2011 yılında hayatımıza uçuculuk özelliği ile giren, hatta bir dönem New York Times ve Washington Post gibi birçok ana akım mecraların yer aldığı bir uygulama olan Snapchat nasıl oldu da yeniden hayatımıza girdi?
Son 11 yılın en popüler olan uygulamalarından biri olmasına rağmen, Snapchat’in aktif kullanıcıları son yıllarda azalmaya başladı. Öyle ki 2021’in ilk çeyreğinde 280 milyon kullanıcıya sahip olan uygulama en popüler 12’inci sırada yer almaya başladı. Bu sıralamada Facebook, Instagram, Twitter ve Tiktok, Snapchat’i geçen ve ekosisteme hâkim olan uygulamalar/platformlar olarak yerini alıyorlar.
Aslında son on yıldan fazla bir süredir birçok sosyal medya platformunun yükselişine şahit olduk. Mevcut birkaç sosyal kanala rağmen hâlâ sınırlı yaratıcılığımız ve zamanımız var. Peki, biz ne yapıyoruz? Bazı platformları kullanmaktan vaz mı geçiyoruz? Aslında hayır. Sadece onları yaratıcı olmadan etkisiz bir şekilde kullanıyoruz.
İNSANLAR NEDEN BU SORUYU SORUYOR?
Birkaç yıl önce Snap Inc.’de bazı şeyler ters gitmeye başladı.
Öyle ki, Instagram, Snapchat’in en meşhur özelliği olan “story” özelliğini kendisine entegre edince uygulamanın cazibesi de azaldı. 2012’de Android’te etkili bir şekilde çalışmadı. Bu, dünyanın üçte ikisinden fazlasının bir iPhone’a sahip olmadığı göz önüne alındığında platform için önemli bir sorundu.
Bu arada, yeni halka açık hale gelen Snap Inc., Wall Street’e vaat edilen performans hedeflerine ulaşamadı ve bir hisse senedinin genel izlenimini değiştirmeye ve yönünü etkilemeye yardımcı olabilecek gözlemcileri hayal kırıklığına uğrattı. Bu nedenle de bir süreliğine hisse senetleri serbest düşüşte görünüyordu.
Bu perspektiften ve zaman aralığından Snapchat’in popülerliğini, hissedarların ve kullanıcıların güvenini kaybettiği açıkça görülmektedir. Bu, Snapchat’in tamamen kapanmasına neden olabilirdi.
Tam da bu dönemde tüm kullanıcılarda aynı soru işareti oluştu: Snapchat öldü mü?
SNAPCHAT’İN ARKA PLANI
Snapchat 2012’de ilk başladığında, TikTok yerine Vine kullanırken, bunun bir nostalji aracı olması amaçlanmamıştı. İnsanlar Snapchat’e diğer sosyal medya ağları gibi katıldı. Çünkü popülerliğin yanı sıra demografik bir kullanım da mevcut oldu. Hepimiz insanların olduğu yere gitmek istiyoruz ve Snapchat, 2010’ların ortalarında 25 yaş altı demografiyi çok iyi kavramıştı.
Instagram, Snapchat’in en iyi özelliklerini mevcut platformuyla birleştirmeyi seçti. Instagram benzersiz kılmak için kullanılan her şeye sahipken kullanıcılar neden Snapchat’i tercih etsin?
Gönderilerin süresiz olarak görülebildiği Instagram, Twitter veya Facebook’tan farklı olarak Snapchat, neler olup bittiğini bilmek için aktif olarak meşgul olmanızı gerektiriyordu. Kullanıcıların sadece ayak uydurmak için birçok kez yeniden yüklemeleri gerekiyor. Kaçırma korkumuz, bir saniyelik bir resmin ya da 24 saatlik bir story’nin gerilimi tarafından istismar edildi.
Snapchat popülaritesi 2015 civarında zirvedeydi, herkes Snapchat kullanıyordu ve aktif olarak kullanıyorlardı. Öyle ki hatırlarsanız; belli bir dönem herkeste ya Snapchat kullanımı ya da içerisinde yer alan filtreler nedeniyle olan kullanımına denk gelebilirdiniz.
2016 yılına kadar Snapchat için her şey mükemmel gidiyordu.
