DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun Recep Tayyip Erdoğan’ın emekli aylıklarıyla ilgili sözlerine dair açıklamada bulundu.
Çerkezoğlu, Erdoğan’ın “asgari ücretin altında emekli maaşı alan bulunmuyor” sözlerine tepki göstererek bir tabloyla en düşük emekli aylığının asgari ücretten düşük olduğunu kanıtladı.
Çerkezoğlu’nun açıklaması şöyle:
Her seçim döneminde olduğu gibi 24 Haziran seçimleri öncesinde de, 12 milyonu aşan emeklilerin umutlarının pembe tablolar çizilerek sömürüldüğüne tanık oluyoruz.
Geçtiğimiz günlerde emeklilerle bir iftar programında bir araya gelen AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Bugün ülkemizde az sayıdaki istisna haricinde, asgari ücretin altında emekli maaşı alan bulunmuyor” dedi.
SGK verileri Erdoğan’ın iftar programındaki bu iddialarını doğrulamamaktadır. 4 milyon emeklinin, emekli olduktan sonra çalışmak zorunda kaldığı ülkemizde, emekli aylıklarıyla ilgili gerçekleri hatırlatmak isteriz!
Erdoğan’ın başbakan olduğu 2002 yılından bugüne kadar asgari emekli aylıkları, asgari ücret karşısında azalmıştır!
SGK verileri ortadadır: 2002 yılından bugüne asgari emekli aylığı seviyesinin net asgari ücret karşısındaki kaybı yüzde 29 olmuştur.
2002 yılından bugüne asgari ücret ile asgari emekli aylıkları arasındaki fark hızla açılmaktadır! 2002-2018 arası net asgari ücret ile 4/a kapsamındaki (emeklilerin yüzde 61’i) asgari emekli aylıklarının arasındaki fark açılmaktadır. SGK verilerine göre 2000’li yıllardan bu yana asgari emekli aylıklarının net asgari ücrete oranı giderek düşmektedir. 2002 yılında net asgari emekli aylığı ile asgari ücret arasındaki oran yüzde 132 iken 2018 yılında bu oran yüzde 94’e düşmüştür (Tablo 1). Net asgari emekli aylıklarının ortalaması ile asgari ücret arasındaki oranın yüzde 100’ün altına, yani yüzde 94’e düşmesinin anlamı açıktır: Net asgari emekli aylığının ortalaması, asgari ücretin altındadır! Yani asgari ücretin altında emekli maaşı, bir istisna değildir.
SGK verilerine göre işçi emeklilerin asgari emekli aylığı 2018 itibariyle 1509 TL’dir. Bağ-Kur emeklilerin de ise en düşük emekli aylıkları 2018 itibariyle 1063 TL’dir. Yani her ikisi de asgari ücretin altındadır.
Tablo 1: Asgari İşçi Emeklisi Aylıklarının Net Asgari Ücrete ORANI (2002-2018)
| Dönem |
Asgari İşçi Emekli Aylığı (TL) |
Net Asgari Ücret (TL) |
Oran (YÜZDE) |
2002:100 |
| 2002 Ocak-Haziran |
216,4 |
163,56 |
132,3% |
100,0 |
| 2002 Temmuz-Aralık |
239,7 |
184,25 |
130,1% |
98,3 |
| 2003 Ocak-Haziran |
332,0 |
225,99 |
146,9% |
111,0 |
| 2003 Temmuz-Aralık |
332,0 |
225,99 |
146,9% |
111,0 |
| 2004 Ocak-Haziran |
364,8 |
303,00 |
120,4% |
91,0 |
| 2004 Temmuz-Aralık |
400,8 |
318,20 |
126,0% |
95,2 |
| 2005 Ocak- Aralık |
437,2 |
350,15 |
124,9% |
94,4 |
| 2006 Ocak-Aralık |
470,0 |
380,46 |
123,5% |
93,4 |
| 2007 Ocak Haziran |
500,5 |
403,03 |
124,2% |
93,9 |
| 2007 Temmuz-Aralık |
