CHP Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, Türkiye’nin dış finansman ihtiyacının karşılanmasında istihdam sağlayan doğrudan sermaye yatırımları düşerken özellikle kısa vadeli yüksek faizli borçlanmanın arttığını belirterek, “Türkiye’nin cari açığı azalmıyor ve dış finansman bağımlılığı artıyor” dedi.
Bu bağımlı yapı için finansal piyasa eğilimlerinin daha çok önem kazandığını ifade eden Erdoğdu, kurlarda kalıcı bir istikrar sağlanması için dış finansman bağımlılığı sorununun çözümlenmesi gerektiğini vurgulayarak şöyle devam etti:
“Türkiye’nin önümüzdeki 12 ayda çevrilmesi gereken dış borcu 177 milyar doları aşıyor. Cari açığın da 2017’de milli gelirin yüzde 5,6’sını bularak 47 milyar doları geçmesi, ihtiyaç duyulan en az 220 milyar dolarlık kaynağın temininde çok zorlanılacağına, bunun da döviz fiyatlarını, hatta faizleri yukarı çeken bir etki yaratacağına işaret ediyor.”
Merkez Bankası verilerine göre Türkiye’nin 2018 yılı sonuna kadar çevrilmesi zorunlu dış borç tutarının yüzde 83’ünü aşan kısmının özel sektör borcundan oluştuğuna işaret eden Erdoğdu, özel bankalar ve finans kuruluşlarının 12 ay içinde çevirmeleri gereken dış borcunun 84 milyar doları aştığını bildirerek şunları söyledi:
“Özel finans dışı sektörün dış borcu ise 63 milyar doların biraz üstünde. Bu borçları yenilemek için bulunması gereken kaynak ile bu kaynağın faizinin ne olacağı küresel piyasalardaki faizin seyrine bağlı. Özet olarak Türkiye 2018 yılında yine 40 milyar dolar civarında bir cari açık verecekse bu, vadesi gelen dış borç ile birlikte 210-220 milyar dolar dolayında döviz ihtiyacı demek. Bu talep dövizin fiyatına elbette etki edecek. Kaynak bulmak zorlaştıkça dövizin fiyatı da yukarı yönlü seyredecek.”
GEÇEN HAFTA 387 MİLYON DOLAR ÇIKTI
Erdoğdu döviz kurları ve faizlerde yaşanabilecek olası sert yükselişlerin beklentileri de bozduğunu ifade ederek, “Bu güvensizliğin ifadesi, sıcak parayı son haftalarda tedirgin etmiş ve çıkışlar sürmüş görünüyor” dedi. Erdoğdu şu görüşleri dile getirdi:
“Merkez Bankası’nın en son açıklanan verilerinde Türkiye’deki borsalardan net 884 milyon dolarlık bir çıkış yaşandığını gösteriyordu. Çıkışın 400 milyon dolara yakın kısmının hisse senedinden, kalanının da devlet iç borçlanma senetlerinden olduğu anlaşılıyor. Buna yakın bir çıkış en son 10 Kasım 2017 haftası yaşanmıştı. O hafta borsadan yabancılar 1 milyar 50 milyon dolara yakın bir çıkış gerçekleştirmişlerdi. 22 Şubat Perşembe gününün haftalık verilerinde ise yabancıların 387 milyon dolarlık bir çıkış daha gerçekleştirdikleri görüldü.”
VATANDAŞ DÖVİZE KOŞUYOR
Birikimini dövizde tutmak isteyen mevduat sahibinin de arttığını anlatan Erdoğdu, 2016 sonunda 173 milyar dolar olan yabancı para mevduatının 2017 sonunda 201 milyar dolara çıktığına dikkat çekti. Erdoğdu, “Önümüzdeki döneme ilişkin olarak beklenti, özellikle küresel finansal piyasalardaki sıkılaşma TL’yi etkileyecek. Bu tahmin ve jeopolitik risklerin varlığı döviz hesaplarının çekiciliğini sürdürecek. Enflasyonun yüksekliği kadar oynaklığı da vatandaşı TL’den soğutan nedenlerden biri. Türk Lirası’na güvenini kaybeden vatandaş dövize koşuyor” diye konuştu.
