Çağdaş Gazeteciler Derneği’nin üç ayda bir yayınladığı medya raporu Türkiye’de 2016 yılında KHK’lar ile basına yapılan darbeyi ve basın özgürlüğünün geldiği noktayı gözler önüne seriyor.
Ekim-Aralık 2016’da; 3 medya mensubu öldürüldü; 80 basın mensubu tutuklandı; 299 basın mensubu gözaltına alındı; 32’si darp edildi, şiddete uğradı, tehdit edildi; 7 yabancı gazeteci sınır dışı; 2 bin 622 basın emekçisi işsiz kaldı; 5 yayın kurumuna saldırı oldu; 157 medya kurumu, 9 yayınevi ve şirket kapatıldı; 3 basın merkezine polis baskını yapıldı; 24 olay hakkında yayın yasağı kararı verildi; 20 siteye erişim engeli konulurken, bazı sitelere birden çok uygulandı; 624 basın kartı, 32 parlamento kartı iptal edildi.
ÇGD’nin raporuna göre;
SANSÜR VE BASKI (gözaltı, saldırı, soruşturma, dava, akreditasyon engeli)
-MedNuçe TV ve Rengin Radyo kapatıldı
Türkiye’nin PKK’ye yakın yayın yaptığı gerekçesiyle kapatılması için daha önce de başvuruda bulunduğu Avrupa’dan yayın yapan MedNuçe TV’nin yayını, uydu şirketi tarafından durduruldu. Mardin’den Kürtçe, Türkçe ve Arapça yayın yapan Rengin radyo da kapatıldı. Radyonun binasına savcılık kararıyla baskın düzenleyen polis, binada arama yaptı. Maliye memurlarıyla birlikte radyodaki eşyaları tutanak altına alan polis, daha sonra radyonun kapısına kilit vurarak, mühürledi. (3 Ekim 2016)
-Özgür Radyo kapatıldı
AKP iktidarının OHAL ilanının ardından çıkartılan kanun hükmünde kararnamelere (KHK) dayanarak kapattığı basın yayın organlarına Özgür Radyo da eklendi. Özgür Radyo’nun İstanbul’daki binası polis tarafından basılırken, 16 radyo çalışanı gözaltına alındı. (4 Ekim 2016)
-Kapatılan basın kuruluşlarına mühür
OHAL kararnamesi kapsamında kapatma kararı alınan İMC TV, Hayatın Sesi TV ve TV 10 binaları, polis tarafından baskın yapılarak mühürlendi. (4 Ekim 2016)
-Gazeteciler Yıldırım ve Başlangıç’ın pasaportuna el konuldu
Cumhuriyet Gazetesi yazarı Ayşe Yıldırım ile eşi gazeteci Celal Başlangıç’ın, Atatürk Havaalanı’nda iş gezisi için Brüksel’e gidecekleri sırada pasaportlarına el konuldu. (5 Ekim 2016)
-Kapatılan kanalların malzemeleri TRT’ye
OHAL kapsamındaki kanun hükmündeki kararnameler (KHK) ile kapatılan basın kuruluşlarının cihazları için yediemin işlemi başlatılırken TRT, yargı süreci bitene kadar bütün malzemelerin ambara kaldırılacağını açıkladı. (5 Ekim 2016)
-Evrensel muhabiri tutuklandı
Mersin’de haber takibi sırasında gözaltına alınan, 16 gün sonra adli kontrolle serbest bırakılan Evrensel muhabiri Cemil Uğur, gittiği karakolda gözaltına alındı. Uğur, çıkarıldığı mahkemede “örgüte üye olmak” ve “örgüt propagandası” suçlamasıyla tutuklandı. (6 Ekim 2016)
-Tutuklu gazeteci Kızılkaya: İşkence gördüm
Kapatılan Özgür Gündem Gazetesi’nin tutuklu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya, mahkemeye yolladığı dilekçede, Silivri’de gardiyanlarca zorla çıplak aramaya maruz kaldığını; Özgür Gündem Gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Zana Bilir Kaya ile ağır tecrit altında olduklarını bildirdi. (6 Ekim 2016)
-Gazeteciler, Bakan Albayrak’a soru soramadı
Doğan Yayın Holding Başkan Vekili ve Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Ali Yalçındağ üzerinden Medya Grubu’na yönlendirdiği hacker grubu RedHack’in yayımladığı elektronik postalarla ortaya çıkan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, İstanbul’da gerçekleştirilen Dünya Enerji Kongresi öncesinde düzenlediği basın toplantısında, gazetecilerin sorularını almadı. Bakan Albayrak, basın toplantısını 10 dakikada sonlandırdı. (9 Ekim 2016)
-Kapatılan basın kuruluşlarının çalışanlarından oturma eylemi-Can Dündar’a “Özgür Gündem’le dayanışma” davası
