Cuma, Mart 29, 2024

Gaziantep’te AK Parti’yi tahtından indirmek zor ama imkansız mı?

AK Parti’nin oy oranının %50 olmasına rağmen mahallelerin %85’inde birinci olması Gaziantep’te AK Parti’ye il genelinde rakip olacak ciddi bir parti olmadığının ve muhalefet oylarındaki bölünmüşlüğün bir göstergesi.

Gaziantep’in 2,1 milyon nüfusu bulunuyor ve on üçüncü büyükşehir ve parlamentoda on dört milletvekili ile temsil ediyor. Gaziantep, hem tarım hem de sanayi alanında oldukça gelişmiş bir şehirdir. Sanayi alanında ayakkabıcılık ve makarna üzerine kuruluşlar fazladır. En fazla üretilen tarım ürünleri ise Antep fıstığı, zeytin, buğday ve üzümdür. Gaziantep diğer büyükşehirlere göre çok daha az kozmopolit bir nüfus yapısına sahip. Şehirde yaşayanların %11,4’ü Şanlıurfalı, %4,1’i Adıyamanlı, %2,9’u Kahramanmaraşlı ve %2,5’i Osmaniyeli. Gaziantep bu dört il dışından çok büyük oranda göç almamış. Gaziantep’teki siyasi aritmetik incelendiğinde net bir tablo ortaya çıkıyor. AK Parti’nin şehirde bariz üstünlüğü var 2002’den bu yana. Yapılan tüm belediye seçimlerinde ve genel seçimlerde birinci AK Parti oluyor Gaziantep’te.

Aşağıda 2018 genel seçimlerinde alınan milletvekilliği sonuçlarına göre hazırlanan grafik ve harita bulunuyor.

Gaziantep’te AK Parti, %50’nin biraz üzerinde ve açık ara farkla birinci parti ve en yakın rakibi CHP ile arasında %35 fark bulunmakta. CHP, 2002’den bugüne kadar yapılan genel seçimlerde en düşük oy oranını 2018 genel seçimlerinde elde ediyor. MHP ise bir önceki genel seçime göre oy oranını %3 artırmış durumda. HDP’de son yapılan genel seçimde oy oranını %1 artırmış.

  • Yavuzeli, Nizip ve Nurdağı AK Parti’nin Gaziantep’te en yüksek oy oranına eriştiği ilçeler. 3 ilçede AK Parti’nin oy ortalaması %57 seviyesinde.
  • CHP’nin Gaziantep’te ön plana çıktığı tek ilçe Karkamış ve diğer ilçelerde il genelindeki oy oranına yakın bir noktada. CHP’nin en az oy aldığı ilçe ise %10,7 Nurdağı ilçesi.
  • HDP’nin en güçlü olduğu ilçeler İslahiye, Araban ve Şehitkamil ilçeleri. Oğuzeli ve Karkamış’ta ise HDP oyları Gaziantep ortalamasının oldukça gerisinde kalmakta.
  • MHP, son genel seçimde oy oranını artırıyor Gaziantep’te ancak buna karşı İslahiye, Karkamış’ta oy oranı azalmakta.
  • İyi Parti birçok şehirde MHP’nin güçlü olduğu bölgelerde yüksek oy oranlarına ulaşabildi ancak Gaziantep’te aksi bir durum söz konusu. İyi Parti en yüksek oy oranını Karkamış’ta en düşük oya ise Araban’da elde etmekte.

GAZİANTEP’TE MAHALLE BAZLI DEĞİŞİMLER

Gaziantep’te AK Parti, MHP, CHP ve HDP’nin yoğun oy aldığı mahalleler bulunuyor. 2011’den 2018 seçimlerine kadar Gaziantep’te partilerin önde oldukları mahalle sayılarını incelediğimiz analizin grafiği aşağıdadır.

