Covid pozitif olan çocukların hastaneye yatış oranları artarken okul yılı da hızla yaklaşıyor. Ebeveynler umutsuzca bilmek istiyor: Küçük çocuklar Covid aşısını ne zaman yaptırabilirler?
Bu hafta, ebeveynler bu cevaba önemli ölçüde yaklaştılar. Pazartesi günü, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Pfizer ve BioNTech’in Covid-19 aşısını 16 yaş ve üzeri kişiler için tamamen onayladı.
Bu karar, özellikle Mayıs ayından bu yana acil kullanım izni kapsamında aşıya uygun olan 12 ila 15 yaş arası çocukları etkilemiyor, ancak 5 ila 11 yaş aralığındaki çocuklar için önemli sonuçları olabilir.
Yasal olarak tam onay alınması doktorların Pfizer-Biontech aşısını ruhsat-dışı olarak uygulamaları için kapıyı açıyor. Genel olarak konuşursak, bu yaygın bir uygulama- Büyükler için onay alan ilaçlar düşük dozlarda çocuklara da ruhsat dışı olarak reçete ediliyor- ve teorik olarak şimdi küçük çocuklar Covid-19’a karşı aşılanabilirler.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinden alınan verilere göre, ülke çapında günlük yeni çocuk hastaların hastaneye yatışların ortalaması 23 Ağustos’ta sona eren haftada 309’a yükseldi. Bu merkezin geçen yıl çocuk hastaları da izlemeye başlamasından sonra kaydedilen en yüksek rakam.
Yine de tıbbi kuruluşlar ve uzmanlar, hevesli anne ve babaların beklemesini şiddetle tavsiye ediyor. Amerikan Pediatri Derneği, doktorları 12 yaş altı çocuklar için uygun dozaj hakkında veri eksikliği olması nedeniyle, 12 yaşın altındaki çocuklara ruhsat dışı kullanıma dayanarak aşı yapmamaları konusunda uyardı. ABD Gıda ve İlaç Dairesi de ruhsat-dışı kullanımın “uygun olmadığını” söyledi.
12 yaşın altındaki çocuğunuz için ruhsat-dışı bir aşı yaptırmak için yaygara koparıyorsanız, neden beklemeniz gerekiyor?
Çocuklar ne zaman Covid-19 aşısını güvenle olabilir?
Yanıtları aşağıda…
Bir çocuğa yetişkin aşı dozu vermek neden sorunlu olabilir?
Cincinnati Üniversitesi ve UC Health’de bulaşıcı hastalıklar profesörü olan Dr. Carl Fichtenbaum, yetişkinlere yönelik ilaçların genellikle çocuklar için daha düşük dozlarda ruhsat dışı olarak reçete edildiklerini söylüyor. Ancak aşılar “farklı bir mekanizma”
Nedeni: Bir çocuğun bağışıklık sistemi, aşılara bir yetişkinin bağışıklık sisteminden tamamen farklı tepki verir. Siz büyüdükçe, vücudunuz çevresine daha fazla tepki verme yeteneği geliştirir ve bu süreç en azından konu aşılar olduğunda, ergenlikten kısa bir süre sonrasına kadar tam olarak yerleşmeyen bir süreçtir. Fichtenbaum, “Çocuklar küçük yetişkinler değildir” diyor.
Bu, kritik sorunun ‘bir çocuğun aşı olup olmaması’ olmadığı anlamına gelir. Houston’daki Baylor Tıp Fakültesi’nde moleküler viroloji, mikrobiyoloji ve pediatri profesörü Dr. Pedro Piedra, bunun yerine, sorunun ‘doğru doz boyutunu’ belirlemek olduğunu söylüyor.
Tipik olarak aşı dozu, ağırlık, yaş ve o aşının vücutta nasıl hareket ettiği gibi faktörlere göre belirlenir. Bir doz çok düşükse, etkisiz olma riski vardır. Piedra, eğer çok yüksekse, aşının kısa süreli yan etkiler olarak özellikle şiddetli ateşe ve baş ağrısına neden olabileceğini söylüyor.