Kapatılan Özgür Gündem Gazetesi ile dayanışma amacıyla gazetenin “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katılan Can Dündar ve müzisyen besteci Şanar Yurdatapan hakkında dava açıldı. (17 Ekim 2016)
-Tutuklu yazar Bulaç’a, “Reis’in kadrini bilmediniz sürüneceksiniz” tehdidi
FETÖ/PDY üyeliği iddiasıyla Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunan kapatılan Zaman Gazetesi eski yazarı Ali Bulaç, ifadesinin alındığı sırada odaya giren bir polisin kendisine ağır hakaretler ettiğini söyledi. Kendisini ziyaret eden CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu’na yaşadıklarını anlatan Bulaç, hiçbir fiziki şiddet görmediğini ancak sorgu sırasında bir polisin, “Ahmet Taşgetiren gibi hareket etmedin, sen daha çok sürüneceksin. Bak o nerde sen buradasın. Reis’in kıymetini bilemediniz, dürüstlüğünü iyiliğini bilmediniz. Bu yaşta burada sürünüyorsun, daha da sürüneceksiniz” dediğini, daha ağır sözlerin de söylendiğini fakat söyleyemediğini aktardı. (20 Ekim 2016)
-Hürriyet’e ByLock haberi için soruşturmaByLock’un kuruluşundan bu yana patentini elinde bulunduran David Keynes ile İsmail Saymaz’ın yaptığı röportaj ile ilgili Hürriyet Gazetesi’ne, “delil karatma” suçundan soruşturma açıldı. (24 Ekim 2016)
-DİHA muhabiri Sayılgan tutuklandı
Muş merkezde 17 Ekim 2016 tarihinde yapılan ev operasyonunda gözaltına alınan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri İdris Sayılgan, tutuklanarak cezaevine gönderildi. (25 Ekim 2016)
– MHP Genel Başkanı’ndan ANKA muhabirine: Zaten siz böyle soru sorarsınız
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Meclis’te bir grup gazetecinin sorusunu yanıtlarken ANKA muhabirinin, başkanlık tartışmaları ile ilgili “Neden şimdi bu tartışmayı gündeme getirdiniz? 15 Temmuz soruşturması var, Türkiye’nin öncelikleri var, AK Parti’nin gündeminden düşen bir tartışmayı zamanlama olarak neden gündeme getirdiniz?” sorusuna karşılık “15 Temmuz’dan sonra çok ciddi olayların yaşandığı bir ortamda kaos kriz arzulayan ikinci darbecilerdir. Onu da önümüzdeki günlerde her birlikte görürsünüz” yanıtı verdi. Aynı gazetecinin, “FETÖ ile ilgili ikinci bir risk mi var? Hâlâ tehlike geçmedi mi?” sorusu üzerine ise “Siz hangi gazetenin mensubusunuz?” sorusunu sordu. “ANKA Ajansı” yanıtını alan Bahçeli, “Zaten siz böyle sorular sorarsınız” dedi. (25 Ekim 2016)
-‘Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği’nin yargılanmasına devam edildi
Kapatılan Özgür Gündem Gazetesi ile dayanışma amacıyla yapılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katıldıkları için “Örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla haklarında dava açılan Evrensel Gazetesi yazarı İhsan Çaralan, DİSK Basın İş Genel Başkanı Faruk Eren ve gazeteci Ertuğrul Mavioğlu ile Özgür Gündem Gazetesi’nin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya’nın yargılanmasına İstanbul Çağlayan Adliyesi’ndeki 13. ve 14. Ağır Ceza Mahkemelerinde devam edildi. (25 Ekim 2016)
-Kapatılan Özgür Gündem’in yöneticileri hâkim karşısındaydı
Kapatılan Özgür Gündem Gazetesi’nin eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Eren Keskin ile gazetenin Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan’ın, “Terör örgütü propagandası” suçlamasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davalarına devam edildi. Hâkim bir sonraki duruşmayı 26 Ocak 2017 tarihine erteledi. Keskin ve Çapan, aynı gün, TCK 301’inci madde kapsamında haklarında açılan iki ayrı davada da hâkim karşısındaydı. (25 Ekim 2016)
-DİHA muhabirine 2 yıl 3 ay hapis cezası