 

  • Önde olunan mahalle sayısında AK Parti’nin bariz üstünlüğü bulunmakta. 2018 genel seçimlerinde Gaziantep’teki mahallelerin %85,8’inde AK Parti ilk sırada yer alıyor. AK Parti’nin oy oranının %50 olmasına rağmen mahallelerin %85’inde birinci olması Gaziantep’te AK Parti’ye il genelinde rakip olacak ciddi bir parti olmadığının ve muhalefet oylarındaki bölünmüşlüğün bir göstergesi. Anket verilerinden yola çıkarak yapılan simülasyona göre Temmuz 2022 itibariyle yapılacak bir genel seçimde AK Parti’nin 600 mahallede yeniden birinci olabileceği öngörülmekte.
  • Gaziantep’teki Alevi yerleşimleri CHP’nin önde olduğu mahallelerin çoğunluğunu oluşturmakta. CHP, Gaziantep’te 2002-2022 arasında yapılan genel seçimler içinde en düşük oy oranını 2018 genel seçimlerinde elde etti. Hiç şüphesiz ki bu oranın ortaya çıkmasında HDP’nin baraj kaygısı yaşıyor olması ve İyi Parti’nin siyasi arenaya çıkmış olması etkili ancak Yavuzeli ve Karkamış’ta yaşanan oy kayıpları Türkiye genelinde dahi CHP açısından dikkat çekici. CHP, Yavuzeli ilçesinde 2011 seçimlerinde %28,5 oranında oy almıştı ancak 7 yıl içerisinde %16 oranına geriledi. CHP’nin oy oranı Gaziantep genelinde azalsa da 2018 seçimlerinde 283 mahallede oy oranında artış var CHP’nin. Birkaç örnek verelim.

 

  1. Nurdağı-Bahçelievler Mahallesi: 2015 Kasım (%6,6), 2018 (%9,0)
  2. Şahinbey-25 Aralık Mahallesi: 2015 Kasım (%8,3), 2018 (%11,0)
  3. Şehitkamil-Beylerbeyi Mahallesi: 2015 Kasım (%16,6), 2018 (%21,2)

2022 Temmuz itibariyle CHP’nin seksen dört mahallede en çok oyu alan parti olması beklenmektedir.

  • MHP’nin lider durumda olduğu birçok mahalle Karkamış ve Oğuzeli ilçelerinde yer almakta. 2018 genel seçimleri itibariyle MHP otuz mahallede birinci sırada. En fazla oy aldığı üç mahalle ise şunlar.
  1. Karkamış-Savaş Mahallesi: %82,3
  2. Oğuzeli-Sütlüce Mahallesi: %73,3
  3. Şahinbey-Kapçağız Mahallesi: %68,1

MHP, 2015’te kendisine oy veren seçmeni Türkiye genelinden daha yüksek oranda partide tutmuş görünüyor Gaziantep’te. Bugün itibariyle MHP’nin 8 mahallede üstünlüğünü sürdüreceği tahmin edilmektedir.

  • HDP, Kürt seçmenden uzaklaşmakta ancak oy oranı 2018 genel seçimlerinde %1 artış gösterdi. 2018 genel seçimlerinde Kürt yurttaşların yoğun olarak yaşadığı mahallelerde HDP’nin %1,5 civarında oy kaybı var. Alevi yurttaşların çoğunlukta olduğu mahallelerde ise HDP’de ciddi oy artışları gözlemlendi. 2022 Temmuz itibariyle 31 mahallede HDP’nin birinci parti durumunda olması beklenmektedir.
  • İyi Parti 2018 genel seçimlerinde 15 mahallede birinci olmuştu. Gaziantep’te İyi Parti’nin oy oranı Türkiye genelinin bir hayli gerisinde kalmakta. Parti’nin Gaziantep’te birinci olduğu mahalleler Karkamış, Nizip ve Oğuzeli ilçelerinde bulunmakta. En yüksek oy aldığı 3 mahalle ise şunlar;
  1. Karkamış-Balaban Mahallesi: %52,5
  2. Karkamış-Beşkılıç Mahallesi: %50
  3. Karkamış-Örmetaş Mahallesi: %45

Bugün itibariyle ise İyi Parti’nin 58 mahallede birinci durumda olması öngörülmektedir.

PARTİLERİN ÖNDE OLDUKLARI MAHALLELERDE OY GEÇİŞLERİ

Bu başlık altında Gaziantep’te AK Parti, CHP, HDP ve MHP’nin 2011 seçimlerinde en yüksek oy oranına ulaştıkları 100 mahalle belirlendi ve her partinin yüksek oy aldığı mahallelerde 2011-2018 genel seçimleri arasındaki oy geçişleri tespit edildi.

İlk analiz 2011 genel seçimlerinde AK Parti’nin en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahalle için yapılacak ve aşağıdaki grafik AK Parti’nin Gaziantep’te en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahallenin son 4 genel seçimdeki sonuçlarını göstermekte.

