Malatya’da İYİ Parti güçlenirken MHP kan kaybediyor

Malatya’da CHP’nin önde olduğu mahalleler Alevilerin yoğunlaştığı bölgelere sıkışmış durumda. Parti 2011’den 2018’e kadar oylarının %23,2’sini kaybetti. Öte yandan Temmuz 2022 verilerine göre CHP %5, İyi Parti %5,9 oy artırmakta.

Malatya’nın altı milletvekili bulunuyor. 2018 genel seçimlerinde altı vekilin dördü AK Parti’den, biri MHP’den, biri ise CHP’den seçilmişti. Malatya’da nüfus olarak Yeşilyurt ve Battalgazi üç yüz binden fazla nüfusuyla öne çıkıyorlar. Malatya ekonomisi büyük oranda tarıma dayalı. Kayısı, şekerpancarı ve buğday en çok üretilen ürünlerden. Malatya nüfusunun yerlilik oranı incelendiğinde nüfusun %85’inin Malatyalı olduğu tespit ediliyor. Malatya, çoğunlukla Elazığ, Adıyaman ve Sivas’tan göç alan bir şehir. Malatya’da Alevi yurttaşlar Hekimhan, Arapgir ve Arguvan ilçelerinde yoğun olarak yaşamakta.

Aşağıda 2018 genel seçimlerinde alınan milletvekilliği sonuçlarına göre hazırlanan grafik ve harita bulunuyor.

2018 Genel seçimlerinde AK Parti %53 oy oranıyla birinci parti ve ardından %16,6 ile CHP geliyor. Üçüncü sırada %16,2 ile MHP bulunurken. HDP’nin %6,7, İyi Parti’nin ise %4,3 oy oranı bulunuyor.

• Dulkadiroğlu, Kale, Pütürge ve Darende ilçeleri AK Parti’nin Malatya’da en yüksek oy oranına eriştiği ilçeler. Bu üç ilçede AK Parti’nin oy oranı %71 seviyesinde 2018 genel seçimlerinde. Hekimhan, Arguvan ve Arapgir ise AK Parti’nin en düşük oy aldığı ilçeler.
• CHP, Arguvan ve Hekimhan’da birinci parti durumunda. Arapgir’de ise %30’dan fazla oy alıyor.
• HDP Arguvan, Yazıhan, Doğanşehir ve Akçadağ’da %10’dan yüksek oy aldı son seçimlerde. Bu ilçelerde Kürt yurttaşların ve Alevilerin yoğun olarak yaşıyor olması HDP’nin oylarının artmasında önemli iki faktör olarak öne çıkıyor.
• MHP, 2018 genel seçimlerinde %7 oranında oy kazandı. En yüksek oy aldığı üç ilçe Akçadağ, Kuluncak ve Yeşilyurt’tur. En az oy aldığı ilçeler ise Arguvan, Hekimhan ve Pütürge.

MALATYA’DA MAHALLE BAZLI DEĞİŞİMLER

Malatya’da AK Parti, MHP, CHP’nin yoğun oy aldığı mahalleler bulunuyor. 2011’den 2018 seçimlerine kadar Malatya’da partilerin önde oldukları mahalle sayılarını incelediğimiz analizin grafiği aşağıdadır.

 

• 2011 genel seçimlerinde Malatya’da bulunan mahallelerin %73’ünde AK Parti’nin üstünlüğü vardı. Hekimhan ve Arguvan hariç tüm ilçelerde birinci olan AK Parti, önde olunan mahalle sayısında da yapılan son dört genel seçimin hepsinde en fazla mahallede birinci olan parti Malatya’da. 2022 Temmuz itibariyle AK Parti’nin 2018 genel seçimlerine göre 26 mahallede üstünlüğünü kaybetmesi beklenmektedir. AK Parti 2022 itibariyle birinci olunan mahalle sayısında hala daha ilk sırada. Ak Parti’nin 2018 genel seçimlerinde en yüksek oy aldığı mahalleler (500 ve üzeri seçmen) ise şunlar:

1. Kale-Tepebaşı Mahallesi: %90,8
2. Darende-Karabayır Mahallesi: %90,3
3. Pütürge-Yandere Mahallesi: %87,4

 

• CHP’nin önde olduğu mahalleler Alevilerin yoğunlaştığı bölgelere sıkışmış durumda. Partinin önde bulunduğu 154 mahallenin tümünde Alevi yurttaşlar yaşamakta.. CHP’nin önde olunan mahalle sayısında diğer partilere göre çok daha stabil bir durum var. 2018 genel seçimlerinde en yüksek oy aldığı mahalleler sıralanmıştır.

