Prestijli bir yarışmadan madalya kazanmış olan şarabın bize temel mesajı “türünün kaliteli bir örneği” olduğudur. İşinde uzman, tarafsız bir jüri tarafından, kör tadımla, teknik olarak değerlendirilmiş ve o çerçevede ödüllendirilmiş bir şaraptır karşınızdaki.
Siz de şişenin üzerindeki o altın, gümüş, bronz etiketi görünce elini raftaki şişeye daha bir güvenle uzatanlardan mısınız? Süpermarkette veya bir şarap mağazasında onlarca, hatta bazen yüzlerce şişenin önünde karar vermeye çalışırken insana nasıl da güzel güzel bakıyor o parlak etiketler değil mi? “Eh, ödül bile aldım, ne duruyorsun, beni seçsene!” dercesine.
Yalnız değilsiniz, pek çok kişi şişenin üstüne iliştiriliverilen o minik yuvarlak etiketlerden etkileniyor seçimini yaparken. Tıpkı bir filmin ya da kitabın ödüllü olduğunu bildiğimizde daha çok ilgimizi çektiği gibi.
TAHMİN ETTİĞİMİZDEN ÇOK ETKİLENİYOR OLABİLİR MİYİZ?
Prestijli uluslararası şarap yarışmalarından birisi olan IWC, bu yılın başlarında madalya etiketlerinin müşterilerin şarap alma kararına etkisini ölçmek için bir araştırma yaptı. Bir ay boyunca İngiltere’deki iki büyük süpermarket zincirinde satılan 100 ödüllü şarap üzerinde gerçekleştirilen araştırmada, aynı şarabın şişesinde altın, gümüş veya bronz madalya etiketi olduğunda, satışların ciddi anlamda arttığı tespit edildi. Ciddi derken abartmıyorum, öyle ki, araştırmadaki süpermarketlerden birinde altın madalya etiketli şarapların satışlarında %200 oldu. Araştırmadaki diğer marketteki bir şarabın satışındaki artış ise inanılır gibi değil: Tam %700!
IWC, araştırma hakkındaki özette şişesinde altın veya gümüş madalya olan şarapların ortalamada %200-%700 arası daha çok sattığını belirtmiş. Benzer bir çalışmayı Eylül 2019-Şubat 2020 döneminde bir başka prestijli uluslararası şarap yarışması organizasyonu olan Concours Mondial de Bruxelles de bu kez anket yoluyla yapmış; Avrupa ve Amerika’dan araştırmaya katılan tüketicilerden gelen sonuçlar IWC araştırmasının sonuçları ile paralel.
Neden derseniz, aslında konu şaraba özel değil: Tüketici olarak seçeneklerimizin bolluğu aslında bizi bocalatıyor ve seçimlerimizi en kestirme şekliyle yapmaya yönlendiriyor. Çoğumuzun zamanı kısıtlı. Şarap alacaksak örneğin, hemen bir şişe kapıp çıkmak derdindeyiz. Bir yandan da yanılmayalım, seçimimiz iyi olsun istiyoruz. Dolayısıyla bizim için o anda en net sinyallerden birisi şişenin üzerindeki madalya etiketi oluveriyor. Özellikle süpermarketlerde şarap alırken seçimimizi çoğunlukla yalnız yaptığımızı da düşünürsek bu durum gayet normal aslında, özellikle de ne alacağınız konusunda kararsızsanız.
DECANTER 2022 ŞARAP ÖDÜLLERİ
Madalya demişken, kimler veriyor bu madalyaları önce biraz bundan söz edeyim. Dünyada her yıl uluslararası veya yerel ölçekte çok sayıda şarap yarışması düzenleniyor. Tahmin edeceğiniz gibi, bunların bazıları son derece prestijli ve ciddi, bazıları ise kredibilite açısından daha geriden gelen yarışmalar.
Bu tip şarap yarışmalarına katılmanın üretici için iki önemli avantajı var. Birincisi ürettiği şarabın dünya liginde nerede olduğunu başka coğrafyalardan gelen şaraplarla kıyaslama imkânı ve kendi kalitesini global ölçekte tescilleme fırsatı. İkincisi de yukarıda yazdığım gibi, madalyaların marka imajına ve pek tabi ki ticari sonuçlara olan etkisi, hatta başka pazarlara açılma potansiyelini beraberinde getirmesi.
