31 Mart ve 23 Haziran 2019 yerel seçimleri ile belediye başkanlığını kazanan CHP’lilerin, diğer partili başkanlardan farklılıklarını uygulamaları ile göstermeleri gerekiyor. Böylece ortaya konacak farklılık, CHP’nin / sosyal demokratların ulusal iktidarında neler yapılacağının örneği gösterilmiş olacaktır. Bu, CHP’lilerin ayağına gelmiş önemli fırsattır; CHP’li belediye başkanlarının üzerindeki ağır yüktür / sorumluluktur. Yani, Martın sonunda gelen baharı bereketli yapmanın yolu sosyal demokrat / toplumcu belediyecilikten geçiyor.
Sosyal demokrat belediyeciliğin farklılığı /referansı, toplumsal adalet ilkesidir.
Sosyal demokrat belediyecilik de, 1970’lerde CHP’li belediye başkanlarının geliştirdiği anlayışla TOPLUMCU BELEDİYECİLİKTİR. Son dönemde sıkça kullanılan sosyal belediyecilik, sosyal demokrat belediyecilik için yeterli olamaz. Ankara’da Vedat Dalokay ve Ali Dinçer, Fatsa’da Terzi Fikri, Kocaeli’de Ahmet İsvan ile İzmir ve İstanbul’da 1970’lerde CHP’li belediye başkanlarının uygulamalarının adı toplumcu belediyeciliktir.
Sosyal demokrat belediyeciliğin farklılığını ortaya koyacak bir kavramın kullanılması ve bu doğrultuda hizmetlerin sunulması gerekiyor. Aksi takdirde, diğer partili belediyelerden farklılık ortaya konamaz. Farklılık ortaya konamaz ise, seçimlerde ‘bize oy verin’ veya ‘biz daha iyi belediye yönetiriz’ iddiası da temelsiz kalacaktır.
Ayrıca diğer partili belediye başkanları tarafından da kullanılan sosyal belediyecilik kavramı, içerik olarak da sosyal demokrat anlayışı yansıtma konusunda yetersizdir. Engelliler, kadınlar veya çocuklarla ilgili hizmetler sunulması, sosyal belediyecilik olabilir ama sosyal demokrat / toplumcu belediyecilik için yetersizdir. Bu tür hizmetler önemlidir; fakat sosyal demokrat olarak adlandırılmak için yetersizdir. En azından CHP’nin tarihine şöyle bir bakılsa aradaki fark görülür. Doğru kavramın kullanılması önemlidir, ilkesel düzeyde faaliyetleri etkiler.
Toplumcu belediyecilik uygulamalarını şöyle özetleyebiliriz: Kaynak yaratarak, alt gelir gruplarına / yoksullara ücretsiz veya çok ucuz hizmetler sunmak. Bu yaklaşımın ilk örneği halk ekmek fabrikalarıdır. Bu uygulamaları, alt gelir grupları için kaynak yaratmak ve hizmet sunmak olarak düşünüp, TOPLUMSAL (sosyal) ADALET olarak tanımlayabiliriz. Toplumsal adalet, sosyal demokrasinin tanımlayıcı öğesidir ve yerelde de hayata geçirilebilir.
Bugün, özellikle büyükşehir belediyeleri olmak üzere, belediyeler kaynak ve yetki olarak, 1970’lerin belediyelerinden çok güçlüler. Bu güç dolayısıyladır ki, milletvekilleri, hatta bakanlar büyükşehir belediye başkanı olmak istemektedirler. Özellikle büyükşehir belediyelerinin gelirleri göreli olarak yüksektir; kent ekonomisini yönlendirme gücü ile birlikte düşünüldüğünde etkisi daha büyüktür. Bu büyüklükte bir gelir, işsizlere iş yaratmak (yani yatırımcıların önünü açmak) anlayışı ile birleştirilip, alt gelir gruplarına çok düşük ücretlerle hizmetler sunma ilkesi göz önüne alınarak kullanılmalıdır. Örneğin günümüzde dayanışma ilkesini hayata geçirmek için kooperatifler teşvik edilmeli / desteklenmelidir. Kooperatifler ile, hem gelir artırıcı hem de gider azaltıcı işler yapılabilir.
İçinde bulunduğumuz koşullarda, kaynak yaratmak daha önemli hale gelmiştir. Zira belediyelerin temel kaynağı ulusal iktidardan gelmektedir. Ulusal iktidar da başka bir partiden olduğuna göre, belediye başkanlarının kendilerinin kaynak yaratma üzerine yoğunlaşması gerekiyor.
Özetle, belediyenin toplumcu olabilmesi için, yatırımcıların önünü açarak iş yaratmaya katkı vermesi, kaynak yaratması ve yarattığı kaynakları da alt gelir gruplarına kullanması gerekir. Diğer bir ifade ile hizmet verirken kılavuz, TOPLUMSAL ADALET olmalıdır. Sosyal kültürel faaliyetleri de, toplumsal adalet üzerinden yapıp, kent içinde dayanışma kültürü oluşturulmalıdır. Şeffaf, hesap veren, ötekileştirmeyen, adaletli, çevreci olmak gibi sosyal demokrat belediyeciliğin diğer ilkeleri de yönetim anlayışına egemen olmalıdır. Böylece, insanlara yaşadıkları kenti sevmeleri için gereken koşullar oluşturulabilir.