DİHA muhabiri Bilal Güldem hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek, “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla 2 yıl 3 ay hapis cezası verildi. (27 Ekim 2016)
-Ceyda Karan 15 bin lira tazminata mahkûm edildi
Gazeteci, yazar Ceyda Karan hakkında bir yazısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesi ile 15 bin TL tazminat verildi. Karar onandı. (28 Ekim 2016)
-Özgür Radyo internetten yayında
Kanun hükmünde kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Radyo, yayın hayatına internetten devam edeceğini duyurdu. (28 Ekim 2016)
-15 yayın kuruluşu daha kapatıldı
AKP Hükümeti, OHAL kapsamında çıkardığı yeni bir kanun hükmünde kararname (KHK) ile yine basın kuruluşlarını kapattı. 675 sayılı KHK ile Dicle Haber Ajansı (DİHA), JİN Haber Ajansı ile Özgür Gündem, Azadiya Welat, Yüksekova Haber, Batman Çağdaş, Cizre Postası, İdil Haber, Güney Expres, Prestij Haber, Urfanatik, Kızıltepe’nin Sesi gazeteleri ile Tiroj, Evrensel Kültür, Özgürlük Dünyası dergileri kapatıldı. Aynı KHK kapsamında, 668 sayılı KHK ile kapatılan 6 yerel gazete, 1 televizyon ile 2 radyonun yeniden açılması kararlaştırıldı. (29 Ekim 2016)
-Hasan Cemal ve Doğan Akın’ın basın kartları iptal edildi
T24’ün kurucusu ve Genel Yayın Yönetmeni Doğan Akın ve T24 yazarı Hasan Cemal’in sürekli basın kartları iptal edildi. Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sitesinde yer verilen karar için herhangi bir bildirim yapılmadı, gerekçe belirtilmedi. (30 Ekim 2016)
-Cumhuriyet’e operasyon: Yönetici ve yazar gözaltına alındı
Cumhuriyet Gazetesi yazarlarına ve yöneticilerine yönelik operasyon yapıldı. Gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu, Cumhuriyet Kitap eki Genel Yayın Yönetmeni Turan Günay, yazarlar Hikmet Çetinkaya, Aydın Engin, Güray Öz, yazar ve Uluslararası Basın Enstitüsü’nün Türkiye Ulusal Komitesi Başkanı Kadri Gürsel, karikatürist Musa Kart, Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurul üyeleri Avukat Bülent Utku, Avukat Önder Çelik, Mali Müşavir Eser Sevinç Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurul eski üyesi Bülent Yener gözaltına alındı. Hakkında gözaltı kararı verilen İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay ve Nebil Özgentürk yurtdışında oldukları için gözaltına alınmadı. Yurt dışında bulunana ve hakkında yakalama kararı çıkarılan Can Dündar’ın evinde arama yapıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturmayla ilgili “Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık Anonim Şirketi (Cumhuriyet Gazetesi) ve gazetenin imtiyaz sahibi konusundaki Cumhuriyet Vakfı yöneticileri hakkında, PKK/KCK ve FETÖ/PDY Terör örgütlerine müzahir olduklarına, 02/04/2013 tarih ve 2013/4 sayılı yönetim kurulu toplantısında alınan vakıf üyeliğine seçim kararının usulsüz olduğuna, 15 Temmuz darbe girişiminden kısa bir süre öncesinde darbeyi meşrulaştırıcı yayınlar yapıldığına dair iddia ve tespitler üzerine Cumhuriyet Başsavcılığımızca ‘FETÖ/PDY ve PKK/KCK terör örgütlerine üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek’ suçlarından bir kısım şüpheliler hakkında 18/08/2016 tarihinde soruşturma başlatılmıştır” denildi. Cumhuriyet Vakfı Adına İmtiyaz Sahibi Orhan Erinç bir açıklama yaptı. Açıklamada, “Basın suçları nedeniyle açılan soruşturmalar Cumhuriyet Gazetesi’nin yayınları bakımından yadırganmayacak kadar alışılmıştır. Haberler nedeniyle yazar ve muhabirlerimizin Basın Savcılığına çağrılarak ifadelerine başvurulmaları da çok doğaldır. Ancak bu kez Cumhuriyet Gazetesi Vakıf yöneticileri ve yazarları için uygulanan, sabah baskını şeklinde gerçekleşen yakalama/gözaltına alma/arama işlemleri söz konusudur. Bu tür hukuki dayanağı bulunmadığı gibi inandırıcılığı da olmayan iddialarla Cumhuriyet Gazetesi’nin yayınına son vermek amacı basın özgürlüğüne ve halkın haber alma, gerçekleri öğrenme hakkına açıkça aykırıdır. Cumhuriyet Gazetesi hakkında başlatılan operasyonlardan ve Cumhuriyet Gazetesi’ni susturma çabalarından derhal vazgeçilmelidir. Cumhuriyet Gazetesi’nin, gazetemizin yayınına son verme çabalarını şiddetle kınıyoruz” dedi. (31 Ekim 2016)
