Bazı insanlar şarap butiklerinin sadece şaraptan anlayan insanların alışveriş yapabileceği yerler olduğunu düşünür. Aslında durum tam tersidir; esas şaraptan pek de anlamıyorsanız, iyi bir şarap seçmek için uzman tavsiyesine ihtiyacınız var demektir.
Şaraba pek meraklı bir arkadaşıma geçenlerde Londra’nın en güzel şarap mağazalarından Hedonism’e gitmesini tavsiye ettim. İki kata yayılan ve başta şarap olmak üzere yaklaşık 11 bin şişe türlü türlü alkollü içki satan bu müthiş mağazadan çok etkilenmiş. Alttaki Enomatic* tadım makinelerini de çok beğendiğini söyledi, bir süredir gözüne kestirdiği ve merak ettiği bir iki şarabı tatma şansı bulduğu için sevinçliydi. Gerçekten de çeşit zenginliği, yan yana dizilmiş 12, 15 ve 30 litrelik şarap şişeleri, ünlü üreticilere ayrılmış özel sergileme köşeleri ile Hedonism, bir şarapseverin mutlaka görmesi gereken bir mağaza.
Bir yandan da şaşırmıştı: “Mağazada 2 saate yakın kaldım, görevlilerden kimse yanıma gelip, bir şey söylemedi, rahat rahat onlarca şişeyi inceledim. Neden sonra mağaza çalışanlarından birisine bir soru sordum, cevapladı, üstüne de yarım saat boyunca harika tavsiyeler verdi” dedi.
Ben bu “Kimse yanıma gelip, bir şey sormadı” durumunun tam tersini bizim evin köşesindeki Marc’a ait 50 metrekarelik bir şarap butiğinde yaşıyorum. İçeriye girer girmez Marc beni kocaman bir gülümseme ile karşılıyor; o anda açık bir şişesi varsa, tatmam için hemen davet ediyor. Marc kurumsal hayattan geliyor, eski bir pazarlama direktörü. Şimdilerde harika bir şarap butiği sahibi ve tam bir küçük şarap üreticisi avcısı, iki haftada bir yeni üreticiler bulmak için farklı ülkelere doğru yola çıkıyor. Butiğine her gidişimde büyük bir heyecanla yeni keşifleri üzerine sohbet ediyoruz. Hatta son keşfettiğim bazı üreticileri Marc’ın sayesinde keşfettim.
Gerçekten de, büyük veya küçük, şarap butikleri ufkunuzu açmak, yeni tatlar denemek için harika yerler. Tam anlamıyla bir şarap dünyası olan Hedonism’de bazısı son derece nadir şaraplar olan binlerce şişe arasından ilginizi çekenleri incelemek, Marc’ın butiği gibi yerlerde alacağınız birebir tavsiyelerle son derece keyifli bir şarap alışverişi yapmak mümkün.
GÜZEL ŞARAPLAR, ÇEKİNGEN MÜŞTERILER
Butik şarapçılık son zamanlarda dünyada yükselen bir trend. Pek çok şehirde şarap butikleri ve hatta butik şarap satışı ile şarap barını yan yana sunan yerler var. Son yıllarda Türkiye’de de birbirinden özenli şarap butikleri açılmaya başlandı. Pek tabii ki, senelerdir bu işi yapan, kendi semtinde ve şarap meraklıları tarafından gayet iyi bilinen köklü şarap butikleri de var. Yeni veya eski, bu işletmelerin sahiplerinin ortak özelliği, hemen hepsinin şaraba yakın ilgi duyan, yaptıkları işin ötesinde, şaraba kendi hayatlarında da çokça yer veren insanlar olmaları. Özellikle Türkiye gibi alkollü içkilerin son derece yüksek vergilendirildiği, enflasyonun fiyatları her gün oynattığı bir ülkede, şarap butiği açmak ticari olarak ciddi cesaret, girişim olarak da sağlam bir gönül bağı gerektiriyor.
Şarap karmaşık ve kolay kolay bilgiye hakim olunamayan bir içecek. Pek çok tüketici ya daima aldığı iki üç çeşit şarabı almaya devam ediyor ya da süpermarket rafından bir şişe kapıp sepetine atıveriyor.
