Küresel iklim değişikliği en genel yerel sorun ya da en yerel genel sorun. Bireysel davranış kalıplarının çok önemli bir yer tuttuğu küresel bir sorun. Sınır tanımayan ve kırılgan kesimlerden başlayarak tüm insanlığı da etkileyen bir sorun ve en az kırılgan kesimler olmak üzere de tüm insanlığın sorumlu olduğu bir sorun. Tüm bu özellikleri ile birlikte kapımıza dayanan bir labirent.
Bugün küresel iklim değişikliğine karşı küresel bir mücadelenin yürüdüğünü söyleyebiliriz. Bu mücadeleyi kabaca iki kola ayırmamız mümkün. Gerçek bir mücadele yürütenler bir tarafta; mücadelenin başını çekip, gerçek çözümlerin kendilerine getireceği ekonomik ve siyasi sıkıntıları hafifletmeye çalışan göstermelik mücadeleciler bir tarafta. Kötü haber, ikinci kesimde devletlerin birçoğu var. 22 Nisan 2016’ta New York’ta Paris İklim Anlaşması’nı imzalayıp, fosil yakıtları azaltma gereğini tüm Dünya’ya duyurup; hemen ertesi günlerde ülkenin en kirletici termik santralinin açılışını yapan Türkiye mesela bu ikinci gruba dâhil. Fakat bir de iyi haber var. Gerçek bir mücadeleyi yürütenler küresel olarak çoğalıyorlar, birbirleriyle iletişimi kuvvetlendiriyorlar, birlikte hareket ediyorlar. Eğer 100 yıl sonra üzerinde yaşanabilecek bir Dünyamız olacaksa da bu grubun kazanması gerekiyor. Hatta daha net söylersek bu grubu büyütmemiz gerekiyor. İmzasını hemen ertesi günlerde anlamsızlaştıranların, temiz enerjiyi yaşam için bir gereklilik değil, enerjiden gelen gelir sepetinde bir “yeşillik” olarak görenlerin kaybetmesi gerekiyor. Siyasi olarak da karar verici noktalardan uzaklaşmaları gerekiyor.
Biz kötüden değil, iyiden devam edelim. Çok açık bir gerçek var. Yaşam devam edecekse, fosil yakıtlardan kurtulmamız gerekiyor. Bakın hesap aslında çok net ve açık. Kömürü hayattan çıkarırsak, daha hemen o dakika astım ataklarını da hayattan çıkartmış oluyoruz. Karbon salımına, o salımdan küresel ısınmaya falan gelmeden. Kömür eşittir hastalık. Fosil yakıtlar eşittir küresel ısınma ve insanın doğaya yenilmesi. Türkiye ne yapıyor? Ülkenin cennet köşelerine termik santraller yapıyor. Zaten termik santral olan noktalarına daha da fazla termik santral yapıyor. Temiz hava kaynağını yok ediyor, olabilecek en kirli enerji kaynağını onun yerine koyuyor. Bu ne yazık ki Dünya’da da çok farklı değil. Bu yüzden de mücadele küresel olarak büyüyor.
Bugünlerde fosil yakıtlara karşı yürüyen küresel bir hareket ortaya çıktı. Hareketin adı “Break Free 2016”. Türkiye’de ise “Kömürden kurtul” başlığıyla hareket ediyor bu hareket. İsmi her ne kadar kömürden kurtul olsa da amacı fosil yakıtları yani kömürü, petrolü ve doğalgazı yer altında bırakmak ve böylece Devletlerin 22 Nisan 2016’da imzaladıkları anlaşmanın gerekliliklerini hayata geçirterek anlaşmanın amacına ulaşmasını sağlamak. Çünkü iklim değişikliği artık devletlerin kâr zarar hesaplarına, ekonomik kandırmacalarına bırakılamayacak kadar yakıcı bir sorun. Kelimenin her anlamıyla yakıcı!
Hareket kendisine hedef olarak Dünya’daki en göze batan ve en tehlikeli fosil yakıt projelerini hedef alıyor. Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Brezilya, Endonezya, Filipinler, Güney Afrika, İspanya, İsrail, Filistin, Kanada ve Nijerya’da iklim adaleti eylemleri gerçekleştirdiler ve gerçekleştirecekler. Bu yazıyı yazarken Dünya’nın bir noktasında insanlar hepimiz için bir protesto gerçekleştiriyorlar, bu yazı okunurken de bir yerlerde bir protesto gerçekleşecek. Eylemler 3 Mayıs’ta Galler’de başladı; 15 Mayıs’ta da Amerika Birleşik Devletleri’nde bitecek. Tüm Dünya’nın fosil yakıt ve kirlilik merkezlerini hedef alan eylemler 15 Mayıs’ta Türkiye’nin nefes alması zor bir noktası olan Aliağa’ya da uğrayacak. Rafineriye, gemi söküm tesisine sahip olan Aliağa’ya yapılması planlanan dört termik santrali protesto edecek bu küresel harekete Türkiye’den dâhil olmak isteyenler.
Hareketin başarıya ulaşması gerekli… 22 Nisan’da imzalanan anlaşmanın bir hedefi 1.5 derecelik bir sıcaklık artışı. Peki, biz kaçtayız? 1.4! Hedefe ulaşamamak, hedefin çok uzağında kalmak demek öngörülen ve öngörülemeyen birçok küresel sorun demek. Hedefe ulaşmak içinse bu küresel hareketin sloganına dönmemiz gerekiyor. Kömürden kurtulmamız gerekiyor! Geleceğimizi temiz enerjiyle kurmamız gerekiyor. Ülkenin dört bir yanına termik santral öbekleri değil; temiz enerji merkezleri kurmamız gerek. Galler’de termik santral önünde el ele tutuşanlar ile, Yeni Zelanda’da el ele tutuşanların ellerini saat 17.00’de Aliağa’da tutmak gerek.
