etkin olacağı beklenen bir alan olarak Türkiye’de öne çıktı. İnternet yayıncılığı gelişse de etkisinin beklenen seviyelere gelmediğini görmek zor değil. Geleneksel medya da geniş halk kitleleri nezdinde gücünü koruyor. KONDA’nın yaptığı araştırmaya göre İstanbul’da 31 Mart 2019 ve 23 Haziran 2019 seçimleri arasında habere erişmek için internet kullanmayan İstanbullular Binali Yıldırım’ın oyunu arttırdığı tek kitle oldular.[1]
Peker’in açıklamalarına ilgiyi tekrardan yükseltecek şeyler ise iktidarın içinden onun açıklamalarına karşı yüksek profilde bir cevap ya da Peker’in açıklamaları sonucunda iktidar yapısında görülecek olası bir değişim olacaktır.
Ancak internet yayıncılığının asıl etkisini görmek için daha derin bakılmalı. Geleneksel medya sadece çalışanlarından ibaret değildi. Dev markalar, büyük firmalar, milyarca dolarlık holdinglerdi aynı zamanda medya. Medyada aktarılan haber; 50-60 senelik o dev markanın, ardındaki milyarlarca dolarlık holdingin çarpan etkisiyle büyüyordu. Sedat Peker’in videoları da Peker’in iktidar ile bağlarından doğan bir şahitliğin etki gücünün daha da önemlisi güç algısının çarpan etkisi ile 100 milyonlarca izleyiciye ulaştı. Peker ilgi çekerken; Peker’in anlattıklarının önemli kısmını anlatan medyanın ilgi çekmemesinin de sebepleri irdelenmeli. AKP döneminde devletin dışındaki tüm aktörlerin özerk alanları ya yıkıldı ya da yağmalandı. Bu sayede artık akademisyenlik, medya, saygın olmasını umacağımız titrlerin Türkiye’de bir değeri yok. Günümüz Türkiye’sinde güçlü bir sözün yarattığı etki ile yükselen bir aktör yok. Aksine bir sözün ardında bir de güç olduğunu vatandaşlar ancak hissederlerse vatandaşlar o söze bakıyor, kıymet veriyor, takip ediyor. Bugün öyle ya da böyle yurtdışından yayın yapan Türkiye kökenli çok çeşitli aktörler var. Bunların en çok dinlenenleri Sedat Peker, Cem Uzan ve Fethullahçılar. Bu aktörlerin ortak özellikleri ise Türkiye’de bir zamanlar “gerçek” güce sahip olmuş aktörler olmaları ve bir noktada bu gücü kaybedip; Türkiye’den kaçmak durumunda kalmış olmalarıdır. Bunlarında sonunda neticede ardında bir güç olmadan yayın yapan medya unsurlarının sadece yaptıkları haberin doğruluğundan alacakları güç sınırlı olacaktır.
GÜCÜN SINIRLARI
Sedat Peker’in artık YouTube yayınlarını yapamamasının, düşen ilginin temel sebebi olduğu açık. İfşaların yer aldığı ortamın değişmesinin doğal sonucu olarak görülecek ilgi kaybının ötesinde bir ilgi kaybı var burada. Sedat Peker’in Dubai’de de olsa hükümetin erişimde olduğunun görülmesi, Türkiye’den binlerce kilometre uzakta video çekemeyecek duruma getirilmesi, hükümetin gücünün bir sağlaması oldu. Bu ilginin düşüşünün asıl nedeni Peker’in gücünün sınırlarının görülmesidir.
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin 21. yaşını kutladığı günlerde muhalif seçmen açısından açıklamaların içeriği artık ikinci plandadır. Muhalif seçmenin tek gündemi iktidarın sonlanmasıdır. 1 sene öncesine göre daha güçsüz bir Peker’e de ilgi azalacaktır. Peker iktidarın içinde ne kadar güçlü olduğunu gösterirse muhalifler tarafından da o kadar ilgiyle izlenecektir.
AKP dönemindeki baskılarla kurumlar ya toptan yok edildi ya da özerkliklerini yitirip etkisizleştiler. Köşe yazarı, akademisyen, yazar, aydın, sivil toplumcu gibi unvanların sağladığı özerk alan devletin karşı konulmaz, amansız ve pervasız gücüyle yok edildi. Türkiye’nin 90’larda olduğu gibi gücün dağıldığı bir yer olmaması, Peker’in dediklerinin fiili bir yansımasının, yargı aracılığı ile bir etkisinin ancak iktidar değiştikten sonra olabileceğini gösteriyor.
SONUÇ
Sonuç olarak, Sedat Peker’e muhalif kesimin ilgisi; Peker’e, onun metodlarına bir onay anlamına gelmiyordu. Aksine Peker’e ilgi, Peker’in açıklamalarının muhtemel sonuçlarına bir ilgiydi. Bugün düşen ilgi ise Peker’in açıklamalarının eskisinden daha önemsiz olduğunu göstermiyor. Tam tersine geniş muhalif kitlelerin Peker’in açıklamalarının sonuçlarına dair kanaatlerinin zaman içinde erozyona uğramasını izliyoruz. Bu süreçte Peker’in açıklamalarına ilgiyi tekrardan yükseltecek şeyler ise iktidarın içinden Peker’in açıklamalarına karşı yüksek profilde bir cevap ya da Peker’in açıklamaları sonucunda iktidar yapısında görülecek olası bir değişim olacaktır. Ayrıca, genel seçimler yaklaştıkça tüm politik figürlere ilginin artacağını da eklemek yanlış olmayacaktır.
[1] https://konda.com.tr/rapor/27/23-haziran-2019-sandik-analizi-ve-secmen-profilleri