AK Parti’nin, en fazla oy aldığı 100 mahallede beş seçmenden dördünün oyunu almayı başarmış durumda.

  • 2011-2018 arasında yapılan seçimlerde AK Parti oyları en yüksek oy aldığı 100 mahallede %68 ile %82 arasında değişmekte.
  • 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti’den MHP ve HDP’ye doğru oy geçişleri var. AK Parti, 2015 Haziran seçimlerinde %14 civarında oy kaybetmiş durumda ancak 5 ay sonra yapılan 2015 Kasım seçimlerinde yeniden %82 seviyesine yükselebilmiş.
  • 2018 genel seçimlerinde AK Parti’nin yüksek oy aldığı mahallelerin sonuçları incelendiğinde tüm muhalefet partilerinin oy artırdığı tespit edilmektedir. 2018 seçimlerinde AK Parti kalesi olarak değerlendirilebilecek mahallelerde tüm muhalefet partilerine oy kaybetmiş durumda.

 

CHP’de düzenli bir oy kaybı mevcut ve kaybedilen oyların yönü tek bir parti değil

 

  • 2011 seçimlerinde CHP’nin en fazla oy aldığı 100 mahallede AK Parti, CHP’nin %2 farkla önünde birinci parti durumunda.
  • 2015 Haziran seçimlerinde CHP belirlenen mahallelerde %9 oy kaybetmiş görünmekte. CHP’den ayrılan seçmenin iki farklı adresi var; HDP ve MHP. 2015 Kasım seçimlerinde CHP’nin oy oranında %1 civarında bir artış ve bir önceki seçimde oy kaybettiği HDP ve MHP’de ise azalma mevcut. CHP’den HDP ve MHP’ye geçen oylar büyük ölçüde geri dönmemiş gibi ancak AK Parti bu mahallelerde %11 oy artırmış durumda 2015 Kasım seçimlerinde. 2018 genel seçimlerinde de CHP’de %4 oy kaybı var. 2011 ve 2018 genel seçimleri karşılaştırıldığında CHP’nin bu 7 yıl içerisinde %11,5 oy kaybı söz konusu. 2011 seçimlerinde belirlenen mahallelerde AK Parti, CHP’nin %2 kadar önündeyken 2018 itibariyle bu fark %8’e çıkmış durumda. CHP, AK Parti’den kısmen de olsa oy alma başarısı gösterse seçmeninden devamlı fire vermekte ve oy oranındaki düşüş trende dönüşmüş durumda.

MHP, yüksek oy aldığı mahallelerdeki oylarını 3 yılda %21 kaybetti.

Aşağıdaki grafik 2011 seçimlerinde MHP’nin Gaziantep’te en fazla oy aldığı 100 mahallenin 2018’e kadar değişen aritmetiğini göstermektedir.

  

  • Örneklemi oluşturan 100 mahallenin 64 AK Parti, 36 MHP birinci parti konumunda. 100 mahallenin toplamında ise AK Parti’nin %50 civarında bir oy oranı ile üstünlüğü var. 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti’den MHP’ye %3 oy geçişi var ancak 2018 seçimlerinde AK Parti’nin oyları %61 seviyesine yükselmekte, MHP ise %21’e gerilemiş durumda.
  • 2018 seçimlerinde MHP, İyi Parti’ye oy kaybetmesine rağmen %1,4 oy artırmayı başarmış. AK Parti’deki oy kaybı ise son seçimlerde %13 seviyesinde. 2018 genel seçimlerinde. 2018 genel seçimlerinde belirlenen 100 mahallenin 69 AK Parti, 27 MHP, 4 ise İyi Parti birinci sırada yer almakta.

HDP, 2015 Haziran seçimlerinde hem AK Parti hem de CHP’ye oy veren Kürt seçmeni kendine çekti ancak daha sonrasında bu seçmeni konsolide edebilmiş görünmemekte.

  • 2011 genel seçimlerine HDP Gaziantep’te Akın Birdal ismiyle katıldı il genelinde %5 seviyesinde oy oranına sahip oldu. Akın Birdal’ın en yüksek oy aldığı yüz mahallenin 2011-2018 yılları arasında yapılan seçimlerdeki sonuçların değişimi grafikte görüldüğü gibidir.
  • 2015 Haziran seçimlerinde HDP’de %20 oranında bir artış var ancak bir sonraki seçimde HDP’nin oy oranı %38’den %28’e gerilemekte. 2018 seçimlerinde HDP’nin oy oranı belirlenen mahallelerde %1,3 oranında artış göstermekte.

