Ali Haydar Fırat
Prof. Dr. İlhan Uzgel ABD ile ilgili dış politikaları PolitikYol’a değerlendirdi.
- ABD’nin böyle bir karar almasının nedenini nasıl yorumluyorsunuz?
Birkaç şey birleşti. Bir tanesi içerde kimlik meselesini önem verdi Biden. ABD ile igili kısmında Biden’ın Ermeni konusunda şimdiye kadarki hem Biden’ın hem yardımcısı Ermeni konusunda fazla angaje başkanlar olması.
İkincisi kimlik siyasetine geçiyor olması. ABD içinde de bazı düzenlemeler yapılacak, öyle gözüküyor. Bizimle ilgili kısmı yani burada daha objektif nedenlerle AKP yönetiminin dış politikadaki hataları. Aynı anda Amerika- Rusya’yı birlikte birbirine karşı kullanmaya çalışması ve ikisinde başarısız olması. Türkiye’nin şu anda Rusya ile ilişkilerinin iyi olmaması, İsrail ile ilişkilerinin bozuk olması Yahudi lobisinin kaydedilmiş olması, iktisadı olarak çok sıkışık durumda olması ve en sonda diplomatik olarak Türkiye’nin müthiş bir aşınma yaşamış olması.
- Bundan sonraki süreçte ABD’nin Türkiye’ye tavrı bu çerçevede mi devam edecek?
Tabi, böyle devam edecek. Hiçbir dengeleyici bir şey de yapmıyorlar, öyle gözüküyor. Bunun karşılığında herhangi bir dengelemeye gitmemişler. O da Türkiye’nin içinde bulunduğu yalnızlıktan ve iktisadi sıkışmışlıktan kaynaklanıyor maalesef. Çünkü normalde ABD, Türkiye’nin canını yakan bir şey yaptığında bunu hemen dengelemeye çalışıyor. Bu sefer bunu yapmadılar.
- Cumhurbaşkanı bu konuyla ilgili çok fazla bir şey söylemedi. AKP’nin bu durumu düzeltmek için bir şeyler yapabileceğini düşünüyor musunuz?
Yok, zaten şişeden çıktı. Artık bunu geri alması çok mümkün değil. Zaten verici durumdaydı. ABD ile ilişkileri toparlayabilmek için Türkiye şekil alıyordu. Amerikan Biden yönetimi ağırdan alıyordu. Bu konuda Türkiye’nin ABD’ye artık sunacağı bir şey yok. Amerika’nın Türkiye’nin açılımına cevap vermesi bekleniyor. Cevap ters bir şekilde geldi.
- Bu süreç Türkiye’yi Rusya’ya yaklaştırır mı? Türkiye, üsleri kapatsın, ABD ile ilişkilerini askıya kaldırsın, biraz daha Rusya’ya yanaşsın gibi öneriler var. Bu önerileri gerçekçi buluyor musunuz?
Bunların hiçbiri mümkün değil, gerçekçi de değil. AKP bunu yapamayacağını bildiği için Biden yönetiminin eli çok rahattı. Herhangi bir sıkıntı, tereddüt geçirmedikleri, çok uzun bir metin hazırladıkları görülüyor. Türkiye’yi rahatlatacak unsurları pek fazla dikkate almamışlar. ABD diplomasisi bu konuda çok rahat. Çünkü bu koşullar altında karşılık veremeyeceğini çok iyi görüyorlar.
