2015 PISA sonuçlarının açıklanması, eğitimdeki tartışmaları da beraberinde getirdi. Sonuçlarda Asya ülkelerinin müthiş başarısının ardından konuşulan bir diğer konuysa Estonya’nın Avrupa’da en başarılı ülke olarak öne çıkması oldu. Fen bilimleri, matematik ve okuduğunu anlama alanlarında 15 yaşındaki öğrencilerin katıldığı PISA (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı) test sonuçlarında Estonya’nın bu başarısının yanı sıra Türkiye de 2003 yılından daha da geriye giderek keskin bir düşüş yaşadı. Eğitim ve Araştırma Bakanlığı Genel Sekreteri Mart Laidmets, Estonya’nın PISA 2015 sonuçlarındaki büyük başarısını Birgün gazetesinden Burak Abatay'a değerlendirdi. Laidmets, PISA 2015 sonuçlarını referans göstererek, eğitimde başarı için önemli olanın, yatırımın miktarının değil, yatırımın nereye ve nasıl harcandığının önemli olduğunu belirtti. Laidmets’in verdiği bilgilere göre Estonya’da öğrenciler tıbbi ve diş hekimliği hizmetlerini, ulaşımı ve okulda yedikleri yemeği ücretsiz olarak tedarik ediyor. Eğitim ise herkes için özele indirgenmiş durumda. Genel Sekreter, Estonya eğitiminin temel prensiplerinde eşitlik ve kapsamlılık kavramlarının yer aldığını söylerken eğitimde sahip olunan laiklik kavramının da altını çizdi. Laidmets'in söyleşisi şu şekilde: PISA sonuçları gösteriyor ki, Estonya eğitim alanında Avrupa’nın en başarılı ülkesi. Başarıya giden bu yolu, sonuçların ardından nasıl değerlendiriyorsunuz?  Estonya eğitim sisteminin özü eşitlik ve kapsamlılık ilkelerine dayanır. Bu, öğrencilerin 7 yaşından 16 yaşına kadar birlikte aynı eğitimi aldığı anlamına gelir. 1993, 2004, 2010 yıllarında Estonya Parlamentosu tarafından onaylanan Temel Okullar Yasası’nda eşitlik ilkesinin altı çizilmiştir. Yasaya göre, tüm Estonya eğitim kurumları, öğrencilere özel olarak pedagojik, psikolojik, konuşma terapisi ve sosyal pedagojik gibi alanlarda danışmanlık hizmetlerini ücretsiz olarak veriyor. Danışma merkezleri, bölgesel çalışmalarla çocuklara, öğrencilere, ailelere ve eğitim personeline psikolojik ve özel eğitim hizmetleri, konuşma terapisi gibi birçok hizmeti de sunuyor. Bu başarıyı nasıl elde ettiniz? Eğitim sisteminizden bahseder misiniz? Estonya’da, sosyal arka planı ne olursa olsun, herkese çok benzer bir eğitim imkânı sağlanmıştır. Dezavantajlı sosyal-ekonomik şartlara sahip öğrencilerin yol kat etmesine aracılık etmek için süregelen muntazam bir çalışma olmuştur. Örneğin, 2006 yılından beri Estonya’daki okullarda tüm öğrenciler için ücretsiz sıcak öğle yemeği sunuluyor. Ayrıca öğrenciler için tıbbi ve diş hekimliği hizmetleri ile okula ulaşım ücretsizdir. Özellikle kırsal alanlarda bulunan okullarda, hobi ve okulöncesi etkinlikler için çok sayıda ücretsiz fırsat sunuluyor. Bazı okullarda maddi durumu iyi olmayan ailelerden gelen çocuklar için devlet destekli yerlerin bulunduğu yatılı okullar buluyor. Okul yatırımlarında, okulun bulunduğu yeri ve özel ihtiyaçları olan veya ciddi öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerin sayısını göz önünde bulunduruyoruz. Eğitim kalitesinin sağlanması, Estonya eğitim politikasının ikinci mihenk taşıdır. Hayat Boyu Öğrenme Stratejisi: 2020 rehberi, eğitim alanında en önemli gelişmelere yol gösteriyor. 2010’da hükümet, temel okullar ve ortaokullar için güncellenmiş ulusal müfredatı onayladı. Ders programının genel kısımlarındaki temel değişiklikler şu anki programın amaç ve hedeflerinin hålâ gayret etmeye değer olduğu anlayışına dayalıydı. Güncellenmiş belgeler, öğretmeden ziyade öğrenmeye yönelik bir hale büründü. Öğretime bireysel yaklaşım, tüm stratejik belgelerde vurgulanmış ve mevzuatta düzeltilmiştir. Estonya’da öğretmenler, öğrencilerin okuldaki gelişimlerini ve işlerin üstesinden gelme becerilerini izler. Gerektiğinde de, öğrencilerin ihtiyaçlarına göre özel çalışmaları ayarlarlar. Son ve en önemlisi olaraksa, müfredat, standartlar ve paylaşılan öğretim materyalleri de dahil olmak üzere standart bir politika tarafından desteklenen okullar, yüksek düzeyde özerkliğe sahiptir. Öte yandan, Estonya, yeni bir eğitimde dış değerlendirme kavramı geliştirdi Eğitimde önemli koşullardan birisi ise öğretmen yetiştirmek. Estonya’da bu nasıl uygulanıyor? Estonya’da öğretmenler yalnızca lisans ve master seviyesinde eğitilmektedir. Bu noktada da bir standarda sahibiz. Öğretmenlerin başlangıç ve hizmet içi eğitimleri, üniversiteler ve öğretmen temsilcileri ile işbirliği içinde geliştirilen bu mesleki standarda dayanmaktadır. Yasalar gereği, öğretmenin profesyonelliği mesleki becerilerini geliştirmek ve eğitim yeniliklerini tanımaktadır. Hükümet bu kursları öğretmenler için finanse ediyor. Bu da derslerin çoğunun öğretmenler için ücretsiz olduğu anlamına geliyor. Röportajın tamamını okumak için tıklayınız

Editör: TE Bilisim