-DİHA’nın bürolarına baskın
DİHA’nın Ankara ve Adana bürolarına polis tarafından baskın düzenlendi. Büro mühürlenerek eşyalara da el konuldu. Çukurova temsilciliğine de polis ve maliye müfettişleri tarafından baskın yapıldı. (1 Kasım 2016)
-Gazeteci Pehlivan’a,“Cumhuriyet’e FETÖ savcısı” haberi nedeniyle soruşturma
Odatv Genel Yayın Yönetmeni Barış Pehlivan hakkında, “Cumhuriyet’e FETÖ operasyonu yapan savcı, FETÖ üyeliğinden yargılanıyor” başlıklı haberinden dolayı soruşturma başlatıldı. Soruşturmaya konu olan haberde, Cumhuriyet’e FETÖ soruşturmasını yürüten Savcı Murat İnam’ın, Fethullah Gülen Terör Örgütü üyesi olduğu iddiasıyla hâlâ yargılanması anlatılıyordu. (3 Kasım 2016)
-Evrensel yazarına, Erdoğan’a hakaret davası
Özgür Gündem Gazetesi’yle dayanışma amacıyla başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasında katılan Evrensel Gazetesi köşe yazarı İhsan Çaralan’a “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasını devraldığı gün gazetede çıkan bir haberle ilgili “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla dava açıldı. (4 Kasım 2016)
–Cumhuriyet’in yönetici ve yazarlarından 9’u tutuklama istemiyle mahkemeye sevk edildi
31 Ekim 2016 tarihinde Cumhuriyet Gazetesi’ne yönelik operasyonda gözaltına alınan yönetici ve yazar 13 kişiden 2’si savcılık sorgusu, 2’si de adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı; 9 kişi de tutuklanmaları istemiyle mahkemeye sevk edildi. Yazarlar Hikmet Çetinkaya ile Aydın Engin adli kontrol şartıyla, eski yönetici Bülent Yener ile muhasebe müdürü Günseli Özaltay da savcılık sorgusunun ardından serbest bırakılan isimler oldu. Cumhuriyet Gazetesi yönetici ve yazarlarına sorguda yöneltilen soruların tamamını, gazetenin manşetleri ve haberleri olduğu kaydedildi. (4 Kasım 2016)
-ZarokTV ile YÖN radyo tekrar açıldı
OHAL kapsamında çıkartılan kanun hükmünde kararnameler (KHK) ile kapatılan basın-yayın organlarından çizgi filmlerin Kürtçe dublajlarını yayınlayan ZarokTV ve YÖN radyonun, Bakanlar Kurulu kararıyla tekrar açılması kararlaştırıldı. (4 Kasım 2016)
-Tutuklu HDP’li genel başkanların mesajı okunurken Meclis TV’den sansür
TBMM’de her hafta Salı günleri gerçekleştirilen partilerin grup toplantıları Meclis TV’den canlı olarak yayınlanıyor. 8 Kasım 2016 günü de yayında olan Meclis TV, HDP’nin grup toplantısı sırasında yayını kesti. 8 milletvekiliyle birlikte tutuklu bulunan HDP eş başkanları Selahattin Demirtaş ile Figen Yüksekdağ’ın da cezaevinden gönderdiği mesajlar okunurken Meclis TV yayını keserek sansür uyguladı. (8 Kasım 2016)
-Özgür Gündem’in yönetici ve yazarlarına, ağırlaştırılmış müebbet hapis istemi
“Terör örgütü propagandası” iddiasıyla kapatılan Özgür Gündem Gazetesi yazar ve yöneticilerine yönelik başlatılan soruşturmada savcılık, iddianameyi açıkladı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Bürosu Savcısı Umut Tepe tarafından hazırlanan ve “silahlı terör örgütüne üye olmak”, “devletin birliğini ve bütünlüğünü bozmak”, “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamalarının yer aldığı 32 sayfalık iddianamede, Kemal Sancılı, Aslı Erdoğan, İnan Kızılkaya, Zana Bilir Kaya, Ayşe Necmiye Alpay, Emire Eren Keskin, Filiz Koçali, Ragıp Zarakolu ve Bilge Akut yargılanırken, 4’ü tutuklu bulunan 9 kişi hakkında, ayrı ayrı ağırlaştırılmış müebbet cezası ve 17,5 yıla kadar hapis cezası istendi. (10 Kasım 2016)
