Dünya, yerel yönetimler alanında en küresel günlerini yaşıyor. Farklı kıtalarda, farklı ölçeklerde önemli toplantılar gerçekleşiyor ve her türlü paydaşla birlikte yerel yönetimlerin geleceği masaya yatırılıyor.
Kentlerin önemi malum… En basit ifadeyle çok büyük bir nüfus, çok ufak bir alanda yaşıyor. Yaşamak derken üretiyor, tüketiyor, kirletiyor, dönülmez şekilde dönüştürüyor. Bu toplantılarda kentlerin içerisinde olduğu kısırdöngüyü, kentleri ve kentsel yaşamı daha uzun süre var etmeye çalışarak aşmak ve bunu da Dünya’ya yük olmadan yapmaya çalışmanın yolları aranıyor. Çünkü Dünya’da ne olduğunun farkında olan herkes biliyor ki; biz şimdiye kadar alışa geldiğimiz yöntemlerimizle yaşamaya, kentleri de bu şekilde yaşatmaya çalışırsak pek fazla bir geleceğimiz yok. O yüzden değiştirmeliyiz. Sosyal olana, ekolojik olana ve ekonomik olana eğilmeli, yeni yöntemler geliştirmeliyiz.
Toplantılara dönersek, önce büyük olanından başlayalım. HABITAT’ın 3. toplantısı şu sıralar Ekvador’da gerçekleşiyor. Toplantının en önemli özelliği 20 senede bir gerçekleşmesi. Mutlaka hatırlayanlar olacaktır bu toplantının ikincisi İstanbul’da gerçekleşmişti (İlki 1976’da Kanada’da gerçekleşti) ve kentin sosyal dokusuna yapılan müdahaleler toplantı geçtikten sonra etkilerini sürdürmüş, kitaplara konu olmuştu. O dönem kenti ve ülkeyi yönetenleri “Aman Dünya’ya rezil oluruz diye saklamak istediği insan olsun, hayvan olsun her canlıya büyük eziyetler yapılmıştı. Toplantıya başkenti Quito’da ev sahipliği yapan Ekvador’da durumun nasıl olduğu konusunda pek bir haber yok şimdilik. Aslına bakılırsa toplantının başladığına dair ya da toplantıda neler konuşulduğuna dair de pek bir haber yok. Uzun ismi “Birleşmiş Milletler Konut ve Sürdürülebilir Kentleşme Konferansı” olan bir uluslararası toplantı gerçekleşiyor, tüm Dünya’dan uzmanlar, sivil toplum orada fakat bu bizim vizyonumuzun oluşmasında bir itici güç değil; ancak turistik bir faaliyet olarak sosyal medya paylaşımlarında birkaç fotoğraf olarak kendisini buluyor. Katılanlar yok mu? Var. Orada ortaya çıkanları kendi fikirlerine katanlar var mı? En azından şimdilik bu konuda umut yok.
Diğer bir toplantı Open Days. Yani Açık Günler. Türkiye’ye daha yakın bir yerde, Brüksel’de gerçekleşiyor bu toplantılar ve her sene de tekrarlanıyor. Dolayısıyla Habitat gibi sembolik bir öneme değil daha işlevsel bir öneme sahip. Avrupa’nın 30 ülkesinden 6.000 yerel idarecinin, uzmanın katıldığı bu kişilerin AB karar merciisi olan kişilerden, yerel sivil toplum temsilcilerine kadar herkesle bir araya gelebildiği bir etkinlik. Open Days’ın en önemli özelliği bir hafta içerisinde aklınıza gelebilecek her konuda eş zamanlı toplantılar yapılması ve bırakın toplantılara katılmayı, programı incelerken bile insanın yorulması. Yerel yönetimlerin LGBTİ hakları üzerine yaptığı çalışmaları, diğer yerel yönetimlere ve LGBTI STK’larına anlattıkları toplantılar bir tarafta sürerken, diğer tarafta kentlerin beslenmesinin daha az karbon ayak izi ile gerçekleşmesi ve böylece Dünya’ya daha az yük olunmasının yolları üreticilerle birlikte tartışılıyor. Konu çeşitliliğini istediğiniz kadar arttırabilirsiniz.
Peki, neden bu insanlar bunları yapıyor? Ve bu insanlar, Dünya’nın kentlerini yönetenler bunları yaparken biz bunlar yokmuş gibi hayatımıza devam etmek zorunda kalıyoruz? Bu aslında çok önemli bir soru fakat ne yazık ki henüz tam olarak bir yanıtı yok. Şu anda Dünya’ya karşı iddiası olan her kentin 2030 vizyonu belli. 2040 vizyonu da belli değilse tüm kentliler ile yapılan ortak toplantılarda oluşturuluyordur. Ulusal siyasetin krizde olduğu bir Dünya’da insanlar doğrudan demokrasinin daha hissedilebilir olduğu yerel yaşama ve yerel politikaya yöneliyorlar. Fakat Türkiye’de durum bunun neredeyse tam tersi. Yurttaşlar olan ya da Türkiye’de çok sevilen bir kelime olan hemşeriler olarak artık bunu değiştirmek gerekli. Vizyonu olan, bu vizyona ulaşmak için kentin ortak fikirlerini kullanan bir kentte yaşamak artık çağdaşlık. Yoksa parasını verince köprüleri, yolları, betonu, asfaltı Japonlar gelip her yere döküyorlar.
