Perşembe, Mart 28, 2024

Kuzey Makedonya nüfus sayımı: Ankara destekli Türklerin demografi kampanyası sonuç vermedi

Nüfus sayımı sonuçlarına göre, Ankara tarafından desteklenen kapsamlı kampanya, yüksek umutlara rağmen Kuzey Makedonya Türklerinin iddialı yüzde 6 hedefine ulaşması için yeterli olmadı.

Kuzey Makedonya’nın üçüncü en büyük etnik grubu olan Türkler de dahil olmak üzere hemen hemen hiçbir etnik grubu memnun etmeyen, uzun zamandır beklenen ve tartışmalı 2021 yılı nüfus sayımı sonuçları nihayet 30 Mart’ta açıklandı.

Nüfus sayımı sonuçlarına göre ülke, diğer Balkan ülkelerinde olduğu gibi göç, yaşlanan nüfus ve azalan doğum oranları nedeniyle son yirmi yılda nüfusunun neredeyse yüzde 10’unu kaybetti. Sonuçlara göre, Kuzey Makedonya’nın şu anda toplam nüfusu 1.836 milyon, bu da 2002 verilerine kıyasla 185 bin kişi daha az. Ayrıca, belirtmek gerekir ki yaklaşık 259 bin Kuzey Makedonya vatandaşı da yurt dışında yaşıyor.

Nüfus sayımı sonuçlarına göre ülkenin yüzde 58,4’ü etnik Makedon, yüzde 24,3’ü etnik Arnavut, yüzde 3,8’i etnik Türk, yüzde 2,5’i Roman ve yüzde 1,3’ü etnik Sırplardan oluşuyor. Boşnaklar, Ulahlar, Torbeşler [Makedonyalı Müslümanlar] ve Bulgarlardan oluşan diğer azınlıklar da sayım sonuçlarında küçük oranlarla yer alıyor.

ETNİK TÜRKLERİN HAYAL KIRIKLIĞI:

Ülkede yaşayan neredeyse her bir etnik grubun kendi nüfuslarına dair yıllarca daha yüksek sayılar ve yüzdeler iddia ettiği Balkanların küçük ülkesi Kuzey Makedonya’da nüfus sayımı sonuçları çok az kişiyi mutlu etti. Türk etnik azınlığı mutlu olmayan grupların başında geliyor. Ankara hükümeti tarafından desteklenen Kuzey Makedonya’daki etnik Türk STK’ları, Türkiye’deki Kuzey Makedonya Türk diaspora STK’ları ve politikacılar, ülkedeki ve diasporadaki tüm Türkleri nüfus sayımına kaydettirmek için bir kampanya düzenledi. Bu kampanyaya çok sayıda Türk devlet yetkilisi de katıldı. Türkiye’nin desteklediği bu kampanyanın bir parçası olarak kendisi de Kuzey Makedonya göçmeni olan TBMM Başkanı Mustafa Şentop da bir video mesaj yayınlamış ve Makedonyalı Türkleri hem ülkede hem de diasporada sayıma katılmaya çağırmıştı.

Bu kampanyayı düzenleyenlerin iddialarına göre, etnik Türkler ülke nüfusunun en az yüzde 6’sını oluşturuyordu. Bu oldukça iddialı hedef gelecekte Türk dili ve etnik Türklerin siyasi temsili konularında daha fazla hak iddia etmek amacıyla son derece önemli kabul görülüyordu. Elbette aynı şekilde Türkiye’nin Kuzey Makedonya üzerindeki etki alanını genişletmesi için de Türklerin sayısının fazla çıkması oldukça kritikti.

Türk STK’larını ve siyasi partilerinin yanı sıra toplum liderlerini ve aydınlarını bir araya getiren bir organ olan Makedonya Türkleri Milli Sayım Koordinasyon Kurulu, Türk sayısında çok küçük bir artış olduğunu gösteren nüfus sayımı sonuçlarını ilan edilmesinden hemen sonratanımadığını ifade etti.Kurul, Balkan Insight’a“Yayınlanan Türk sayılarını ve yüzdelerini gerçekçi bulmuyoruz ve bu nedenle nüfus sayımı sonuçlarını kabul etmeyeceğiz. Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nde devletin kurucu toplulukları arasında yer alan Türk halkının hakları ihlal edilmiştir.” şeklinde bir açıklama yaptı ve etnik Türk liderler, Türk halkının nüfus sayımı ve süreç hakkında yeterince bilgilendirilmediğini söyledi. Sayım sitesi ve ilgili evraklar, Türkçe dâhil olmak üzere ülkede konuşulan birçok dilde hazırlandı, ancak Kurul, Türkçe dil formları ile alakalı birçok sorun ve eksiklik olduğundan da şikâyet ediyor.

ANKARA’NIN DESTEĞİ YETMEDİ

Balkan bölgesinde çok yönlü ve aktif bir dış politika izleyen Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümeti de Kuzey Makedonya’daki Türk azınlığın nüfus sayımına ilişkin iddialarını destekliyor. Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, 31 Mart’ta gazetecilere verdiği demeçte, Türklerin sayısı konusunda nüfus sayımı sonuçlarında ilgili birçok şüphe olduğunu söyledi. “Anılan ülkedeki Türk toplumu temsilcileri, nüfus sayımının adil, şeffaf ve hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde gerçekleştirilmesi hususunda sayım süreci boyunca müteaddit defalar çağrıda bulunmuşlardır. Nüfus sayımına ilişkin veriler bu çağrıların maalesef göz ardı edildiğini ortaya koymaktadır” diyen Bilgiç, Türkiye’nin Makedonyalı Türklerin tüm iddialarını desteklediğini de sözlerine ekliyor.