Instagram’ın Snapchat’in birçok özelliğini taklit eden story’yi platformuna ekleyeceğini duyurduğu zamanları hatırlarsınız.
Instagram, Snapchat’in en iyi özelliklerini mevcut platformuyla birleştirmeyi seçti. Instagram benzersiz kılmak için kullanılan her şeye sahipken kullanıcılar neden Snapchat’i tercih etsin?
DÜŞÜŞ
Snapchat’in popülaritesindeki düşüş, Instagram’ın story’leri tanıtmasının ardından devam etti. Instagram sosyal medyanın yıldızı olurken, Snapchat unutulmuş bir haline dönüştü.
İlk düşüş 2016 yılındaydı; ancak uygulamanın asıl vurucu darbe 2020’de geldi. Hayatımızdaki çoğu şey gibi, pandemi de bu yıl Snapchat’i tam bir aptal haline getirdi. Neden mi? Çünkü fotoğraf çekecek bir şey olmayacaktı. Günlük yaşamınızı belgeleme fikri tamamen yıkılmıştı; herkes aynı enerjiyi yaşıyordu ve bundan bahsetmeye değmezdi. Salgın başladığında, Snapchat’ini neredeyse tamamen bırakan insanlar her geçen gün arttı.
DURUM GERÇEKTEN O KADAR KÖTÜ MÜYDÜ?
Şimdi, bu yazıda, Snapchat için her şey gerçekten felaket gelebilir. Biraz öyleydi doğrusu. Snap’in hissesi Mart 2017’de halka açıldığında hisse başına 27 dolardan Aralık 2018’de 6 doların altına düştü.
O zamanlar, Snap’in ilk halka arzından önce işler hızla ilerliyor gibi görünüyordu ve Facebook yatırımcıları, Facebook’un satın alma tekliflerini geri çeviren Snap’in sosyal devin abonelerini elinden alacağı konusunda endişeliydi. Facebook, Snapchat’in en dikkate değer özelliği olan Stories’i tüm uygulamalarına dâhil ederek yanıt verdi.
PEKİ YA ŞİMDİ?
Evet, görüyorsunuz, doğru. Yukarıdaki grafiğin dikkatinizi çektiğine inanıyorum. Snapchat Stock’un refakatinde 2018 yılı civarında kullanıcı sayısı büyük ölçüde azalmasına rağmen, hem sayılarını hem de büyüme oranlarını toparladılar.
Sosyal medya öncüsü daha büyük rakipler olan Instagram ve TikTok ile rekabet etmeye hazırlanırken Snapchat’in kullanımı ve geliri 2021’de önemli ölçüde arttı.
Snap, kısa video kliplerin beslemesi olmanın yanı sıra en iyi, en ilgi çekici Spotlight videoları için günde 1 milyon dolara kadar parasal teşvikler sunan TikTok benzeri ‘Spotlight’ın genişletildiğini vurguladı.
Birkaç içerik üreticisi, seçenekten büyük miktarda para kazandı ve bu da seçeneğin artan popülaritesine kesinlikle katkıda bulundu.
Hayatımızdaki çoğu şey gibi, pandemi de bu yıl Snapchat’i tam bir aptal haline getirdi. Neden mi? Çünkü fotoğraf çekecek bir şey olmayacaktı. Günlük yaşamınızı belgeleme fikri tamamen yıkılmıştı
Diğer bir yandan da özellikle Z kuşağına baktığınızda enteresan bir şekilde (aslında pek de enteresan değil) her 2 kişiden 3’ünde Snapchat’i görebilirsiniz. Belli bir kısmı flört etme için kullanırken belli bir kısmı sadece anlık paylaşımlar ve özel sohbetlerini yapıyorlar?
Signal gibi daha güvenilir ve yine uçucu özelliği olan uygulamalar varken ya da her şeyi Instagram üzerinden yapabilirken özellikle genç insanların tekrar Snapchat’e dâhil olmaları yine yazdığım gibi beklenmedik bir şey değil. Zira az önce de belirttiğim gibi ölmekte olan bir platform agresif bir tempo ile daha çok çalışarak ve her geçen gün kendisini cazip hale getirerek popüler olması elbette çok doğal.
İşin diğer yanı; her şey için ayrı ayrı uygulama kullanmak toplum için ne kadar sürdürülebilir?
O da ayrı bir yazı konusu olsun…