Yetişkin bir aşı dozu, bir çocuğun kalp iltihabı (miyokardit) -gençlerde daha yaygın olma eğiliminde olan mRNA aşılarının nadir bir yan etkisi – geliştirme riskini de artırabilir. Temmuz ayı sonlarında FDA, Pfizer ve Moderna’dan miyokarditin araştırılması için daha fazla çocuğu klinik araştırmalara dahil etmelerini istedi. Şiddetli vakalarda miyokardit, kalp kasında kalıcı hasara neden olabilir ve potansiyel olarak kalp yetmezliğine, kalp krizine veya felce ve düzensiz kalp ritimlerine yol açabilir.
Fichtenbaum ayrıca çocukların aşılara karşı öngörülemeyen tepkiler verme olasılığının daha yüksek olduğunu söylüyor. “Çocuklar her zaman farklıdır” diyor. “Ve ne olabileceğini kimse söyleyemez.”
Aynı zamanda, Fichtenbaum, ebeveynlerin endişelerini anladığını belirtiyor. “Çimenlerin büyümesini izlemek gerçekten sinir bozucu ve zor” diyor. “Yani insan çok sabırsızlanıyor.”
12 yaşın altındaki çocuklara ne zaman aşı yaptırılmalı?
Beyaz Saray Baş Tıbbi Danışmanı Dr. Anthony Fauci NBC’nin “TODAY” programına verdiği demeçte, 5 ila 11 yaş grubu için klinik denemelerin şu anda devam ettiğini ve bu çocukların sonbaharın sonlarında veya kışın başlarında aşıya uygun hale gelebileceğini söyledi. Sonrasında 2-5 yaş arası bebekler, 6 ay-2 yaş arası bebekler için ayrı bir değerlendirme yapılacağını belirtti.
George Washington Üniversitesi’nde Acil Servis Doktoru ve Halk Sağlığı Profesörü olan Dr. Leana Wen, bazı ebeveynlerin resmi olarak aşıya uygun hale gelmeden önce çocukları için aşı arayacaklarını neredeyse kesin olarak söylüyor. FDA bu uygulamayı açıkça caydırıyor ve doktorların bu tavsiyelere uyması gerektiğini söylüyor.
Fichtenbaum, “Dışarıda bu riski almak için yaygara koparan pek çok çocuk doktorunun olacağını hayal edemiyorum,” diye ekliyor. “Dozu bilinmeyen ve yan etki profili bilinmeyen birini aşılamak hiç akıllıca değil”
Piedra, ebeveynlerin çocuklarına aşı yaptırmanın güvenli olduğunun en açık işaretinin, aşıların FDA tarafından 5 ila 11 yaş arası acil kullanım için onaylanmasından sonra olacağını söylüyor. Acil kullanım izni, federal kurumun verileri titizlikle gözden geçirdiği ve yaş grubu için en uygun dozu belirlediği anlamına gelecek. Fichtenbaum, “Bilimin her şeyi yakalamasını beklemek için elinizden gelen en uzun sabrı gösterin” diyor.
Bu arada Wen, FDA’nın daha genç yaş grupları için yetkilendirme sürecinde nerede oldukları konusunda halka karşı daha şeffaf olabileceğini söylüyor. FDA’nın Biyolojik Değerlendirme ve Araştırma Merkezi direktörü Dr. Peter Marks, ,Pfizer ve Moderna’nın FDA’ya göndermek için yeterli veriye sahip olduklarında, ajansın bunu değerlendirmek için “hızlı hareket edeceğini” söylüyor.
Pfizer, acil kullanım izni başvurusunda bulunmak için verileri Eylül ayı sonuna kadar sunmayı bekliyor. Moderna, sonbahar sonu ve kış başını işaret ediyor. Johnson & Johnson, bu sonbaharda 12 yaşından küçük çocuklarda bir deneme başlatmayı planlıyor.