Türkiye’nin desteği söylem düzeyinde kalmadı. Sayım öncesinde ve sırasında Ankara hükümeti ve diğer Türk devlet kurumları etnik Türklerin kampanyasına tam destek verdi. Türk hükümeti ve devlet yetkililerinin katılımıyla Kuzey Makedonya ve Türkiye’de çeşitli toplantılar düzenlendi ve Makedonyalı etnik Türkler ve çifte vatandaşlığa sahip Türkiye vatandaşları nüfus sayımına katılmaya çağrıldı.

Ülke basında çıkan haberlere ve yerel kaynaklara göre, TİKA ve diğer Türkiyeli yardım kuruluşları tarafından finanse edilen ve desteklenen çok sayıda Türk STK’sı, Kuzey Makedonya’nın Torbeş, Boşnak, Arnavut ve Roman topluluklarının yaşadığı köy ve mahallelerde gıda kolileri dağıttı ve kendilerini sayımda Türk olarak kaydettirmeleri karşılığında mali destek ve çocuklarına burs sözü verdi. Aynı şekilde çifte vatandaş olan ve Türkiye’de ikamet eden Boşnak, Torbeş ve Arnavut kökenli Türk vatandaşlarına da sayımda Türk olarak kayıt olunması şeklinde telkinlerde bulunuldu. Bu noktada ifade etmek gerekir ki, Türk hükümetinin yerel uzantıları ile Kuzey Makedonya’daki Türk toplumu üzerinde oluşturduğu baskının bazı topluluk üyelerinin sayımı boykot etmesine neden olduğu da Kuzey Makedonya’daki bazı yerel kaynaklarca dile getiriliyor.

ÜLKENİN ÜÇTE BİRİ MÜSLÜMAN

20 yıl sonra yapılan nüfus sayımı, ülkenin etnik topluluklarının sayısı üzerindeki anlaşmazlıkları çözmekten çok uzak. Unutulmamalı ki 132 binden fazla kişi de nüfus sayımına katılmayı reddetti ve sayımı boykot edenlerin çoğunlukla etnik Arnavutlar olduğuna inanılıyor.

Arnavut ve diğer Müslüman grupların sayıları 20 yıl önceki sayımla hemen hemen aynı görünmesine rağmen, aslında ülke nüfusu içerisindeki yüzdeleri arttı. Sayımın dini inançlar hakkındaki sonuçlarına göre halkın yüzde 46,14’ü kendisini Ortodoks, yüzde 32,17’si Müslüman, yüzde 0,37’si Katolik olarak tanımlıyor. Başka bir deyişle, etnik ve dini açıdan gerilimli olan ülkede her üç kişiden en az biri artık Müslüman. Doğum oranlarındaki artışın ise etnik Makedonlara kıyasla Müslüman gruplar arasında çok daha yüksek olduğu biliniyor.

Nüfus sayımı konusundaki tartışmanın çoğu etnik toplulukların sayılarına ve nüfus sayımı sırasındaki usulsüzlüklere odaklanmış olsa da nüfus sayımı, Kuzey Makedonya’nın da bölgedeki diğer ülkeler gibi bir demografik krizle karşı karşıya olduğunu kanıtlıyor. Etkileri sürekli olarak artan iklim krizi yanında önümüzdeki on yıllarda demografi krizi Balkan ülkelerinin geleceği konusundaki en büyük tehdit. Nitekim, sayım sonuçlarıyurt dışına yaşanan göçler, yaşlanan nüfus ve kırsal alanlardan kentlere yönelen nüfus hareketi nedeniyle ülkede ağırlıklı olarak köyler olmak üzere 207 yerleşim yerinin şimdidentamamen boşaldığını gösteriyor.

Kuzey Makedonya Türk toplumu ise sayım öncesi mevcut olan yüksek beklentiler ve Ankara’nın cömert desteği düşünüldüğünde, nüfus sayımının en büyük kaybedeni olarak öne çıkıyor. Çoğunlukla Müslüman olan diğer etnik grupların üyeleri ile yapılan karışık evliliklerden kaynaklanan etnik geçişlilik, ülkedeki Türk toplumuna yönelik geri tepen kampanya ve nüfus sayımındaki usulsüzlükler etnik Türklerin ancak yüzde 3,8’de kalmasına neden oldu.

PolitikYol'da yayınlanan yazılar her gün öğlen mailinizde!

spot_img
PolitiYol Telegram'da

GÜNÜN YAZILARI

SÖYLEŞİLER

SOSYAL MEDYA

13,609BeğenenlerBeğen
10,160TakipçilerTakip Et
60,616TakipçilerTakip Et
9,354AboneAbone Ol

GÜNDEM

ÇEVİRİLER

1 Yorum

Bir Cevap Yazın

YAZARIN DİĞER YAZILARI