İnsanların gündelik hayat deneyimlerine en yakın kurum olan yerel yönetimler eşitliğin ve kapsayıcılığın başat aktörü. Bu minvalde, kimsenin geride kalmadığı bir dünya düzeninin anahtarı mahalleden başlayarak yerel düzeyin tüm katmanlarında saklı. Dolayısıyla eşitsizliğin, adaletsizliğin ve hak ihlallerinin sona ermesinin yolu da yerel düzeyden geçiyor.
Herkes için Yerelde Eşitlik: İnsan Hakları Temelli Yaklaşım Programı Kurucu başkanlığı olmaktan onur duyduğum Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve tüm kadınlar ile kız çocuklarının gündelik hayatın her alanında güçlenmesi için Amasra Belediyesi iş birliğinde “Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme” projesini hayata geçirdi. Aynı zamanda bu proje, İsveç Uluslararası Yerel Demokrasi Merkezi (ICLD) tarafından yürütülen 'İnsan Hakları Temelli Yaklaşım İleri Düzey Uluslararası Eğitim ve Kapasite Artırma Programı’na kabul edildi. Programa beş farklı ülkeden toplam dokuz belediye katılıyor: Türkiye (Amasra ve İzmir Büyükşehir), Ukrayna (Kopychyntsi, Kamianets-Podilskyi ve Nekhvoroshcha), Bosna-Hersek (Ilidža), Gürcistan (Gori ve Mtsketa), Arnavutluk (Tiran).Bu programın genel amacı, belediyelerin insan hakları temelli kapasitesinin güçlenmesine, yerelde sosyo-ekonomik kalkınmanın sağlanmasına, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kapsayıcılık odağındaki iyi uygulama örneklerinin paylaşılmasına katkıda bulunmak. Amaç aynı zamanda kurumsal kapasiteyi güçlendirmek ve insan hakları temelli yaklaşımın belediye hizmetlerine entegrasyonunu sağlamak. Bir diğer ifadeyle, insan hakları temelli yaklaşımın belediyede ana akımlaştırılmasına katkı sunmak (Ana akımlaştırma yaklaşımı tüm plan, program, faaliyet, bütçe, izleme ve değerlendirme gibi süreçlerin içerisine bahsedilen bakış açısının/perspektifin dahil edilmesi, kapsayıcı ve bütüncül bir şekilde işlenmesi olarak ifade ediliyor).
Haziran 2022’de İzmir’deki atölye ile başlayan, 22-24 Kasım 2022 tarihlerinde Arnavutluk'un başkenti Tiran'daki kapasite geliştirme programı ile devam eden, 12-22 Haziran 2023’te yoğunlaştırılmış seminerler ve deneyim paylaşımı toplantılarıyla İsveç’in Malmö kentinde gerçekleşen ve Kasım 2023’te Gürcistan’da tamamlanacak olan programda insan hakları temelli düşüncenin yerel yönetim hizmetlerine dahil edilmesi hedefleniyor.
Değişim ve dönüşüm yerelde başlar. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının ve tüm kadınlar ile kız çocuklarının eğitimden istihdama, gündelik hayattan seçimle ve atama ile gelinen karar alma mekanizmalarına kadar hayatın her alanında güçlenmesinin, insan hakları temelli yaklaşımın içselleştirilmesinin yolu yerelde.İsveç Fazı: Belediyelerden ve Sivil Toplum Kuruluşlarından İyi Uygulama Örnekleri 12-22 Haziran 2023 tarihleri arasındaki İsveç fazında Malmö Üniversite’sindeki akademisyenler ve uzmanlar tarafından yönetişim, insan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği, yerel demokrasi, kapsayıcılık, sürdürülebilir kalkınma amaçları, insan haklarına duyarlı bütçeleme, şeffaflık, hesap verebilirlik ve etik konularında seminerler verildi.
Bununla birlikte, Malmö’de çeşitli sivil toplum kuruluşlarına (YallaTrapan, Level Multicultural business incubator gibi) ziyaretler yapıldı. Aynı zamanda, Helsingborg Belediyesi ile iki gün boyunca yurttaşların kararlara katılımı, sürdürülebilir kalkınma amaçlarının yerelleştirilmesi, yerel eşitlik eylem planı, sosyal içerme konularında deneyim paylaşımı toplantıları düzenlendi, iyi uygulama örnekleri (kreş - Helsingborg'da hem çocuklar hem de ebeveynler için eşitliğin anahtarı, yaşlılar ve gençler için kamusal konut şirketi) yerinde gözlemlendi. Programın bir artısı olarak, İsveç’teki program sırasında Amasra Belediyesi ile Ukrayna’dan Kopychyntsi Belediyesi arasında kardeş şehirler protokolü imzalandı.
Yerelin Gücüne ve Potansiyeline İnanın!Değişim ve dönüşüm yerelde başlar. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının ve tüm kadınlar ile kız çocuklarının eğitimden istihdama, gündelik hayattan seçimle ve atama ile gelinen karar alma mekanizmalarına kadar hayatın her alanında güçlenmesinin, insan hakları temelli yaklaşımın içselleştirilmesinin yolu yerelde. Gerek ülkeler arasındaki gerekse de ülke içindeki eşitsizliklerin, adaletsizliklerin, ayrımcılıkların ve hak ihlallerinin azaltılması için her yerelin kendine özgü dinamiklerini düşünmek şart.
Eşit ve kapsayıcı bir dünyanın anahtarı yereldedir. Dolayısıyla, sürdürülebilir bir dünya için küresel düşünüp yerel hareket etmek zorundayız. Artık mahalle bazlı aksiyon almanın tam zamanı. Başka bir dünyamız, başka bir çaremiz yok!
Ezcümle, yerelin gücüne ve potansiyeline inanın.