Raflarda özenle seçilmiş şaraplar ve bu işe gönül vermiş profesyoneller bizi beklerken, tüketici tarafında dinamikler değişken. Tahmin edeceğiniz gibi, şarap butiklerinin müşterileri arasında şaraptan anlayan, hatta şaraplarını özellikle belirli yerlerden alan bir grup var. Onların tercihi zaten çoğunlukla şarap alışverişlerini bildikleri, güvendikleri bir yerden veya sevdikleri bir üreticiden yapmak. Bu grubu bir süreliğine bir kenara bırakırsak, bir de şarap almak için genellikle süpermarketleri tercih eden daha büyük bir grup var, ki bu grubun yolu şarap butiklerine ancak zaman zaman düşüyor.
Daha önceki yazılarımda da bahsettiğim gibi, şarap karmaşık, her alanında kolay kolay bilgiye hakim olunamayan bir içecek ve hatta züppesi bol bir alan. Pek çok tüketici, şarap içmeyi sevse de, konu şaraptan anlamaya gelince iddialı değil. Şarap butiği bu grup için biraz daha çekinerek adım atılan bir yer. Hal böyle olunca, ya daima aldığı iki üç çeşit şarabı almaya devam ediyor ya da bir süpermarkete gidip, en azından kendisine kimse bir şey sormadan raftan bir şişe kapıp sepetine atıveriyor.
ŞARABINIZI ŞARAP BUTİĞİNDEN ALMAK SIZE NE FAYDA SAĞLAR?
Ana akım, genel piyasaya hitap eden bir şişe şarap almak istiyorsanız, ne alacağınızı biliyorsanız veya her zaman aldığınız bir şarabı alacaksanız, süpermarketler gerçekten de ekspres seçenek olabilir.
Tam bu konudan söz ederken, burada bir miti yıkalım birlikte: Bazı insanlar şarap butiklerinin sadece şaraptan anlayan insanların alışveriş yapabileceği yerler olduğunu düşünür. Aslında durum tam tersidir; esas şaraptan pek de anlamıyorsanız, iyi bir şarap seçmek için uzman tavsiyesine ihtiyacınız var demektir. Şarap butikleri, özellikle de orta veya küçük butikler de, bu uzman tavsiyelerine ulaşmak için biçilmiş kaftandır. Zira şarap butiklerinde karşınızda daima sizi damağınıza uygun ve aradığınız fiyat aralığında bir şarap seçmeniz için yönlendirecek bilgiye sahip bir uzman vardır.
Şarap butikleri sattıkları şarapların saklanması ve korunması konusunda hassastırlar. Dolayısıyla, saklama ve koruma hatalarından dolayı bozulmuş bir şarap satın almanız çok düşük olasılıktır.
Üzerindeki yüksek vergi, üretim maliyetleri, taşıma maliyetleri derken, şarap sadece Türkiye’de değil, dünyada da kar marjının çok düşük olduğu bir ürün. Bu nedenle, şarap butiklerinden alacağınız şarabın fiyatı belki bir süpermarkete oranla biraz daha yüksek olabilir. Fiyat farkının bir nedeni de şarap butiklerinde düşük montanlı üretim yapan butik şarap üreticilerinin de şaraplarının bulunmasıdır, bu şaraplar yüksek montanlı üretilen şaraplara oranla daha fiyatlı olabilir.
Ama yukarıda yazdığım uzman tavsiyesine ek olarak, bir şarap butiğinin tüketiciye sunduğu kendine has başka avantajları da var:
Şarap butiklerinin pek çoğunda, süpermarketlerde kendilerine türlü sebeplerden yer bulamayan küçük, butik üreticilerin şaraplarını bulmak mümkündür. Bu da, düşük montanlı ama nefis şaraplar üreten yepyeni üreticilerle tanışmanıza ve onların şaraplarını tatmanıza olanak verir. Hatta pek çok şarap butiği sahibi, bu üreticileri şahsen tanır, hikayelerini bilir ve sorarsanız zevkle size de aktarırlar. Özellikle şarap gibi her aşaması büyük emek gerektiren bir üründe ben bu hikayeleri duymayı çok seviyor ve önemsiyorum.
Şarap butikleri butik üreticileri keşfetmenin yanı sıra, özel veya nadir bazı şaraplara ulaşmanız konusunda da yardımcı olabilir. Yeni çıkacak bir şaraptan, bir markanın özel seri şarabından daha erken haberdar olmanızı ve hatta az sayıda üretilen ve çıkar çıkmaz piyasada tükenen bir şaraba (Bornova Misketi, sana göz kırpıyorum burada!) ulaşmanızı sağlayabilir.
