MET’i ilginç kılan şeylerden biri, birçok büyük müzenin aksine özel girişimle kurulması. Nitekim müzeye bağış yapan şirketlerin isimlerine de giriş holündeki duvarlarda yer veriliyor.
Metropolitan Sanat Müzesi ya da en bilinen adıyla “MET” daha önceki Met Gala: Modanın Oscar Töreni adlı yazımda da bahsettiğim üzere New York’un, hatta dünyanın en önemli müzelerinden biri. Öyle ki, MET, New York’ta muhakkak görülmesi gereken yerler listesinde ilk 5 arasına girecektir.
MET müzesi fikrinin temelleri 1866 yılında Paris’te, Amerika’ya sanat ve sanat eğitimi getirmek isteyen bir grup Amerikalı tarafından atılmış. Avukat John Jay’in öncülük ettiği proje için birçok toplum önderi, iş insanı, sanatçı, sanat koleksiyoncusu ve hayırsever bir araya gelmiş ve 1870’de müzeyi kurmuşlar. Bugün müzede bazılarının tarihi 5 bin yıl önceye dayanan 2 milyondan fazla sanat eseri bulunuyor.
MET’i ilginç kılan şeylerden biri, birçok büyük müzenin aksine özel girişimle kurulması. Nitekim müzeye bağış yapan şirketlerin isimlerine de giriş holündeki duvarlarda yer veriliyor. Bağışçılar arasında Rockerfeller Brothers Fonu, Coco-Cola, IBM, Citibank gibi tanıdık isimlere rastlamak mümkün.
MET’te gezerken dünyanın her yerinden gelen birçok farklı sanat eseri ve üslubuyla tanışıyorsunuz. Müzede Avrupalı ressamların eserlerinden, Afrika’dan getirilen objelere, İslam medeniyeti eserlerinden Mısır’dan getirilen Dendur tapınağına, Roma heykellerinden Japon savaş aletlerine, Amerikan çağdaş sanatından müzik enstrümanları koleksiyonuna kadar birçok eseri görebilirsiniz. Hatta 2011 yılında açılan Koç Ailesi Galerisi’nde Osmanlı dönemine ait çini ve halı gibi eserleri de ziyaret edebilirsiniz. MET güncel birçok sergiye de ev sahipliği yapıyor. Tahmin edeceğiniz üzere tüm bu eserleri bir günde gezmek mümkün değil. Ben şu ana kadar müzeye 5 kere gittim ve tüm eserleri görmeyi hala bitirebilmiş değilim. Gerek büyüklüğü gerekse içerisinde çok farklı eserlere yer vermesi sebebiyle MET için bünyesinde birçok müzeyi barındıran müzeler koleksiyonu tanımı yapılabilir.
Peki birçok kez gezmenin gerektiği MET ziyareti pahalı mı? New York’ta oturuyorsanız veya öğrenciyseniz giriş ücretini siz belirliyorsunuz. İstediğiniz miktarı ödeyebileceğiniz biletleri online alma imkânınız yok. Bu yüzden sıraya girmeniz gerekiyor. Bazen MET önünde çok uzun kuyruklar olsa da ben 30 dakikadan daha fazla sıra beklediğimi hatırlamıyorum. Bunun dışında genel bilet 25, 65 yaş üstündeki kişiler için olan bilet 17, öğrenci bileti de 12 dolar. Yani eğer New York’lu değilseniz tüm gününüzü MET’e ayırmak ve bir ziyarette mümkün olduğunca eseri görmeyi hedeflemek en “ekonomik” tercih olacaktır.
New York’ta pandemi önlemleri gevşetilmiş olsa da MET bu konuda hala katı. Mesela birçok kapalı alanın aksine müzede maske takmak hala zorunlu. Pandemi etkisi kendini yalnızca maske zorunluluğunda da göstermiyor. Normalde kahve ve yemek molası verebileceğiniz beş kafe/restoran– ki bütün gün gezince mola vermek için bir kafe arıyorsunuz– benim gittiğim dönemlerde kapalıydı. Muhakkak bir tane kafenin açık olacağını düşünerek bir görevliye hangi taraftaki kafeterya açık sorusunu yönelttiğimde “hastalık var ne kafeteryası” şeklinde sert bir cevap aldığımı da paylaşmam gerek.
Hayranlık uyandırıcı eserler ve müzenin büyüklüğü dışında beni MET’te etkileyen şeylerden biri müzenin kendisine yönelik eleştirileri içeren sanat eserine yer vermesiydi. Sanat camiasında kadına ve beyaz olmayan insanlara karşı ayrımcılıkla mücadele için kurulan Guerrilla Girls adlı feminist grup tarafından hazırlanan “Kadınların Met Müzesine girebilmesi için çıplak olması mı gerekir” (Do women have to be naked to get into the Met Museum) yazılı poster de MET’te yer alıyor. Bu postere göre Modern Sanat Bölümü’nde yer alan sanatçıların yüzde 5’inden daha azı kadınken, çıplak resimlerin yüzde 85’ini kadınlar oluşturuyor.
Ben de MET gibi köklü bir kurumun kendisine yöneltilen eleştirileri paylaşabilmesini çok kıymetli buldum. Tabii yalnızca sergilemek yetmez. Bu vesileyle bu yazımı MET acaba bu haklı eleştirileri ortadan kaldırmaya yönelik somut adımlar atıyor mu sorusuyla tamamlıyorum.
Bir sonraki New York tecrübesinde görüşmek üzere.
