24 Haziran, değişimde bir kırılma anı olup olmayacağının tarihi olacak. Değişim bir süreçtir ve bazı anlarda yaşanan kırılmalarla daha ileriye sıçrama imkanını geniş kitlelerin önüne koyar. AKP, her alanda yaşanan çözülmenin ne kadar derin olduğunu erken fark edip baskın bir seçim kararı aldı; ama bu çözülmeyi bir noktada sabitleyebilmiş değil henüz. Bu çözülme durumu sadece siyasal, sosyal ve ekonomik alanda değil, bununla paralel kendi kitlesi içinde aynı durum söz konusu…
İlk turda AKP adayı Erdoğan’ın seçilme durumu giderek zorlaşıyor. AKP açısından bir diğer sorun ise meclisteki çoğunluğu kaybetme korkusu ki bu durum oldukça güçlü bir olasılık. Muhalefet cephesinde değişim rüzgarı ve bunu sırtlayan Muharrem İnce’nin performansı ciddi bir umut dalgası yarattı. Diğer yandan HDP’nin barajı aşacağı, İyi Parti, Saadet Partisi’nin CHP ittifakıyla meclise gireceği de düşünüldüğünde seçim sonrasında oldukça farklı siyasetlerden bir meclis aritmetiği ortaya çıkacak.
Yaşadığımız bu seçim sürecinin ortaya çıkardığı iki durum 24 Haziran’dan sonra da devam edecektir. İlki AKP’deki gerilemedir, ikincisi ise muhalefetin yükselişidir. Dolayısıyla seçimlerden bağımsız olarak bir değişim dalgası Türkiye’yi sarmıştır, iktidarın ortaya çıkardığı çelişkiler derinleşmiştir ve bunun sonucunda yeni siyasal çıktılar, kompozisyonlar ve aktörler ve de yeni siyasal söylemler, politikalar 24 Haziran’dan sonra yoğunlukla karşılaşacağımız durumlar olacaktır. Değişim süreçlerini seçimler başlatmaz; ya da sonlandırmaz. Seçimler değişim süreçlerinde bir sıçrama yaratabilir; ya da değişimi farklı bir mecraya sürükleyebilir. 24 Haziran’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden cumhurbaşkanı seçilmesi de, AKP’nin meclis çoğunluğunu alması da bu değişim sürecini durduramayacaktır. Çünkü Türkiye’de her kesimi kapsayan çok ciddi bir demokrasi, adalet, eşitlik ve özgürlük istenci vardır ve bu enerji açığa çıkmıştır. O yüzden Erdoğan, seçilmesi durumunda OHAL’i kaldıracaklarını söylüyor, üstelik seçim bildirgelerinde olmamasına rağmen. O yüzden her gün yeni vaatlerle toplumun karşısına çıkıyor ve o yüzden kim ne verirse ben fazlasını veriyorum noktasına gelmiş bulunuyor. Bu seçim öncesi muhalefetin ve toplumsal taleplerin zaferidir. Toplumsal taleplerin siyaseti yönlendirdiği bir süreçte çok güçlü bir halk hareketinin varlığını görmek gerekmektedir. Bilinçli kitlelerin temel taleplerini siyasetin gündemine sokmayı başardığı bir dönemde neoliberal saldırganlığa karşı kamucu, halkçı siyasetin yükselişi 24 Haziran’dan sonra nasıl bir siyasal iklime gireceğimizin de ipuçlarını ortaya koymaktadır.
AKP’ye karşı yükselen muhalefet ile gündeme gelen siyasal ve toplumsal taleplerin varlığı 24 Haziran’dan sonra nasıl bir siyasi atmosfere gireceğimizi de ortaya koymaktadır. Daha politik ve ideolojik bir döneme gireceğimizi, iç çelişkileri derinleşen siyasetin hem aktörel hem söylemsel olarak büyük değişimlere uğrayacağını ileri sürebiliriz. Sorunları ağırlaşmış ve var olan aktörleriyle bu sorunları çözmek bir yana çevirme imkanını yitirmiş bir zeminde yenileşme, değişme kaçınılmazdır. 24 Haziran’da muhalefetin elde edeceği başarı bu değişimdeki süreklilikte bir sıçrama da yaratacaktır. 24 Haziran’da AKP’nin kazanması bu değişim sürecini zayıflatabilir; ama durduramaz. Zira AKP’nin kazanması sadece ona kısa dönemli bir nefes aldıracaktır; ancak kitlelerin değişim beklentisini ortadan kaldırmayacaktır.
Bugün geniş kesimlerin AKP ile yol alınmayacağını gördüğüne tanıklık ediyoruz. Buradaki mesele AKP’nin yerine geçecek parti veya adayın yönetebilirlik iddiasını ne kadar taşıdığı ve yerine getirdiğidir. Bu güveni veren parti; ya da aday 24 Haziran’dan sonraki süreci de domine edecektir. Şimdilik buna en yakın isim ise Muharrem İnce’dir. İnce’nin son bir haftada ise polemiklere mümkün mertebe girmeden yeni bir ülke tablosu çizmesi çok daha yararlı olacaktır. 16 yıldır polemiğe sıkışmış bir siyasetten bıkmış kitlelere yeni ve farklı bir siyaset tarzının mümkün olduğunu göstermek gerekmektedir. Bu yapılabilindiği ölçüde sonuç alınacaktır.