 

1. Kuluncak-Başören Mahallesi: %89,7
2. Kuluncak-Bicir Mahallesi: %88,3
3. Hekimhan-Sazlıca Mahallesi: %87,2

 

• MHP’nin oy oranı artış gösterdi 2018 genel seçimlerinde ve önde bulunduğu mahalle sayısı da yetmiş bir oldu. 2015 Kasım seçimlerinde Malatya genelinde on mahallede birinci parti olan MHP, 2018 genel seçimlerinde önde olduğu mahalle sayısını yedi katına çıkarıyor. 2018 genel seçimlerinde. 2022 Ağustos itibariyle yedi mahallede MHP’nin birinci olması bekleniyor. MHP’nin en çok oy aldığı üç mahalle aşağıda sıralanmıştır.

 

1. Akçadağ-Keklikpınarı Mahallesi: %84,9
2. Akçadağ-Muratlı Mahallesi: %65,8
3. Yazıhan-Çivril Mahallesi: %55,2

 

• HDP’nin Malatya’daki oylarında 2018 genel seçimlerinde artış var. Ancak HDP, Alevi yurttaşların yoğun olarak yaşadığı bölgelerde oy kazanırken Kürtlerin yoğunlaştığı mahallelerde oy kaybetmiş 2018 seçimlerinde.

PARTİLERİN ÖNDE OLDUKLARI MAHALLELERDE OY GEÇİŞLERİ

Bu başlık altında Malatya’da AK Parti, CHP ve MHP’nin 2011 seçimlerinde en yüksek oy oranına ulaştıkları 100 mahalle belirlendi ve her partinin yüksek oy aldığı mahallelerde 2011-2018 genel seçimleri arasındaki oy geçişleri tespit edildi.

İlk analiz 2011 genel seçimlerinde AK Parti’nin en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahalle için yapılacak ve aşağıdaki grafik AK Parti’nin Kahramanmaraş’ta en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahallenin son dört genel seçimdeki sonuçlarını göstermekte.

2011 seçimlerinden 2018 seçimlerine kadar AK Parti’nin oy kaybı 19 puan.

• 2011-2018 arasında yapılan seçimlerde AK Parti oyları en yüksek oy aldığı yüz mahallede %89 ile %68,1 arasında değişmekte ve en düşük oyu 2018 genel seçimlerinde alıyor.
• 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti, MHP ve HDP ve CHP’ye oy kaybediyor. 2015 Kasım ayında yapılan seçimde ise kaybettiği oylardan daha fazlasını kazanıyor.
• CHP, AK Parti’nin oy kaybettiği seçimlerde belirlenen mahallelerde oy oranını artırıyor.
• 2018 genel seçimlerinde AK Parti yüksek oy aldığı mahallelerde MHP’ye %18 civarında oy kaybı var.

 

CHP, 2011’den 2018’e kadar %23,2 oranında oy kaybetmekte.

• Malatya’da CHP’nin en fazla oy aldığı yüz mahallenin tümü Alevi mahallelerinden oluşmakta. Bu mahallelerde CHP’den HDP’ye 2011’den bu yana %17 civarında oy geçişi var. CHP’nin oy kaybı olan tek parti HDP bu bölgelerde.
• AK Parti’nin bu bölgelerdeki oy değişimi diğer partilere nazaran oldukça kısıtlı.

 

MHP, 2011 seçimlerinde en fazla oy oranına sahip olduğu 100 mahallede 2018’de birinci parti oluyor.

Aşağıdaki grafik 2011 seçimlerinde MHP’nin Malatya’da en fazla oy aldığı 100 mahallenin 2018’e kadar değişen aritmetiğini göstermektedir. 

 

• Belirlenen yüz mahallede AK Parti 2011 seçimlerinde birinci durumda. 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti’nin MHP’ye %8 civarında oy kaybetmesine rağmen AK Parti bu bölgelerde üstünlüğünü sürdürüyor. 2018 genel seçimlerinde ise AK Parti’den MHP’ye %25 oy geçişi var.
• CHP’de süreç içerisinde oy oranını %2,1’den %3,4’e taşımış görünmekte.

TEMMUZ 2022 İTİBARİYLE ANKET VERİLERİ IŞIĞINDA MALATYA’DA SEÇİM ARİTMETİĞİ

Aşağıdaki grafikte Malatya’da partilerin bugünkü tahmini oy oranları yer almaktadır. Tahmin edilen sonuçlar kamuoyu araştırmalarında “Bu Pazar bir seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz?’’ ve “2018 genel seçimlerinde hangi partiye vermiştiniz?” sorularına verilen cevaplardan oluşan anket verilerinin geçmiş seçim sonuçlarındaki bölgesel ağırlıklar kullanılarak ilçelere göre dağıtılması ve ardından ilçelerin seçmen sayısı ile oranlanmasıyla il genel sonucu elde edilmiştir.

Aşağıdaki tabloda partilerin ilçeler bazında tahmin edilen oy oranları verilmiştir. Renklendirilen sütunlardaki partiler o ilçede birinci parti olmuştur.