TEMMUZ 2022 İTİBARİYLE ANKET VERİLERİ IŞIĞINDA GAZİANTEP’TE SEÇİM ARİTMETİĞİ

Aşağıdaki grafikte Gaziantep’te partilerin bugünkü tahmini oy oranları yer almaktadır. Tahmin edilen sonuçlar kamuoyu araştırmalarında “Bu pazar bir seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz?’’ ve “2018 genel seçimlerinde hangi partiye vermiştiniz?” sorularına verilen cevaplardan oluşan anket verilerinin geçmiş seçim sonuçlarındaki bölgesel ağırlıklar kullanılarak ilçelere göre dağıtılması ve ardından ilçelerin seçmen sayısı ile oranlanmasıyla il genel sonucu elde edilmiştir.

Aşağıdaki tabloda partilerin ilçeler bazında tahmin edilen oy oranları verilmiştir. Açık yeşil ile renklendirilen kısımlar partinin o ilçede birinci parti olduğunu temsil etmektedir.

Güncel anket verilerinin 2018 seçimlerinde oluşan ağırlığa göre dağıtılması sonucunda Gaziantep’te ilçeler bazında parti oyları görülmektedir. AK Parti tüm ilçelerde önde bulunmakta. En yüksek oyu Nizip, en düşük oyu Oğuzeli ilçesinden alıyor gözükmekte.

Temmuz 2022 Mersin Genel Seçim Tahminleri

Anket verilerine göre 2018’den bu yana AK Parti’de %9, HDP’de %2, MHP’de ise %5,7 civarında oy kaybı tahmin edilmekte. Temmuz 2022 verilerine göre CHP %3,7, İyi Parti %5,3 oy artırmakta. 

  • Anket verilerine göre 2018’den bu yana AK Parti’de %9, HDP’de %2, MHP’de ise %5,7 civarında oy kaybı tahmin edilmekte.
  • Temmuz 2022 verilerine göre CHP %3,7, İyi Parti %5,3 oy artırmakta.
  • Yeni kurulan partilerden ise Deva Partisi %3, Gelecek Partisi %1,7, Zafer Partisi %2,9 ve Yeniden Refah Partisi %1,1 oy oranına ulaşmakta.

Bugünkü Aritmetikte Milletvekili Dağılımı Nasıl Olur?

Milletvekilliği seçiminde Gaziantep’teki dağılımın nasıl olabileceğine dair üç ayrı senaryo var.

  1. Tüm partiler ayrı listelerle seçime katılıyor
  2. Cumhur İttifakı ortak liste (Ak Parti+MHP+BBP), Millet İttifakı (CHP+İyi Parti+DP), 3.İttifak (SP+DEVA+GP), HDP
  3. Cumhur İttifakı (Ak Parti+MHP+BBP), 6’lı İttifak (CHP+İyi Parti+DP+SP+DEVA+GP), HDP

 

Senaryo-1

Tüm partilerin ayrı ayrı seçime katıldığı bu senaryoda milletvekili dağılımı aşağıdaki gibi oluyor.

Tüm partiler kendi listeleriyle seçime katıldıklarında AK Parti 7, CHP 3, İyi Parti 2, HDP 1, MHP 1 milletvekili elde edebilmekte. %11,3 oranında oy ise parlamentoda temsil hakkı bulamamakta. İttifaklar üzerinden değerlendirmek gerekirse Cumhur ittifakı 7, Millet ittifakı ise 5 milletvekili kazanmış olmakta.

Senaryo-2

Senaryo-2’de Cumhur İttifakı ortak liste ile seçime katılıyor ve muhalefette İyi Parti, CHP ve DP ortak liste ve SP, DEVA, GP ise kendi aralarında farklı bir ortak listeyle seçime katılıyor. HDP ise senaryo-1’de olduğu gibi seçime tek başına katılıyor.


  • Bu senaryoda iktidar-muhalefet dengesinde milletvekili sayısı açısından bir değişiklik ortaya çıkmamakta. Cumhur İttifakı sekiz, Millet İttifakı beş, HDP ise bir milletvekili elde etmekte.
  • SP, DEVA ve GP’nin ortak listede birleşmesi Gaziantep’te milletvekili çıkarmaları için yeterli olmamış görünmekte.

