“Türk lirasının değerini düşürelim; ucuz işçilik cenneti olalım, ihracatımız artsın” zihniyetinin bizi nereye getireceği ortada. Katma değerli ürün yok çünkü nitelikli işgücü yok. Nitelikli iş gücü yok çünkü yurtdışına gidiyorlar.
Bu hafta Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümünde öğretim görevlisi olan Prof. Dr. Lale Akarun’un Yetkin Report’ta bir yazısı yayınlandı. Son yıllarda Türkiye’de ciddi artış gösteren beyin göçünün altında yatan nedenleri irdeleyen Akarun, eğitim, gelir, mutluluk seviyesi ve iş-yaşam dengesi gibi kriterler bakımından yurtdışında yaşamanın gençler açısından neden cazip hale geldiğini anlatırken, mevcut ekonomik kalkınma modelini de eleştiriyordu:
“Türk lirasının değerini düşürelim; ucuz işçilik cenneti olalım; ihracatımız artsın mantıksızlığının bu kriterleri nereye götüreceğini söylemeye gerek yok. İhracatımız artsa bile, kârlılığımız azalıyor, çünkü düşük katma değerli ürünler üretiyoruz. Niye yüksek katma değerli ürün üretemiyoruz? Çünkü nitelikli işgücü yok. Niye nitelikli işgücü yok? Çünkü yurtdışına gidiyorlar. Niye yurtdışına gidiyorlar? Çünkü maaşlar çok düşük. Niye maaşlar çok düşük? Çünkü yüksek katma değerli ürün üretemiyoruz.”
Twin Science bir sosyal sorumluluk projesi. Young Guru Academy gönüllüleri ürettikleri robotik ve bilim setlerini, eğitim şartları bakımından dezavantajlı bölgelerde yaşayan çocuklara ulaştırmak üzere çalışıyorlar.
Teknoloji çağını pas geçmeden, bu kısır döngünün aşılabilmesi için başta eğitim olmak üzere, eşitlikçi ve sürdürülebilir ekonomik kalkınma modelinin gerektirdiği reformları hayata geçirecek siyasi kadrolara ve kuşkusuz, vizyon değişikliğine ihtiyaç var. Şunu da kabul etmek lâzım tabii; dünya üzerinde hiçbir yer gül bahçesi değil. Yaşadığınız zaman görüyorsunuz ki, her ülkenin kendi yapısal sorunları mevcut. Toplumsal eşitsizliği besleyen faktörler farklılık gösterse bile, ekonomik sınıf, kültürel kimlik ve toplumsal cinsiyet toplumdaki konumunuz ve genel itibariyle sahip olduğunuz yaşam standardı üzerinde belirleyici oluyor. Yine de yurtdışına yerleştiğimden bu yana kıyaslama yapmaktan kendimi alamıyorum. Ve sıkça kendimi şu soruyu sorarken buluyorum: “Aynı imkanlar bizde olsa, benim insanım neler yapmaz?”
TWIN BİLİM PROJESİ
İşte tam da bu sebeple ülkemin geleceği adına umut veren projelere, bu projeleri hayata geçiren kurumlara ve kurumlar bünyesinde özveriyle çalışan insanlara rastladığımda özellikle onları tanıtmak, yaptıkları işlerden bahsetmek istiyorum. Bunlardan biri 2000 yılından bu yana Türkiye’de faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu Young Guru Academy (YGA). Her yıl 50 bin lise ve üniversite öğrencisine destek veriyor. YGA gönüllüsü olan gençler dünya için faydalı teknolojileri birlikte hayata geçiriyorlar. Ben bugün sizlere YGA bünyesinde doğup, büyüyen, ülke sınırlarını aşan Twin Bilim’den bahsedeceğim.
Twin “çocuklara bilimi sevdirmeyi” amaçlayan, aralarında Aziz Sancar, Mehmet Toner, Doğan Cüceloğlu, Sevinç Atabay gibi akademisyenlerin yer aldığı danışman kadrosu, Sani Şener, Hüsnü Özyeğin, Ali Koç gibi iş insanlarının desteği ile hayata geçirilen, bir sosyal sorumluluk projesi. YGA gönüllüleri ürettikleri robotik ve bilim setlerini, eğitim şartları bakımından dezavantajlı bölgelerde yaşayan çocuklara ulaştırmak üzere çalışıyorlar.
Dilerseniz Twin’in hikâyesini kurucu ortaklarından olan Asude Altıntaş’tan dinleyelim:
“Bugüne kadar 45 ilde, 145 ilkokulda 20 binin üzerinde çocukla çalıştık. Her hafta sonu Anadolu’nun farklı bir iline giderek ortaokul öğrencileri ile bilim seansları yaptık. Öğrencileri soru sormaya, merak etmeye teşvik eden faaliyetlerle, onlara en son teknolojiyi nasıl kullanabileceklerini, kendi robotlarını nasıl üretebileceklerini göstermeye çalıştık. Çocuklardan aldığımız birbirinden güzel geri bildirimler bizleri daha da cesaretlendirdi.”