Uluslararası şarap yarışmalarının bilinenleri Decanter dergisi tarafından düzenlenen Decanter World Wine Awards (DWWA), International Wine Competition (IWC), International Wine & Spirit Competition (IWSC), Mundus Vini, AWC Vienna veya Sommeliers Choice Awards. Bu saydıklarımın büyük kısmına içtiğiniz şarapların şişelerindeki madalya etiketlerinden aşina olabileceğinizi tahmin ediyorum.
Bu tip şarap yarışmalarına katılmanın üretici için iki önemli avantajı var. Birincisi ürettiği şarabın dünya liginde nerede olduğunu başka coğrafyalardan gelen şaraplarla kıyaslama imkânı ve kendi kalitesini global ölçekte tescilleme fırsatı.
Temmuz ayında, 2022 yılının Decanter World Wine Awards (DWWA) sonuçları açıklandı. Yarışmalar arasında hangisinin en büyük ve en prestijli olduğuna dair hafiften bir çekişme var tabii ancak bu yıl yirmincisi düzenlenen DWWA, şarap dünyasının en geniş ölçekli ve en prestijli yarışması kabul ediliyor; yani bir anlamda şarap dünyasının Oscar’larını veriyor Decanter. Unutmadan, yarışmanın kadeh sponsoru da dünyanın en ünlü kadeh markalarından, enfes tasarımları ile şarapseverlerin her daim kalbini çalan Riedel.
DWWA madalyaları dört temel kategoride veriliyor: Best in Show, yani katılan tüm şaraplar arasındaki top 50, en prestijli ödül. Best in Show madalyasını platin, altın ve gümüş madalyalar izliyor.
BU MADALYALAR BU ŞİŞELERİ NASIL BULUYOR?
Biz market rafının önünde madalyalara bakaduralım, biraz da arka planından söz etmeli yarışmaların.
Jüri önce bronz, gümüş ve altın madalya almaya değer şarapları belirliyor. Ardından altın madalyaya aday tüm şaraplar yeniden tadılıyor, değerlendiriliyor ve altın madalya kararı kesinleştiriliyor. Ertesi hafta ikinci bir değerlendirme turu yapılıyor ve altın kategorisine girmiş bazı şaraplar platin kategorisine terfi ediyor. En son olarak da Best in Show olacak 50 şarap belirleniyor.
Bu sene DWWA jürisinde 54’ü Master of Wine*, 16’sı Master Sommelier* olmak üzere, tam 250 şarap uzmanı yer aldı.
Yarışmaya 54 ülkeden 18.244 şarap katıldı ve toplam 50 Best in Show, 163 platin, 678 altın, 5.900 gümüş ve 8.074 bronz madalya verildi. Başarıya yüzdesel bakarsak, katılan şarapların %1’inden azı göğsüne platin madalyayı, %4’ünden azı da altın madalyayı takabildi. Bu yüzdeler üzerinde madalya etiketi taşıyan bir şarapla bir sonraki karşılaşmanızda bir fikir verebilir tahmin ediyorum.
Madem bu kadar anlattım, kısaca bu senenin madalyalı şişelerinden de bahsedeyim: Arjantin ve Şili şarapları madalyalara doyamadı. Yarışmadan geçen sene 14 madalya ile dönen Arjantin, bu sene Best in Show, platin ve altın madalya sayısını 41’e çıkardı. Best in Show’da dört Arjantin, iki de Şili şarabı var.
Bir klasik olarak Bordo şarapları Fransa’nın ve yarışmanın madalyalarının çoğunluğunu topladı. Best in Show’da 10 Fransız şarabı var. Bu arada bu sene ilk defa bir Beaujolais (Fleurie) Best in Show madalyasının sahibi oldu. Fransa toplamda 38 Platin, 125 Altınla döndü DWWA’dan.
İtalya, yarışmanın başladığı 2002 yılından bu yana aldığı en yüksek sayıda madalyayı bu sene aldı. 147 madalyanın arasında bölge olarak Orta ve Güney İtalya şarapları başı çekti; Toscana şarapları yine ülkenin gururu oldu.
