Cuma, Mart 29, 2024

Kadına karşı şiddetle mücadelede kadın muhtarlar

Ayşe Kaşıkırık
Ayşe Kaşıkırık
Ayşe Kaşıkırık, 1988 İstanbul’da doğdu. 2012 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği’nden onur derecesiyle mezun oldu. 2017’de İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde (SBE) Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi yüksek lisans programını “Cinsiyet Eşitlikçi Perspektifle Belediye Bütçeleri: Fatih Belediyesi” konulu tezi ile tamamladı. İstanbul Üniversitesi SBE’de Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi programında doktora eğitiminde tez aşamasındadır. 2013-2016 yılları arasında TÜBİTAK’ta araştırmacı olarak görev aldı. 2017-2020 yılları arasında KA.DER’de (Kadın Adayları Destekleme Derneği) projeler koordinatörü olarak, kadın dostu kentler, toplumsal cinsiyet eşitliği, toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme ve kadınların eşit temsili odağında projeler yürüttü. 10 yılı aşkın mesleki hayatında ulusal ve uluslararası 25’ten fazla proje yönetti. Kadın çalışmaları, kent politikaları, sosyal politikalar, toplumsal cinsiyet eşitliği ve yerel yönetimler alanındaki akademik çalışmalarını ve projelerini bağımsız araştırmacı olarak sürdürmektedir. Bu alanlardaki raporları ve makaleleri çeşitli bilimsel dergilerde yayımlandı. “Daha eşitlikçi ve kapsayıcı bir dünya mümkün!” düşüncesinden hareketle, Nisan 2021’de, bağımsız bir sivil toplum kuruluşu olan “Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı (KAPI)”nı kurdu. Özgün projeler üreterek, araştırmalar yaparak, yayınlar ve raporlar hazırlamayı hedefliyor. Böylelikle, toplumun tüm kırılgan kesimlerinin birbirinden öğrenmesine, güçlenmesine ve dayanışmasına katkıda bulunmayı amaçlıyor.

Sokaklar, mahalleler, parklar, kentler yani kamusal ve yarı kamusal alanlar genelde kadınlar için güvenli değil. Özetle, kamusal alanlar geceleri tüm vatandaşlar için ama özellikle kadınlar için potansiyel şiddet mahaline dönüşebiliyor.

Dünya genelinde şiddetin her türlüsünün her geçen gün arttığı olağanüstü dönemlerdeyiz. Şiddetsiz bir dünya için en küçük yerel birim ölçeğinde yapılacak çalışmalar daha önemli hâle gelmektedir. Türkiye’ye özgü bir yönetim modeli olan muhtarlık kurumu yerel demokrasinin temel taşıdır, kılcal damarıdır. Dolayısıyla, yerelden küresele ve küreselden yerele tüm yönetsel düzeyler açısından eşitliğin sağlanmasında muhtarların rolü hayati derecede önemlidir.

KADINA KARŞI ŞİDDETLE MÜCADELEDE KADIN MUHTARLARIN ROLÜ

Ege Kadın Buluşması Platformu ile Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı tarafından mahalle ölçeğinde kadına karşı şiddetin önlenmesi konusunda, önemli bir ihtiyaca cevap veren ve bu alanda ilk olan önemli bir çalışmaya imza atıldı. Ege Bölgesi’ndeki 8 ili kapsayan “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Kadın Muhtarların Rolü” çalıştay serisinin 6.cısı Afyonkarahisar ve Kütahya illerinin kadın muhtarlarının katılımı ile Kütahya’da Fatih Mahallesi Muhtarlığı ev sahipliğinde gerçekleşti.

23 Kasım’da İzmir’de başlayan çalıştay serisi, sırasıyla 9 Nisan’da Muğla’da (Aydın ile ortak), 25 Nisan’da Uşak’ta, 18 Mayıs’ta Manisa’da, 3 Haziran’da Denizli’de ve 23 Eylül’de Kütahya’da (Afyonkarahisar ile ortak) yapıldı. Bu çalıştaylarda muhtarların kendi mahallelerinde karşılaştıkları şiddet profillerin ortaya çıkarılması, muhtarların bu mücadelede diğer kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile ortak çalışmalarının detaylandırılması, kadın muhtar olarak hem seçim döneminde hem de seçildikten sonra karşılaştıkları cinsiyetçi tutum ve davranışların tespit edilmesi amaçlandı.

Nihayetinde veri iyileştirir ve veri olmadan sağlıklı bir kamu politikası üretilemez. Bu çalıştaylardan elde edilen veriler doğrultusunda, Ege Kadın Buluşması Platformu ve Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı iş birliğinde “Gül Esin Kadın Muhtarlar Akademisi” hayata geçirilecek. Önemli bir noktaya değinmek isterim. Bu akademiye, 1933 yılında Aydın’ın Çine ilçesine bağlı Demirdere köyüne muhtar seçilen ve böylece Türkiye’nin ilk kadın muhtarı olan Gül Esin’in ismi verildi. Gül Esin Kadın Muhtarlar Akademisi’nde hem mevcut kadın muhtarlara yönelik mevzuat, kadına karşı şiddetin önlenmesi, toplumsal cinsiyet gibi başlıklarda kapasite geliştirme eğitimleri verilecek hem de gelecek seçimler için potansiyel kadın muhtarlara eğitimler düzenlenecek.

KENT HAKKI KAPSAMINDA GÜVENLİK

Kent hakkının en önemli bileşenlerinden birini oluşturan “kentsel güvenlik hakkı” kapsamında, kentteki park, bahçe, sokak, cadde, site, mahalle, şehir merkezi gibi kamusal ve yarı kamusal alanların hepimizin için 7/24 güvenli kılınması gerekli.