526,5 |
419,15 |
125,6% |
94,9 |
| 2008 Ocak-Haziran |
536,9 |
481,55 |
111,5% |
84,3 |
| 2008 Temmuz-Aralık |
575,3 |
503,26 |
114,3% |
86,4 |
| 2009 Ocak-Haziran |
597,4 |
527,13 |
113,3% |
85,7 |
| 2009 Temmuz-Aralık |
608,3 |
576,57 |
105,5% |
79,7 |
| 2010 Ocak-Haziran |
668,3 |
619,65 |
107,9% |
81,5 |
| 2010 Temmuz-Aralık |
692,3 |
646,42 |
107,1% |
80,9 |
| 2011 Ocak-Haziran |
752,3 |
677,03 |
111,1% |
84,0 |
| 2011 Temmuz-Aralık |
782,4 |
711,45 |
110,0% |
83,1 |
| 2012 Ocak-Haziran |
835,5 |
753,52 |
110,9% |
83,8 |
| 2012 Temmuz- Aralık |
851,8 |
799,42 |
106,6% |
80,5 |
| 2013 Ocak-Haziran |
887,1 |
831,81 |
106,6% |
80,6 |
| 2013 Temmuz-Aralık |
922,5 |
868,27 |
106,2% |
80,3 |
| 2014 Ocak-Haziran |
952,7 |
910,35 |
104,7% |
79,1 |
| 2014 Temmuz-Aralık |
1.007,0 |
963,9 |
104,5% |
79,0 |
| 2015 Ocak-Haziran |
1.030,4 |
1.021,27 |
100,9% |
76,3 |
| 2015 Temmuz-Aralık |
1.100,0 |
1.082,47 |
101,6% |
76,8 |
| 2016 Ocak-Haziran |
1.242,5 |
1.300,99 |
95,5% |
72,2 |
| 2017 Haziran-Aralık |
1.348,5 |
1.404,06 |
96% |
72,6 |
| 2018-Ocak-Haziran |
1509.1 |
1604.00 |
94% |
71.0 |
Kaynak: SGK Sigortalı İstatistikleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlığı verilerinden DİSK-AR tarafından hesaplanmıştır
SGK verileriyle hazırlanan tablo açıktır. Son 16 yılda asgari emekli aylığı seviyesinin net asgari ücret karşısındaki kaybı yüzde 29 olmuştur. 2002 yılından itibaren net emekli aylığı asgari ücret altına gerilemiştir. Bu düşüşün temel nedeni emekli aylığı güncelleme katsayısı, aylık bağlama oranı ve alt sınırlara ilişkin değişikliklerdir.
Grafik: AKP döneminde net asgari ücret ve en düşük emekli
Grafik: AKP döneminde net asgari ücret ve en düşük emekli aylığı ilişkisi
Bu sefalet aylıkları, hali hazırda açlık sınırının dahi altında olan asgari ücretin çok daha altındadır. Bu tablo emeklilere reva değildir. Emeklilerin örgütlenmesi konusunda yıllardır mücadele veren DİSK ve DİSK’in emekliler sendikası olan Emekli-Sen insan onuruna yaraşır bir emeklilik için şu talepleri savunmaktadır:
- Emekli aylıkları yaşam koşullarına uygun hale getirilmelidir. Emekli aylıklarının alt sınırı asgari ücretle eşitlenerek asgari ücrete uyumlu bir biçimde zam oranları belirlenmelidir.
- Aynı koşullarda emekli olanların aynı emekli aylığı alması sağlanmalıdır.
- Emekli aylıklarının artışında sadece enflasyon değil, milli gelir artışı da hesaba katılmalıdır.
- Emekli aylıkları iyileştirilmeli, aylık bağlama oranları eski düzeye çekilmeli, güncelleme katsayısında milli gelir artışının tümü dikkate alınmalıdır.
- Emekli aylıklarının belirlenmesine hükümet emekli sendikalarıyla müzakere etmeli, emeklilere toplu pazarlık hakkı tanınmalıdır.
- Emeklilerin sendikal haklarını kullanmasının önündeki engeller kaldırılmalıdır.
- Emeklilerin isterlerse ayrı sendikalar kurması veya çalışırken üye oldukları sendikalarda üyeliğinin devamı sağlanmalıdır.