-Biri yabancı iki gazeteciye gözaltı; yabancı gazeteci sınır dışı edildi
Fransız gazeteci Olivier Bertrand, beraberinde bir foto muhabiriyle Gaziantep’te gözaltına alındı. Olivier Bertrand, iki gün sonra sınır dışı edildi. Bertrand yaptığı açıklamada, “Ben sadece gazeteciyim. Düşmanım yok, suç ortağım yok. Korkarım Türkiye’de bunu anlatabilmek gittikçe zorlaşıyor” dedi. (11, 13 Kasım 2016)
-CNN Türk’ten, ÇHD’ye sansür
İçişleri Bakanlığı tarafından OHAL kapsamında 370 derneğin faaliyetlerinin durdurulması kararının ardından, aralarında Barış Derneği ve Çağdaş Hukukçular Derneği’nin (ÇHD) de bulunduğu çok sayıda dernek gece baskınlarıyla mühürlendi. ÇHD’ye yapılan baskında avukatlar darp edilerek gözaltına alındı. CNN Türk’te Şirin Payzın’ın sunduğu derneklerin faaliyetlerinin tartışıldığı “Şirin Payzın ile Ne Oluyor?” programına katılmak isteyen Çağdaş Hukukçular Derneği İstanbul Şube Başkanı, “koşullar böyle” denilerek yayına bağlanmadı. (11 Kasım 2016)
-İHL’de taciz haberini ilk duyuran site gerferfirat.com kapatıldı
Adıyaman’ın Gerger ilçesindeki İmam Hatip Lisesi’nde görevli M.S.G. adındaki hademenin 76 öğrenciye cinsel istismarını ilk duyuran haber sitesi www.gergerfirat.com kapatıldı. Haberden kaynaklı gazeteci Özgür Boğatekin’in evi de basıldı. (12 Kasım 2016)
-Cumhuriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Atalay tutuklandı
Cumhuriyet Gazetesi’ne yönelik soruşturma kapsamında hakkındaki gözaltı kararı yurtdışında olduğu için işleme konulamayan Cumhuriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay, yurtdışından dönüşünde İstanbul’da havaalanında gözaltına alındı. Atalay, tutuklanma istemiyle çıkarıldığı mahkemece tutuklanarak cezaevine gönderildi. Akın Atalay ile birlikte Cumhuriyet Gazetesi’nin yazar ve yöneticisi toplam 10 kişi tutuklanmış oldu. (11, 12 Kasım 2016)
-MİT TIR’ları davasında Soner Yalçın kararı
MİT TIR’ları davasında Cumhuriyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Erdem Gül, Cumhuriyet Gazetesi yazarı Can Dündar ve CHP Milletvekili Enis Berberoğlu’nun duruşması bugün görüldü. İstanbul 14’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde kapalı oturumda görülen duruşmaya Erdem Gül ve Enis Berberoğlu ile avukatları katıldı. Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Müsteşarlığı adına 2 avukat da duruşmada hazır bulundu. Ara kararını açıklayan mahkeme, Milli İstihbarat Teşkilatı’nın davaya katılma talebini, “suçtan doğrudan zarar görme” ihtimalini göz önünde bulundurarak kabul ederken, Enis Berberoğlu’nun beraat talebiyle dosyaların ayrılması talebini reddetti. Mahkeme, Berberoğlu’nun savunmasında, gazeteci Soner Yalçın’ın tanık olarak dinlenmesi yönündeki talebi kabul ederek, Yalçın hakkında davetiye çıkarılmasına hükmetti. Mahkeme, Berberoğlu’nun savunmasında, gazeteci Soner Yalçın’ın tanık olarak dinlenmesi yönündeki talebi kabul ederek, Yalçın hakkında davetiye çıkarılmasına hükmetti. Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu’na yazı yazılarak Enis Berberoğlu’nun kullandığı GSM hattına ilişkin 1 Nisan 2015-31 Mayıs 2015 tarihleri arasındaki döneme ilişkin HTS kayıtlarının istenilmesine karar veren mahkeme duruşmayı 11 Ocak 2017 tarihine erteledi. (16 Kasım 2016)
-CİHAN Medya grubu TMSF’ye devredildi
İstanbul Nöbetçi Sulh Ceza Hâkimliği, kapatılan Cihan Medya Dağıtım A.Ş.’nin de aralarında bulunduğu 6 şirkete atanan kayyımların görevlerine son verilmesine ve kayyımlara ait tüm yetkilerin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilmesine karar verdi. (21 Kasım 2016)
