Ankara Barosu, TBMM Başkanı’nın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olması ile ilgili yaptığı açıklamada, Meclis Başkanı’nın Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı için aday olarak gösterilmesinin Anayasa’ya açıkça aykırılık teşkil ettiğini belirtti.
Anayasa’nın 94. maddesinin hatırlatıldığı baronun açıklamasında, “Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başkanvekilleri, üyesi bulundukları siyasi partinin veya parti grubunun Meclis içinde veya dışındaki faaliyetlerine; görevlerinin gereği olan haller dışında, Meclis tartışmalarına katılamazlar; Başkan ve oturumu yöneten Başkanvekili oy kullanamazlar.” denildi.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
Hükmü yer almakta iken, Meclis Başkanı sıfatını taşımakta olan Sayın Binali Yıldırım, iktidar partisinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi için Başkan adayı olarak gösterilmiştir.
Meclis başkanı olan kişinin, üyesi bulunduğu siyasi partinin hiçbir faaliyetine katılmaması gerektiği, Anayasa’nın 94/son maddesinde hiçbir tereddüde yer vermeyecek şekilde açıkça belirtilmiştir.
Sayın Meclis Başkanı’nın Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı için aday olarak gösterilmesi Anayasa’ya açıkça aykırılık teşkil etmektedir.
Anayasa’da ilgili düzenlemeyle hayata geçirilirken Danışma Meclisi gerekçesinde “Başkanın parti faaliyetlerine tarafsızlığına ve oy kullanmaması esasına bağlı kalındığı” özellikle vurgulanmıştır. Anayasa Komisyonu gerekçesinde ise yine “Başkanın tarafsızlığı esas kabul edilerek, mensup olduğu siyasi partinin veya parti grubunun Meclis içindeki ve dışındaki faaliyetlerine katılmaması kabul edilmiştir.
Bir yasa kuralının lafzı yanında, metnin bütünü dikkate alınarak, konusu ve amacına uygun bir şekilde yorumlanması gerektiği gerekmektedir. Bu nedenle Anayasa 94/son’da belirtilen yasağın sadece yasama faaliyetine ilişkin tartışma ve oylamaya ilişkin olmadığı açıktır. Meclis Başkanının hem siyasi parti faaliyetlerine hem de Meclis tartışmalarına katılamaması kuralının amacının Meclis’i, yani yasama organının külliyetini temsil eden kişinin görünüşte de tarafsız olmasını sağlamaktır. Gerçekten de Meclis Başkanı, hem Meclis’in hem de her bir Meclis üyesinin hakkını başta yürütme organı olmak üzere herkese karşı eşit ve tarafsız bir şekilde savunmakla yükümlüdür. Bir parti adına yürütme görevi yapmak üzere aday olan kişinin, propaganda süreci boyunca adaylığın niteliği gereği diğer partilerle bir rekabet içinde bulunması gerekeceği için, bu tarafsızlığı koruyamayacağı açıktır. Bu koşullar altında belediye başkan adaylığı ile TBMM Başkanlığının aynı kişide toplanmasının Anayasa’nın hem sözüne hem de ruhuna aykırı olacaktır.
Maddenin konuluş amacına ve gerekçelerine uyulması gerektiğinden hareketle, üyesi bulunduğu siyasi partinin faaliyetlerine katılmaya devam edecekse, Anayasa’ya aykırı bu durumun ortadan kaldırılması için Sayın Meclis Başkanı’nı, “Meclis Başkanlığı” sıfatını bırakmaya ve hukuka aykırılığa son vermeye davet ediyoruz.
Demokrasimizin sağlıklı işleyebilmesi için Sayın Meclis Başkanı’nın, zaman kaybetmeden, siyasi etiğe uygun şekilde hareket etmesini temenni ediyoruz.