Güncel anket verilerinin 2018 seçimlerinde oluşan ağırlığa göre dağıtılması sonucunda Malatya’da; Arapgir, Arguvan ve Hekimhan ilçelerinde CHP birinci sırada görünüyor. Diğer tüm ilçelerde ise AK Parti önde. 

Ağustos 2022 Malatya Genel Seçim Tahminleri

• Anket verilerine göre 2018’den bu yana AK Parti’de %8,4, HDP’de %1,4, MHP’de ise %7,9 civarında oy kaybı tahmin edilmekte. 

• Temmuz 2022 verilerine göre CHP %5, İyi Parti %5,9 oy artırmakta. 

• Yeni kurulan partilerden ise Deva Partisi %2,1 Gelecek Partisi %1,6, Zafer Partisi %0,9, Yeniden Refah Partisi %1,5, Türkiye Değişim Partisi %1 oy oranına ulaşmakta.

BUGÜNKÜ ARİTMETİKTE MİLLETVEKİLİ DAĞILIMI NASIL OLUR?

Milletvekilliği seçiminde Kahramanmaraş’taki dağılımın nasıl olabileceğine dair 3 ayrı senaryo var.

1. Tüm partiler ayrı listelerle seçime katılıyor.
2. Cumhur İttifakı ortak liste (Ak Parti+MHP+BBP), Millet İttifakı (CHP+İYİ Parti+DP), 3.İttifak (SP+DEVA+GP), HDP
3. Cumhur İttifakı (Ak Parti+MHP+BBP), 6’lı İttifak (CHP+İYİ Parti+DP+SP+DEVA+GP), HDP

SAADET, GELECEK ve DEVA oyları Millet İttifakı listesinden seçime katılmaları durumundam ittifaka fazladan vekil kazandırmaya yetmiyor. Ama İyi Parti’nin Malatya’da %6 civarında oy artışı var bu oyların ezici çoğunluğu MHP’den geliyor.

Senaryo-1

Tüm partilerin ayrı ayrı seçime katıldığı bu senaryoda milletvekili dağılımı aşağıdaki gibi oluyor.

Senaryo-1’de AK Parti dört, CHP iki milletvekili kazanmakta. Cumhur ittifakı dört, Millet ittifakı iki milletvekiline sahip olmakta şehirde. %33,4 oranındaki oy ise parlamentoya milletvekili gönderememiş görülmekte. İyi Parti milletvekili kazanmayı üç bin oy farkla kaybediyor.

 

Senaryo-2

Senaryo-2’de Cumhur İttifakı ortak liste ile seçime katılıyor ve muhalefette İYİ Parti, CHP ve DP ortak liste ve SP, DEVA, GP ise kendi aralarında farklı bir ortak listeyle seçime katılıyor. HDP ise senaryo-1’de olduğu gibi seçime tek başına katılıyor.

• Bu senaryoda iktidar-muhalefet dengesinde milletvekili sayısı açısından bir değişiklik yok. Millet ittifakı iki, Cumhur ittifakı ise dört milletvekili elde etmekte.
• SP, DEVA ve GP’nin ortak listede birleşmesi Malatya’da milletvekili çıkarmaları için yeterli olmamış görünmekte.

Senaryo-3

Senaryo-3, 6’lı masa üyelerinin tek liste seçime katıldığı, Cumhur İttifakının da listede ortaklaştığı ve HDP’nin yalnız seçime katıldığı bir durumu öngörmekte.

• Senaryo-3’te altı parti tek listede seçime katılıyor ancak sonuç yine değişmiyor. İktidar bloğu dört, muhalefet iki milletvekili elde etmekte.
• SP, GP ve DEVA oyları Millet İttifakı listesinden seçime katılmaları durumunda Millet İttifakı’na fazladan milletvekili kazandırmaya yetmiyor.

 

Malatya’da Değişimin Yönü

1. Malatya’da AK Parti’nin bariz üstünlüğü söz konusu ancak 2022 itibariyle tüm seçimler içerisinde en düşük seviyede görünüyor oy oranı. İYİ Parti, Deva Partisi, Saadet Partisi ve Gelecek Partisi’ne oy geçişi gözlemleniyor.
2. Malatya’da İYİ Parti’nin %6 civarında oy artışı var bu oyların ezici çoğunluğu MHP’den geliyor.
3. MHP, 2018’de aldığı oyların yarısını kaybediyor görünmekte. Oylarındaki azalma nedeniyle milletvekili çıkaramıyor Malatya’da 2022 Ağustos verilerine göre.
4. HDP, Malatya’da Alevi kesimde biraz güç kaybetse de Kürt yurttaşların arasında desteği 2018’e göre aynı seviyede.
5. CHP, Malatya’da %5 oy kazanmış görünüyor ve hem AK Parti’den hem de HDP’den oy alıyor.