Madalyalı veya madalyasız, içeceğiniz şarapta aslolan kendi damak zevkiniz ve farklı şeyler denemeye açık ufkunuzdur. Tatmaya, denemeye ve tadını çıkarmaya devam o halde.
Pandemide şarapçılık açısından çok zorlu bir dönem geçiren Güney Afrika da kendi payına düşeni yaptı ve 2 Best in Show, 5 platin ve 39 altını kaptı.
İlginç sonuçlardan birisi, Best in Show’daki şarapların %40’ının yeni dünyadan gelmesiydi, ki bu geçen senenin iki katı. Burada başı Avustralya çekiyor. Amerika’dan en çok madalyanın Kaliforniya şaraplarına gitmiş olması ise sanırım kimse için şaşırtıcı olmadı.
Juliette’in Kadehi podcastimde de bahsettiğim bir trendi, İngiliz şaraplarının yükselişini, bu seneki yarışmada daha net gördük: İngiliz şarapları yarışmadan, birisi Essex bölgesinden Vagabond Wines’ın 2020 Chardonnay’ına verilen bir platin olmak üzere, çoğu beyazlara ait 151 madalya ile döndüler. Bu İngiltere’nin ilk platin madalyası.
DWWA’nın diğer sürprizleri Japonya’nın Kyushu Adası’ndan 2021 Ajimi Moraya Koshu’nun ülkenin ilk platinini alması ve Çin’e giden 17’si altın toplam 234 madalya oldu.
Peki bizden hangi şaraplar var diye merak ettiğinizi tahmin ediyorum. Türk şarapları senelerdir uluslararası yarışmalardan bolca ödülle dönüyor, bu seneki DWWA’da elimiz boş kalmadı. Her ikisi de 95 puan alan Perdix 2017 Boğazkere ve Kavaklıdere Côtes d’Avanos Blanc de Blancs Brut Nature 2017 altın madalya aldılar. 2022 DWWA’da Türk şarapları 2 altın, 14 gümüş ve 38 bronz olmak üzere 54 madalya ile taçlandı**.
MADALYA ETİKETİNE NE YÖNDEN BAKMALI?
Geçenlerde bir arkadaşım “O kadar fazla madalyalı şarap var ki, ben pek güvenemez oldum bu işe” dedi. Haksız da sayılmaz, üzerinde altın madalyaya benzer ama hiçbir hükmü olmayan bir etiket olan kafa karıştırmaya hazır şişeler bile var raflarda, yukarıda yazdığım algıyı kötüye kullanma amaçlı.
Bu nedenle, tam da bu kadar anlatmışken konuyu, burada kısa bir toparlama yapmakta yarar var: Prestijli bir yarışmadan madalya kazanmış olan şarabın bize temel mesajı “türünün kaliteli bir örneği” olduğudur. İşinde uzman, tarafsız bir jüri tarafından, kör tadımla, teknik olarak değerlendirilmiş ve o çerçevede ödüllendirilmiş bir şaraptır karşınızdaki. Bu sonuç o şarabın sizin damak tadınıza uyacağını garantilemez ama “iyi bir şarap” olduğunu bilirsiniz.
Tüketiciler için bu tip yarışmalar yeni markaları, yeni üreticileri keşfetmek için iyi birer fırsat. Prestijli bir yarışmadan kazanılan madalyalar, yeni keşifler için size iyi bir pusula olabilir; damağınızı yeni tatlarla, yeni coğrafyalarla tanıştırabilir. Öte yandan, şu ya da bu sebeple bu yarışmalara girmemiş bir dolu gayet iyi şarap da var, bunu da akılda tutmak lazım.
Son sözümü yazıp nokta koyayım: Madalyalı veya madalyasız, içeceğiniz şarapta aslolan kendi damak zevkiniz ve farklı şeyler denemeye açık ufkunuzdur. Tatmaya, denemeye ve tadını çıkarmaya devam o halde.
*Master of Wine: İleri seviye şarap uzmanı, usta şarap uzmanı. Master Sommelier: Üst düzey somelye, baş somelye. Her ikisi de ileri şarap eğitimleri ile alınan diplomalı ünvanlardır.
** Tüm ödüllü şarapların listesini Decanter’in internet sitesinde bulabilirsiniz.