Tanıtım videosunu izleyip de etkilenmemek elde değil. Akıllı çiftlikler, heyelan önleyen projeler, görme engelliler için sensörlü şapka, sallama çay yapan veya yöresel danslara eşlik eden robotlar… Çocukların gündelik hayatta çevrelerinde gözlemledikleri sorunlara çözümler bulmaya çalışmaları ve bunu yaparken yaşlarının getirdiği saflık ama aynı zamanda yaşlarından olgun bir duyarlılıkla işe dört elle sarılmaları, içinize umut serpiyor. Kız erkek ayrımı olmaksızın bilimle tanışan öğrenciler, hayal güçlerinin sınırlarını test ederken, kendi özgüvenlerini de kazanıyorlar.
“Bugüne kadar 45 ilde 145 ilkokulda 20 binin üzerinde çocukla çalıştık. Öğrencileri merak etmeye teşvik ederek onlara en son teknolojiyi nasıl kullanabileceklerini, göstermeye çalıştık. Çocuklardan aldığımız birbirinden güzel geri bildirimler bizleri daha da cesaretlendirdi.”
Zaman içinde Twin bünyesinde tasarlanan bu eğitim setleri o kadar ilgi görüyor ki, sosyal sorumluluk projelerinin yanında bir teknoloji atılımına dönüşüyor. “Kendi tasarımımız olan ve Türkiye’de ürettiğimiz bu setler kısa zamanda çok ilgi gördü. Bilimi daha çok çocuğa nasıl ulaştırabiliriz diye düşündük ve bir televizyon programı yapmaya karar verdik. CNNTürk’te 14 bölümden oluşan ‘Bilin Deneyin’ isimli programını hazırladık ve sunduk. Bu programdan sonra öğretmenlerden yoğun talep gördük. Ne mutlu ki vizyoner öğretmenlerimiz setleri okullarına istiyorlardı,” diyor Altıntaş.
Böylelikle Twin Milli Eğitim Bakanlığı ile protokol imzalıyor ve “Bilim Seferberliği” başlatıyor. Bu kapsamda, her yıl 500 köy okuluna 5 bin set gönderiliyor. Öğretmenler çevrimiçi platformda Twin bilim seti eğitimleri alıyorlar ve derslerinde bu setleri kullanıyorlar. Yaptıkları bununla da kalmıyor. Öğrencileri yenilikçi teknolojileri tasarlamaya ve üretmeye teşvik etmek amacıyla yılda 2 kez bilim yarışması düzenliyorlar.
Altıntaş, bugüne kadar Bilim Seferberliği kampanyası ile toplam 1318 dezavantajlı okula, 527 bin çocuğa ulaştıklarını söylüyor. Zaman içinde özel okullar ve ailelerden eğitim setlerine yönelik talebin artmasıyla birlikte, Twin Bilim 2017 yılında sürdürülebilir bir iş fikrine dönüşüyor.
İşte bizi bir araya getiren İngiltere ofislerini 2020 başında açmışlar. Twin, İngiltere’nin Seedrs
kitlesel hisse fonlaması platformunda 25 ülkeden 400 yatırımcının ilgisini çekmeyi başarmış ve açıldıklarından bu yana 3 milyon sterlin tutarında yatırım almış.
Twin, İngiltere’nin Seedrs kitlesel hisse fonlaması platformunda 25 ülkeden 400 yatırımcının ilgisini çekmeyi başarmış ve açıldıklarından bu yana 3 milyon sterlin tutarında yatırım almış.
Altıntaş’ın mesajına kulak verelim: “Twin ile amacımız tüm dünyada çift kanatlı çocuklar yetiştirmek. Bir kanadı bilim, bir kanadı vicdan olan çift kanatlı gençler bu dünyayı güzelleştirecekler. Hepimiz biliyoruz ki dünyanın kaybedecek bir dakikası bile yok. İklim değişikliği, çevre kirliliği, orman yangınları… Son teknolojiyi üreterek bu problemleri çözebilecek nesil, bu nesil olacak. Bu sebeple çocuklarımızı vicdanlı bilimle buluşturmanın tam zamanı.”
“Twin ile amacımız tüm dünyada çift kanatlı çocuklar yetiştirmek. Bir kanadı bilim, bir kanadı vicdan olan çift kanatlı gençler bu dünyayı güzelleştirecekler. Hepimiz biliyoruz ki dünyanın kaybedecek bir dakikası bile yok.”
Yeni yıla girerken rahmetli Çetin Altan’ı anarak enseyi karartmayalım derim. Umudumuz gençlerde.
Bu arada 11-12 Aralık tarihlerinde YGA Zirvesi’ne katılmak isteyenler için link de bırakıyorum.
