Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Moskova’ya ziyareti öncesinde Rakka operasyonu, El Bab sonrası, müzakereler gibi kritik gündemler masada.
Moskova Devlet Üniversitesi’nden Kerim Has, bu başlıkları Sputnik’e değerlendirdi. Moskova Devlet Üniversitesi’nden Dr. Kerim Has, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin görüşmesinde, Suriye başlığının ön plana çıkacağını söyledi. Bu bağlamda Suriye’deki gelişmeleri değerlendiren Has, Rusya’nın terörizme karşı ABD ile çalışmak istediğine de dikkat çekerek, iki ülkenin yapacağı işbirliğinin diğer aktörleri de etkileyeceğini kaydetti.
Rusya ile Türkiye’nin Kürt gruplar konusunda birbirinden farklı politikalar izlediğine değinen Has, Batı’yla yaşadığı krizin Ankara’yı, Rusya’yla daha fazla işbirliği yapmaya itebileceğini belirtti:
SURİYE KONUSUNDA DÖRT BAŞLIK VAR’
“Erdoğan ile Putin arasındaki görüşmenin temel konusu Suriye olacak. Burada dört başlık altında Suriye meselesini özellikle müzakere edecekler diye düşünüyorum. Bunların birincisi, Halep’teki Türkiye-Rusya işbirliğinin İdlib gibi bölgelerde devam edip etmeyeceği konusu. İkinci konu Astana’daki diplomatik sürecin yeni aktörlerin katılımıyla beraber devamı arzu ediliyor özellikle Moskova cenahında. ABD, Suudi Arabistan ve Katar’ın bu sürece katılımını istiyor Rusya. Üçüncü mesele, El Bab sonrası Türk hükümetinin gündeme getirdiği Menbiç ve Rakka operasyonlarında Rusya ile işbirliği seçenekleri. Bu konuda özellikle pazarlıklar sürüyor anladığım kadarıyla ve burada tabii (ABD Başkanı) Donald Trump’ın da nasıl bir politika izleyeceği önemli. Şu an için netleşmiş, somut bir politika sunulmuş değil. Dördüncü başlık da Suriye’nin geleceğinde Rusya’nın, PYD ve diğer Kürt gruplara yönelik tavrı ile Türkiye’nin pozisyonu arasındaki açının azaltılması meselesi.”
Has görüşmelerde gündeme gelebilir dediği dört başlığın, ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’de alacağı pozisyona göre, ilerleyen dönemlerde değişiklik gösterebileceğini söyledi.
‘RAKKA OPERASYONU RUSYA-ABD İŞBİRLİĞİNE BAĞLI’
Türkiye’nin Rakka operasyonuna katılma talebinin de gündeme geleceğini vurgulayan Has, Türkiye ile Özgür Suriye Ordusu’ndan bir grup oluşturularak veya PYD ile Suriye ordusunun işbirliğiyle Rakka operasyonunun yürütülebileceğini söyledi.
ABD ve Rusya arasındaki anlaşmanın belirleyici olacağını ifade eden Has, “Şu an itibariyle sahaya baktığımızda Türkiye’nin Rakka’ya operasyon seçeneği, kendi başına geliştirebileceği bir durum olmaktan çıktı. Hem Rusya’yı hem ABD’yi ikna ederek bu şekilde bir operasyon gerçekleştirebilir. Rusya özellikle bir süredir, Suriye’de özellikle terörizmle mücadele konusunda Washington’la bir işbirliği yapmak istiyor. Bu Rakka meselesi de bu anlamda, ABD ile Rusya’nın işbirliği yapabileceği bir husus olarak öne çıkıyor. Tabii, bu iki ülke de netice itibariyle bölge dışı aktörler olduğu için sahada direkt IŞİD’le savaşabilecek personel ve asker gerekiyor” dedi.
KÜRT GRUPLAR VE MENBİÇ OPERASYONU
Türkiye tarafının Kürt gruplarla ilgili konuyu vurgulayacağını ve Rusya tarafıyla müzakereleri yürüteceğini belirten Kerim Has, Rusya’nın bu gruplara ilişkin bakışının uzun vadeli ve bölgesel endeksli olduğunu söyledi. Kürt gruplara ilişkin politikaların boyutunun, ‘Türkiye ile yürütülecek müzakerelerle’ çözülebilir olma çerçevesini aştığını ifade eden Has, ABD ile Rusya’nın konuyla ilgili görüşmelerinin de önemli olduğunun altını çizdi.
Has, Türkiye’nin El Bab operasyonunun ardından Menbiç’e ilerlemek istediğini anımsatarak, bunun Moskova’ya da bağlı bir husus olduğunu dile getirdi:
“Rusya son dönemde PYD’yi özellikle Menbiç’in Batı bölgelerinin Esad ordusuna teslimi konusunda devreye girmişti ve netice itibariyle devredildi. Dolayısıyla Türkiye’nin El Bab sonrası ilerleyişini sadece Türkiye Ankara-Washington hattına değil aynı zamanda Ankara-Moskova hattına da bağlamış durumda. Rusya, Kürt gruplarının Cenevre ve Astana görüşmelerinde yer almasını istiyor. Bu konuda pozisyonu uzun süredir aynı. Dolayısıyla burada bir görüş ayrılığı olduğu belli. İki ülkenin PYD pozisyonu konusundaki açı nasıl azaltılacak merak ediyoruz. Ancak bunun, Trump’ın yeni Suriye politikasının ne olacağıyla da alakalı bir husus.”
‘BATI’YLA GERİLİM, MOSKOVA’YLA ORTAK POLİTİKAYA YÖNELTEBİLİR’
Batı’yla yaşadığı gerilimlerin Ankara’yı Moskova ile daha fazla ortak politika üretmeye yöneltip yöneltmeyeceği sorusunu yanıtlayan Has, “Türkiye, Batı’yla ilişkilerinde sıkıntı yaşadığı dönemler, tarih boyunca o şekilde olmuş; Doğu’ya, Avrasya’ya, Rusya’ya yönelmiş. Dış politik oryantasyon diyelim buna, yani dış politik yönelimini Rusya’ya daha fazla ağırlık verecek şekilde değiştirmeye çalışmış. Şu an itibariyle S-400’lerin konuşuluyor olması bile, yani Türkiye’nin Rus S-400’lerini tedarik etmesinin meselesinin konuşulması bile bununla alakalı” diye konuştu.
