CHP İstanbul Milletvekili ve Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, TBMM’nin seçimleri yenileme kararı almadığı takdirde Erdoğan’ın yeniden aday olamayacağını ifade etti.
Kaboğlu, Ankara Barosu Dergisi için kaleme aldığı makalede, konuya ilişkin tartışmaları özetle şöyle değerlendirdi:
“Anayasa’nın Cumhurbaşkanı’nın ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir kuralı, ikinci görev döneminde olan Cumhurbaşkanı için geçerli olacaktır. Görevdeki Cumhurbaşkanı, Ağustos 2014 ve Haziran 2018’de “iki defa” seçildi. Buna karşılık, eğer seçimlerin yenilenmesine Cumhurbaşkanı karar verir ise, ikinci görev döneminde olan Cumhurbaşkanı, üçüncü kez aday olamayacaktır. Bu kural, zamanında yapılacak seçimler için de geçerlidir: Haliyle aynı kişi, Anayasa’nın açık ve herhangi bir ayrık düzenleme içermeyen bağlayıcı hükmü gereği, Haziran 2023 seçimlerinde aday olamayacaktır. Özetle, 2. Dönem görevini yerine getirmekte olan Cumhurbaşkanı, yeniden aday olmasına ilişkin tek ayrık durum, Meclis’in yenileme kararıdır: Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.”
SİSTEM DEĞİŞİKLİĞİ, SEÇİM SAYISINI DEĞİŞTİRMEZ
Kaboğlu, seçimlerin yenilenmesi için TBMM’de 360 vekilin oyunun gerektiğini belirterek,
“Hükümet sisteminin değişmiş olması, ad olarak aynı makam için ve sayım yoluyla belirlenen seçim sayısı kuralını değiştirmez. Yürürlükte olan Anayasa, 7 Kasım 1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasıdır. 2017’de Anayasa değiştirilmedi veya
yenilenmedi; sadece ‘Anayasa’da değişiklik’ yapıldı. Anayasa’nın üstün ve bağlayıcı bu hükümleri karşısında, herhangi bir anayasal normatif değer taşımadığı gibi anayasal dayanağı bulunmayan bir kavram olarak Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi (CBHS), olsa olsa siyasal açıdan değerlendirilebilecek bir kavram olup, yürürlükteki amir anayasal hükümleri değiştirici bir etkiye sahip değildir. Bu anayasal düzenleme gereğince, Haziran 2023’ten önce seçimlerin yenilenmesine eğer TBMM karar verir ise, 2014’te ve 2018’de seçilen ve halen görev başında bulunan Cumhurbaşkanı, bir kez daha yani üçüncü kez aday olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