-JİNHA muhabiri tutuklandı
Şırnak’ta gözaltına alınan JİNHA muhabiri Aysel Işık sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “örgüt üyeliği” iddiası ile tutuklandı. (21 Kasım 2016)
-AKP’li vekil müdahale edine CNN Türk, KJ’yi değiştirdi
Nevşin Mengü’nün sunduğu bültende AKP Genel Başkan Yardımcısı Öznur Çalık canlı yayında AKP tarafından Meclis’e sunulan ve “cinsel istismar önergesi” olarak bilinen önerge ile ilgili müdahalede bulundu. KJ’de yazan “Cinsel istismar önergesi” cümlesinin değişmesini istedi. Bu müdahale sonrası CNN Türk’te KJ değişti. Kısa bir süre sonra aynı KJ tekrar geri geldi bu kez Çalık’ın ifadesi tırnak içinde verildi. (21 Kasım 2016)
-Erdoğan’ın “basın özgürlüğü” tanımı
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Ankara’da İsrail televizyonu Kanal 2’ye verdiği röportajda, sunucunun, Türkiye’de basın ve medya özgürlüğüne ilişkin sorusu üzerine, “Bu ülkede gazetecilik yaptığı için kimse tutuklanmamıştır. Bu ülke bir hukuk devletidir. Soruyorum, gazeteci dedikleriniz sınırsız özgürlüğe sahip midir, gazeteciler sınırsız özgürlüğe sahip midir? Onların özgürlüğünün de bir sınırı yok mu?” dedi. Erdoğan, sunucunun “Peki, sınır nerede efendim?” sorusuna, “Benim sınırımın başladığı yer, benim özgürlük sınırım nereye kadarsa, o da ancak oraya kadar gelebilir, ondan daha ileriye gidemez. Sen istediğin gibi köşende siyasetçiye, cumhurbaşkanına, başbakanına, bakanlara, partisine istediğin gibi hakaret edeceksin, ailelerine hakaret edeceksin, onlar sizinle ilgili bir dava açtığı zaman rahatsız olacaksın; böyle bir şey olabilir mi? Dünyanın hiçbir yerinde medya mensupları layüsel değildir, hepsinin hesap verme mecburiyeti vardır, bu hesabı da verirler” karşılığını verdi. (22 Kasım 2016)
-TRT’den 45 kişi ihraç edildi
15 Temmuz’da düzenlenen darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL kapsamında yayımlana 677 ve 678 sayılı iki yeni kanun hükmünde kararnameyle TRT’den 45 kişi ihraç edildi. İhraç edilen isimler arasında spikerler Ayşen Yılmaz, Muhammet Taha Can muhabirlerden Yavuz Şimşek, Selim Doğan, Mehmet Ceyhan, Celal Çeşitçioğu da bulunuyor. (22 Kasım 2016)
-KHK ile 7 gazete, 1 dergi, 1 radyo kapatıldı
OHAL kapsamında çıkartılan 677 sayılı kanun hükmünde kararname ile Adana’da Ekspres, Çorum’da Türkiye Manşet, Hatay’da Dağyeli, Kütahya’da Akis, Ordu’da İpekyolu, İzmir’de Son Dakika ve Ankara’da Yedigün yerel gazeteleri; Samsun’da Haberexen dergisi; Batman’da Batman FM radyosu kapatıldı. (22 Kasım 2016)
-Özgür Gazeteciler Derneği kapatıldı
OHAL kapsamında çıkartılan 677 sayılı kanun hükmünde kararname ile 370 dernek kapatılırken, kapatılan dernekler arasında Diyarbakır’da merkezli Özgür Gazeteciler Derneği de yer aldı. (22 Kasım 2016)
-Aslı Erdoğan ile Necmiye Alpay için karar
Kapatılan Özgür Gündem Gazetesi soruşturması kapsamında yaklaşık 3 aydır tutuklu bulunan gazetenin Yayın Danışma Kurulu üyesi yazar Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay ile Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya ve Genel Yayın Yönetmeni Bilir Kaya hakkında hazırlanan iddianame İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde kabul edildi. İddianamenin kabul edilmesiyle birlikte Erdoğan ve Alpay’ı, “devletin birliği ve bütünlüğünü bozma” suçundan tahliye eden mahkeme, “örgüt üyeliği” suçundan tutukluluğun devamına karar verdi. (23 Kasım 2016)
-Hürriyet’in idari yöneticisine “FETÖ gözaltısı”