 

Senaryo-3

Senaryo-3, 6’lı masa üyelerinin tek liste seçime katıldığı, Cumhur İttifakı’nın da listede ortaklaştığı ve HDP’nin yalnız seçime katıldığı bir durumu öngörmekte.

  • Senaryo-3’te ilk iki senaryoya göre muhalefet bir milletvekili daha fazla çıkarıyor. İktidar bloğu da muhalefette yedişer milletvekili elde etmekte.
  • SP, GP ve DEVA oyları Millet ittifakı listesinden seçime katılmaları durumunda Millet ittifakına bir milletvekili kazandırmakta.

 

GAZİANTEP’TE DEĞİŞİMİN YÖNÜ

  1. Gaziantep, AK Parti’nin yoğun oy aldığı bir şehir ve hiçbir ilçesinde AK Parti ile rekabet edebilecek bir parti yok. Ancak 2018 itibariyle AK Parti bugün itibariyle Gaziantep’te %41,5 seviyesinde ve bu oran 2002’den sonra AK Parti’nin en düşük oy oranı.
  2. CHP, Gaziantep’te en çok oy kaybeden ikinci parti. HDP’nin parti olarak seçime katılmasıyla beraber CHP’ye oy veren bir kısım seçmen oraya doğru yönlendi ve İyi Parti’de CHP’den oy almış durumda. CHP, kaybettiği Kürt seçmeni ve İyi Parti’ye kaybettiği seçmeni biraz toparlamış gibi ancak hala daha 2011 seviyesinde değil. 2018 genel seçimlerinde CHP’nin AK Parti’den oy almaya başladığını yaptığımız analizlerde belirtmiştik. Bu durum 2022 Temmuz itibariyle devam etmekte ve CHP’nin %4 civarında oy artırmasında etkili görünmekte.
  3. HDP, Gaziantep’te maksimum oy oranını 2015 Haziran seçimlerinde elde etti ancak o seçimde kazandığı kitleyi konsolide edemedi. 2018 seçimlerinde Gaziantep’teki Alevi-Türkmen yurttaşların yoğun yaşadığı bölgelerde oy artışları gerçekleşti ve buna bağlı olarak il genelinde oy oranı %1 civarında arttı ancak HDP 2018 seçimlerinde dahi Kürt yurttaşların yoğun yaşadığı bölgelerde %1-5 arasında oy kayıpları yaşadı. Diğer şehirler kadar olmasa bile Kürt seçmen HDP’den bir miktar uzaklaşmıştı 2018’de. Bugün ise HDP’de %2 civarında düşüş beklenmekte. CHP’den emaneten HDP’ye geçen seçmenin CHP’ye geri dönmesi HDP’nin oy kaybına yol açmakta Gaziantep’te.
  4. MHP’nin Gaziantep performansı seçimden seçime değişiklik gösteriyor. 2011 seçimlerinde %10 oy alan MHP 2015 Haziran seçimlerinde %18 oranına yükselerek neredeyse 1999 seviyesinde bir oy almıştı ancak beş ay sonra yapılan Kasım 2015 Haziran seçimlerinde oy oranı yeniden %10 civarına geriledi. 2018 seçimlerinde ise MHP’nin oy oranı %12,5 Gaziantep’te. MHP, 2018 genel seçimlerinde Türkiye genelinde seçmeninin büyük çoğunluğunu İyi Parti’ye kaptırmıştı ancak Gaziantep’te böyle bir durum yok. MHP, Gaziantep’te seçmeninin yarısından fazlasını konsolide etmiş ve AK Parti’den kazandığı oylarla oy oranını %3 artırmış durumda. Gaziantep’te 2022 Temmuz itibariyle ise MHP’nin %7 civarına gerilemesi beklenmektedir.

(Yarın: Bursa)

PolitikYol'da yayınlanan yazılar her gün öğlen mailinizde!

spot_img
PolitiYol Telegram'da

GÜNÜN YAZILARI

SÖYLEŞİLER

SOSYAL MEDYA

13,609BeğenenlerBeğen
10,160TakipçilerTakip Et
60,616TakipçilerTakip Et
9,354AboneAbone Ol

GÜNDEM

ÇEVİRİLER

1 Yorum

Bir Cevap Yazın

YAZARIN DİĞER YAZILARI