Hakimler ve Savcılar Kurulu üyelerinin Recep Tayyip Erdoğan ile Meclis’teki iktidar çoğunluğu tarafından seçilmesiyle yargı tam bağımlı hale getirilirken, yargı üzerinde ikinci kuşatmaya da Devlet Denetleme Kurulu (DDK) eliyle hazırlanılıyor
Cumhurbaşkanı’na bağlı DDK’ye verilen “idari soruşturma yetkisi” ile Anayasa değişikliğinin açtığı yoldan yargı üzerinde yeni bir vesayetin daha kurumsallaşmasının temelleri atılıyor.
BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine göre, Anayasa’nın 108’inci maddesinde yapılan değişiklikle Cumhurbaşkanı’nın DDK Başkan ve üyelerini atama yetkisi genişletildi. Yeni dönemde Cumhurbaşkanı, başkan ve üyeleri “kanunda belirlenen nitelikte kişiler arasından” seçmek zorunda olmayacak. Kanunla belirlenen kuruluşun işleyişi, üyelerin görev süresi ve diğer işleri Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile düzenlenebilecek. Kurul, yeni düzenleme ile Türk Silahlı Kuvvetleri hakkında da idari soruşturma yapabilecek sadece yargı organları görev alanı dışında olacak.
2019 itibariyle yeniden yapılandırılacak olan DDK’nin uzman sayısının artırılmasıyla daha geniş bir alanda ve hızlı çalışmasının yolu açılacak. Tüm yurt genelinde örgütlenmesi planlanan kurul, tüm kurumları “Saray” adına yerinden kontrol edebilecek.
‘Tüm sistem vesayet altında’
Eski CHP Milletvekili ve hukukçu Atilla Kart, DDK’nin yeniden yapılandırılmasına olanak sağlayan düzenleme ile ilgili olarak şu değerlendirmeyi yaptı:
“Yargı organları dışında, tüm kurumlar yönünden DDK’nin ‘idari soruşturma yapma’ yetkisi kabul ediliyor. Değiştirilen 108’inci madde DDK’ye, tüm kamu kurum ve kuruluşlarında, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında, her düzeydeki işçi ve işveren kuruluşlarında, kamuya yararlı dernekler ve vakıflarda her türlü ‘inceleme, araştırma ve denetleme’ yapma yetkisini veriyordu. Bu yetki ‘istişari’ nitelikte idi, artık kurula idari soruşturma yetkisi tanınıyor.
Savcılıklar kuşatılacak
Böylece Barolar Birliği, Türk Tabipleri Birliği, TMMOB gibi meslek kuruluşları başta olmak üzere tüm sendikalar, çalışma örgütleri, üniversiteler hakkındaki DDK’nin idari soruşturmaları, idari anlamda kesin olacak, adli anlamda ise bağlayıcı olacaktır. Savcılık makamları, bu raporlar üzerinden kuşatılacak. Savcılık makamları bu raporlara aykırı olarak, yetkilerini serbest bir şekilde kullanamayacak. Hâkimler ve Savcılar Kurulu ve Anayasa Mahkemesi üzerinden kuşatma altına alınan yargı, DDK üzerinden de kontrol edilecek. Savcılıklar, DDK’nin idari soruşturmasını etkisizleştirecek soruşturmalara cesaret edemeyecek. Böylelikle Cumhurbaşkanlığı’nın, yargıyı kontrolü kurumsallaşacak. On binlerce üyesi olan ve seçimle göreve gelen Barolar Birliği, Tabip Odaları, Mühendis Odaları yönetimleri görevden almaya kadar varabilecek denetime tabi olacak. Bu düzenlemenin örtülü olan en önemli amaçlardan birisi budur.”