Doğan Holding Ankara Sorumlusu, Hürriyet Gazetesi’nin Ankara İdarisi Sorumlusu Barbaros Muratoğlu, FETÖ/PDY soruşturması kapsamında gözaltına alındı. Muratoğlu, 15 gün sonra İstanbul 9. Sulh Ceza Hâkimliği’nce “terör örgütüne yardım etmek” suçlamasıyla tutuklandı. Mahkeme tutuklama kararında, Muratoğlu’nun, Fethullah Gülen ile çekilmiş bir fotoğrafında ceketinin ilikli olmasını gerekçe gösterdi. (1, 16 Aralık 2016)
-Dink cinayeti davası hâkimine gözaltı
Dink davası duruşması sırasında verilen arada İstanbul 14. Mahkemesi’nin yedek heyetinin üyesi hâkim Bünyamin Karakaş’ın, FETÖ soruşturması kapsamında gözaltına alındığı duyuruldu. Karakaş, Can Dündar ve Erdem Gül’ün MİT TIR’ları davasında mahkûmiyet kararı veren heyette de yer alıyordu. (2 Aralık 2016)
-BirGün Gazetesi destek çağrısında bulundu
Dolardaki artış nedeniyle gazetelerini basmakta zorlanan BirGün Gazetesi bir kampanya başlattı. Gazete, “BirGün Gazetesi olarak ayakta kalmak için bir süredir aylık periyotlarla baskı adedimizi düşürüyoruz. Buna paralel satışlarımızda bir düşüş gerçekleşiyor. Bu durum tamamen ayakta kalma kaygıları ile bilinçli yaptığımız bir mali politikadır. İnternet sitemizde ise daha fazla yenilik yaparak sizlere daha fazla anlık haber ve bir çeşit internet televizyonu hizmeti sunmaya çalışıyoruz. Bu emeğimizin karşılığını da sizlerin daha yoğun ilgisiyle alıyoruz. Siz de bizlere destek olmak istiyorsanız internetten PDF üyesi olabilirsiniz. Ya da düzenli aynı bayiden gazetemizi alarak iade yüzdesini düşürebilirsiniz” çağrısında bulundu. (3 Aralık 2016)
-Başbakan Yıldırım: 15 Temmuz’un kahramanı basındır
Başbakan Binali Yıldırım, Türkiye Bilişim Derneği’nce (TBD) düzenlenen 33. Bilişim Kurultayı’nda darbe girişiminin engellenmesinde medya ve iletişimin önemine dikkat çekerek, “Bana göre bu işin gizli kahramanı medya mensupları, basındır” dedi. (8 Aralık 2016)
-Yeniçağ Gazetesi’ne saldırı
Yeniçağ Gazetesi’nin İstanbul Yenibosna’da bulunan merkez binasına 30 kişilik bir grup tarafından saldırı gerçekleştirildi. Silahlı ve kar maskeli saldırganlar, kaldırım taşlarıyla Gazete binasının camlarını kardı. (8 Aralık 2016)
-Basın örgütlerinin, tutuklu gazetecilerle dayanışma açıklamasına engel
Uluslararası Basın Enstitüsü Derneği (IPI), Uluslararası PEN, PEN Türkiye Merkezi, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Sendikası, DİSK Basın-İş, Çağdaş Gazeteciler Derneği, Haber-Sen, Türkiye Yazarlar Sendikası, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü Türkiye üyeleri ile tutuklu yazar ve yöneticilerin ailelerinin, tutuklu gazeteciler için Silivri Cezaevi önünde yapmayı planladığı açıklama, İstanbul Valiği’nin yasağıyla engellendi. (10 Aralık 2016)
-Gazeteci Hüsnü Mahalli tutuklandı
Suriye konusunda uzman gazeteci Hüsnü Mahalli, Twitter hesabından 12 Aralık 2016 günkü paylaşımında Türk Ceza Yasası’nın 301. maddesinde yer alan “Türk milletini, Cumhuriyeti’ni aşağıladığı” suçlamasıyla gözaltına alındı. Mahalli hakkında 301. maddeden soruşturma açılabilmesi için Adalet Bakanlığı’ndan alınması gereken izin alınmadığı anlaşılınca suçlama değişti ve Mahalli’nin “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret ve Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla ifadesi alındı. Mahalli savcılık ifadesinin ardından çıkarıldığı mahkemece tutuklandı. Hüsnü Mahalli’nin tutuklanma kararında, Mahalli’nin, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve kamu görevlileri üzerinde baskı kurabileceği savunuldu. (14, 15 Aralık 2016)
-Gazeteci Mahalli’nin tutuklanması üzerin gazeteci Arslan mesleği bıraktı
Halk TV’de yayımlanan “Medya Mahallesi” programının hazırlayıp sunan gazeteci Ayşenur Arslan, gazeteci Hüsnü Mahalli’nin tutuklanmasının ardından tepki olarak mesleği bıraktığını açıkladı. Gazeteci Arslan, sosyal medya hesabından “Bazen susmak en güçlü tepkidir. Susarak bağırıyorum. Hoşça kalın!” mesajı attı. (16 Aralık 2016)