Uluslararası belgelerden derlenerek hazırlanan kentsel güvenlik hakkı ekseninde belirlenmiş standartlar [1]:

  • Sokak ve park yerleri aydınlatmaları
  • Toplu taşımada aktarım merkezlerinin güvenliği ve aydınlatması
  • Kadınların ve erkeklerin kentte ayrı ayrı güvensizlik ve emniyetsizlik algısının tespiti
  • Kadına yönelik şiddetle ilgili kampanyalar

Evde, işte, sokakta hayatın her alanında korkmadan yaşamak temel bir haktır! Evimizde, sokağımızda, mahallemizde, köyümüzde, kentimizde şiddetsiz bir dünyanın inşası için hep birlikte elimizi taşın altına koymalıyız.

Türkiye özelinde incelendiğinde, kadınların yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendini daha güvensiz hissettiği ortaya çıkıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2003 yılından itibaren her yıl yapılan ‘Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na göre, 2003’te erkeklerin %11,6’sı yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendini çok güvenli hissederken, bu oran 2021’de %11,1’e düşmüş. Kadınlarda durum daha çarpıcı. 2003 yılında kadınların sadece %5,4’ü kendini yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken çok güvenli hissederken, 2021’de bu oran %4,5’e gerilemiş.

Tablo 1: Cinsiyete göre bireylerin yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendini güvende hissetme durumu (2003-2021):

Kaynak: TÜİK, Yaşam Memnuniyeti Araştırması [2]

Tablo 1’de görüldüğü üzere, kadınlar kendilerini yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken çoğunlukla güvende hissetmiyor. Bir diğer ifadeyle; sokaklar, caddeler, mahalleler, parklar, bahçeler, siteler, kentler yani kamusal ve yarı kamusal alanlar genelde kadınlar için güvenli değil. Özetle, kamusal alanlar geceleri tüm vatandaşlar için ama özellikle kadınlar için potansiyel şiddet veya suç mahaline dönüşebiliyor.

ŞİDDETSİZ BİR DÜNYA MÜMKÜN! 

Evde, işte, sokakta hayatın her alanında korkmadan yaşamak temel bir haktır!

Evimizde, sokağımızda, mahallemizde, köyümüzde, kentimizde şiddetsiz bir dünyanın inşası için hep birlikte elimizi taşın altına koymalıyız, mahallelerimizden başlayarak şiddetin her türüne sıfır tolerans ilkesi ile eğitimler, seminerler, kampanyalar ve benzeri destekleyici çalışmalar ile farkındalığı artırmalıyız, yerel ve ulusal düzeyde şiddet verilerinin düzenli olarak tutulmasına özen göstermeliyiz, topyekûn ve koordineli hareket etmeliyiz.

Unutmayalım, şiddet tolere edilemez! İçindekilerin güvende olmadığı bir ev, kimseye yuva; sokaklarının güvende olmadığı bir mahalle kimseye semt olamaz!

Kaynakça

[1] CEİD, Kentsel Haklar ve Hizmetlere Erişimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Raporu, http://www.ceidizleme.org/medya/dosya/91.pdf.

[2]TÜİK, Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2021, https://www.tuik.gov.tr/media/announcements/yasam_memnuniyeti_arastirmasi_2021.pdf.

PolitikYol'da yayınlanan yazılar her gün öğlen mailinizde!

Ayşe Kaşıkırık
Ayşe Kaşıkırık
Ayşe Kaşıkırık, 1988 İstanbul’da doğdu. 2012 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği’nden onur derecesiyle mezun oldu. 2017’de İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde (SBE) Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi yüksek lisans programını “Cinsiyet Eşitlikçi Perspektifle Belediye Bütçeleri: Fatih Belediyesi” konulu tezi ile tamamladı. İstanbul Üniversitesi SBE’de Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi programında doktora eğitiminde tez aşamasındadır. 2013-2016 yılları arasında TÜBİTAK’ta araştırmacı olarak görev aldı. 2017-2020 yılları arasında KA.DER’de (Kadın Adayları Destekleme Derneği) projeler koordinatörü olarak, kadın dostu kentler, toplumsal cinsiyet eşitliği, toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme ve kadınların eşit temsili odağında projeler yürüttü. 10 yılı aşkın mesleki hayatında ulusal ve uluslararası 25’ten fazla proje yönetti. Kadın çalışmaları, kent politikaları, sosyal politikalar, toplumsal cinsiyet eşitliği ve yerel yönetimler alanındaki akademik çalışmalarını ve projelerini bağımsız araştırmacı olarak sürdürmektedir. Bu alanlardaki raporları ve makaleleri çeşitli bilimsel dergilerde yayımlandı. “Daha eşitlikçi ve kapsayıcı bir dünya mümkün!” düşüncesinden hareketle, Nisan 2021’de, bağımsız bir sivil toplum kuruluşu olan “Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı (KAPI)”nı kurdu. Özgün projeler üreterek, araştırmalar yaparak, yayınlar ve raporlar hazırlamayı hedefliyor. Böylelikle, toplumun tüm kırılgan kesimlerinin birbirinden öğrenmesine, güçlenmesine ve dayanışmasına katkıda bulunmayı amaçlıyor.
spot_img
PolitiYol Telegram'da

GÜNÜN YAZILARI

SÖYLEŞİLER

SOSYAL MEDYA

13,609BeğenenlerBeğen
10,160TakipçilerTakip Et
60,616TakipçilerTakip Et
9,354AboneAbone Ol

GÜNDEM

ÇEVİRİLER

Bir Cevap Yazın

YAZARIN DİĞER YAZILARI