Yeni tatlar denemeye, yeni bölgeler keşfetmeye istekliyseniz, şarap butiklerinde bu geçişleri daha rahat yapabilirsiniz. Ne tip şaraplar sevdiğinizi, hangi bölgelerin şaraplarını tercih ettiğinizi söylediğinizde, damak tadınızdan çok uzaklaşmadan farklı üzüm veya bölgeleri de denemeye ve farklı şarapların tadını çıkarmaya başlamanızı sağlayacak tavsiyeler alırsınız.
Şarap butikleri, bu konuda uzman satış noktaları olduklarından, sattıkları şarapların saklanması ve korunması konusunda hassastırlar. Dolayısıyla, saklama ve koruma hatalarından dolayı bozulmuş bir şarap satın almanız çok düşük olasılıktır.
DOĞRU ŞİŞEYE ELİNİZİ UZATMANIZ İÇİN BİRKAÇ KÜÇÜK İPUCU
Hemen her şehrin orada yaşayan şarapseverler tarafından tercih edilen, iyi bilinen birkaç şarap butiği vardır; internette yapacağınız kısa bir araştırma, bu butiklerin büyük kısmını bulmanızı sağlayacaktır.
Diyelim ki aklınıza yatan bir yer buldunuz, gittiniz. İçeri girdiniz, raflardaki şaraplara bakınmaya başladınız. Aklınızda bazı sorular var ama sormaya pek de cesaret edemiyorsunuz. Size nasıl yardımcı olabileceklerini sorduklarında “Teşekkürler, ben sadece şöyle bir bakıyordum” derseniz, boşuna oraya kadar gitmiş olursunuz.
Bir şarap butiğinden keyifle içeceğiniz bir şişe şarapla ayrılmanın belirli püf noktaları var; siz hazır oralara kadar gitmişken, ben de bu püf noktalarını kulağınıza fısıldamış olayım:
– Butik sahibine sıklıkla içtiğiniz, sevdiğiniz şaraplardan, bölgelerden söz edin. Belli bir üzüm, marka veya bölge tercihiniz varsa paylaşın. Damak tadınızı anladıklarında, size alternatifler önermeleri daha kolay olacaktır.
– Sizi doğru yönlendirebilmeleri için, aşağı yukarı da olsa hangi fiyat aralığında bir şarap istediğinizi veya üst limitinizi söylemekten çekinmeyin. Doğru fiyat aralığından başlarsanız, o fiyat aralığı için en doğru şişeye daha kolay ulaşırsınız.
– Hangi bir vesile için şarap almak istediğinizi belirtin. O günkü akşam yemeğinizin yanında veya evinizde gün sonunda içmek için şarap alacaksanız duyacağınız tavsiye başka, özel bir kutlama, davet veya birine hediye etmek için şarap alacaksanız duyacağınız tavsiye başka olacaktır. Aynı şekilde, bir yemek ile eşleştirmek üzere bir şarap arıyorsanız, size gayet güzel fikirler verebilirler.
– Maceraya hazırsanız belli edin. Yeni bir şeyler denemeye açıksanız, yeni keşifler yapmak, sürpriz bir şarap tatmak istiyorsanız söyleyin.
– Birçok şarap butiği zaman zaman tadım için de şarap bulunduruyor. Tadım için açık şişeleri varsa, minik bir tadım yapmaya gönüllü olun. Pek çok tüketici için tadıp da sevdiği bir şarabı satın almak çok daha kolay bir karar. Üstelik şarap üzerine tatlı bir sohbet için de harika bir vesile.
Bu yazıyı okuyup, bu hafta bir şarap butiğine gitmeye ve tavsiyelerimi uygulamaya karar verdiyseniz, eminim seçtiğiniz şarabı keyifle içeceksiniz. Öyle olursa, kadehinizden bir yudum da benim için alın ve şarabınızın keyfini çıkarın. Son söz olarak, içlerindeki şarap tutkusu ile bize birbirinden güzel şarapları sunmak için o güzel butikleri açan ve işleten şarap butiği sahiplerine de bir selam ve teşekkür gönderelim buradan.
*Enomatic: Bazı şarap butiklerinde ve tadım noktalarında bulunan, hava kontrolü mekanizması ile şarabın açıldıktan sonra uzunca süre dayanmasını sağlayan, kadehte şarap servisi alabileceğiniz şarap otomatları.