-YOL TV’nin yayını durduruldu
RTÜK, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan hakkında ‘hakaret’ içerikli yayın yapıldığı iddiasıyla YOL TV’nin yayınlarını durdurdu, kanal TÜRKSAT’tan çıkarıldı. (22 Aralık 2016)
-FETÖ’den, yazar ve gazeteci 54 kişinin malvarlıklarına el konuldu
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebiyle, haklarında “FETÖ Soruşturması” yürütülen 54 gazeteci ve yazarın tüm mal varlıklarına el konuldu. (22 Aralık 2016)
-“Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” davası
Cumhuriyet Gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar hakkında, Özgür Günden Gazetesi için kapatılmadan önce başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katıldığı gerekçesiyle hakkında açılan davada yakalama kararı çıkartıldı. Dava 11 Nisan 2017’ye ertelendi. Öte yandan müzisyen Şanar Yurdatapan hakkında aynı gerekçeyle 10.5 yıl hapis cezası istendi. (22 Aralık 2016)
-Aslı Erdoğan, Necmiye Alpay ve Zana Kaya’ya tahliye
Kapatılan Özgür Gündem Gazetesi’nin yayın danışma kurulunda yer aldıkları gerekçesiyle 19 Ağustos’tan beri tutuklu bulunan yazar Aslı Erdoğan ve 31 Ağustos’tan beri tutuklu olan dilbilimci Necmiye Alpay’ın da aralarında bulunduğu isimlerin yargılanmasına devam edildi. Mahkeme, Aslı Erdoğan, Necmiye Alpay ve kapatılan Özgür Gündem Gazetesi’nin Genel Yayın Yönetmeni Zana Bilir Kaya’nın tahliyesine, Gazete’nin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya’nın tutukluluğunun devamına karar verdi. (29 Aralık 2016)
-Ahmet Şık tutuklandı
Özellikle sosyal medyadaki paylaşımları suç delili gösterilerek 29 Aralık 2016 gününün sabahı gözaltına alınan gazeteci Ahmet Şık, İstanbul 8. Sulh Ceza Hakimliği’nce “PKK ve FETÖ/PDY örgütlerinin propagandasını yaptığı” suçlamasıyla tutuklandı. Gazeteci Şık, hâkimlik sorgusunda, yaptığı haberlerin ve değerlendirmelerin gazetecilik faaliyeti kapsamında olduğunu, örgüt üyeliği suçlamasını reddettiğini belirterek, “Tüm meslek yaşamım boyunca siyasi rengi ne olursa olsun her türlü iktidar ve güç odağını gazetecilik yaparak rahatsız etmeye çalıştım. Gazetecilik faaliyetlerim nedeniyle her devrin kötüsü olmayı başardım. Bu benim için onur nişanıdır. Buradan bakarsanız haklısınız, bir örgütüm var, adı hakikat. Sırtını dayadığım bir güç var, onların adı da hakikati bilmesi gerektiğine inandığım halkın kendisi” dedi. (30 Aralık 2016)
-Kapatılan kurumlardan 345 kişi işsiz kaldı
Geçen yılın son 3 ayında OHAL kapsamında çıkartılan 675 ve 677 sayılı kanun hükmünde kararnamelerle yine basın kuruluşlarının kapasını kilit vuruldu. Kapatılan basın kuruluşlarından bazıları, raporumuzu hazırlarken çıkartılan yeni kanun hükmünde kararnamelerle açılırken, aralarında ulusal düzeyde haber servisi yapan ajansları ile yerel gazeteler, dergiler ve radyoların da bulunduğu kapatılan 21 basın organından, tespit edebildiğimiz kadarıyla çoğunluğu haber faaliyeti yürüten 345 kişi işsiz kaldı. Söz konusu kanun hükmünde kararnamelerle kapanan basın organlarından çıkartılan basın emekçilerinin sayısı şöyle:
-Dilce Haber Ajansı (DİHA): 120 kişi.
-Jin Haber Ajansı (JİNHA): 90 kişi.
-Azediya Welat Gazetesi: 30 kişi.
-Yüksekova Haber Gazetesi: 10 kişi.
-Evrensel Kültür, Özgür Dünya ve Tiroj dergileri: 15 kişi.
-Özgür Gündem Gazetesi: 50 kişi.
-Cizre Postası Gazetesi: 15 kişi.
-Ordu’da yayın yapan İpekyolu Gazetesi: 5 kişi.
-Samsun’dan yayın yapan Haberexen dergisi: 4 kişi.
-Mardin’den yayın yapan Rengin radyo: 3 kişi.
-Batman’dan yayın yapan Batman FM: 3 kişi.
ÇGD’nin Medya Raporu’nun tamamına ulaşmak için tıklayınız.
