İstanbul Mecidiyeköy’deki Torun Center inşaatında iki yıl önce yaşanan, 10 işçinin feci şekilde hayatını kaybettiği iş cinayetine ilişkin davada bilirkişi skandalı yaşandı. Olaydan iki yıl sonra hazırlanan ve üç celsedir gelmesi beklenen bilirkişi raporunda, olayın asıl sorumlusunun kim olduğu tespit edilemedi. Raporda şirket, asansör firması ve iş güvenliği firması yetkililerinin tali kusurlu olduğu belirtiliyor, ancak asli kusurlu olduğu tespit edilen tek bir kişi bile yer almıyor.
OHAL baskısı işçi ölümlerini artırdı! OHAL baskısı işçi ölümlerini artırdı!
Raporda, asansörün 32’nci kattan zemine çakılması sonucu 10 işçinin hayatını kaybettiği olay, “öngörülebilir nitelikte bir iş kazası” olarak niteleniyor. Raporda olayın neden meydana geldiğiyle ilgili olarak şu tespitlere yer veriliyor:
» (Asansörde) mekanik limit switchler (durdurucu) geriye çekilmiş haldeydi. Elektronik sensörlerden bir tanesi tamamen yerinden çıkarılmıştı. Çıkarılan bu sensör, kabini katta durdurma özelliği olan sensör. Sensörün çıkarılması için başındaki somonun çıkarılması gerekiyor. Kendiliğinden çıkma ihtimali yok.
»32’nci kata çıkılmasa kaza olmayacaktı. Asansör, en fazla 31’inci kata çıkmak üzere montajı yapılarak konfigüre edilmişti. İki adet mekanik switch ve 4 numaralı sensörün devre dışı bırakılması ile normalde 31’inci kata çıkmak üzere konfigüre edilen asansörün 32’nci kata çıkarılmak istendiği anlaşılıyor.
»Eğitimsiz operatör kullanımı kazayı tamamlayıcı unsur oldu. Operatör eğitim almış olsa sensör ve switchlere müdahale edilmesine müsaade etmeyecek, edildiği takdirde kendisi o asansörle yukarı çıkmayacaktı. Çıksa dahi zamanında durdurma butonuna basıp asansörü durdurarak faciayı önleyecekti.
»Asansör 32’nci kata çıksa dahi hareketli platform, standartta belirtilen mesafede, yani 2 metre yüksekte olsa kaza yine olmayacaktı. Çimento, toz vs. dökülmesine karşı koruyucu olarak şafta konulan Plywood platformun, mastın bitim noktasından itibaren 1 metre gibi çok yakın mesafede olması, kazanın meydana gelmesinden sebeplerden biri oldu.
Raporda ayrıca, söz konusu işyerinde “asansöre yetkili bakım ekibi haricinde müdahale edilmesini önleyici talimatların ve tedbirlerin olmadığı, hatalı davranışların saptanmasını sağlayacak bir denetim sisteminin bulunmadığı, işverenler tarafından risk analizinin yapılması zorunlu olduğu halde risklerin ortadan kaldırıldığını gösteren kayıtların görülmediği, çalışanlara gerekli eğitim verilmediği” gibi tespitlere de yer verildi.
‘ASLİ KUSURLU’ YOK
Raporda işverenin işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerini alma yükümlülüğüne vurgu yapılmasına karşın, yargı önüne bile çıkmayan Torunlar GYO patronlarına herhangi bir kusur atfedilmedi.
Asli kusurluların kim olduğuna dair bir bilginin de yer almadığı raporda, asansörün bakım ve onarım işlerinin zamanında ve uygun yapılmamasından GEDA MAJÖR firmasının sorumlu olduğu belirtildi. Bu kapsamda firma çalışanları Önder Türksoy, Ümit Savul, Turgay Dalkıç, Adem Akyıldız’ın tali kusurlu olduğu ifade edildi.
Asansör arızası yaşanmasına rağmen asansörlerin çalışmasını durdurmayan ve işin devam etmesine izin veren Torunlar GYO çalışanları Murat Aytimur, Bünyamin Keskin, Emre Öz ile iş sağlığı ve güvenliği firması olan NCA firması çalışanları Ahmet Said Demir ve Mert Çanakçı da tali kusurlu bulundu.
Raporda, ‘ceza sorumluluğunun şahsiliği’ gerekçesiyle 16 sanığın ise kusursuz olduğu savunuldu.
‘ÖNCEKİ RAPORLA ÇELİŞİYOR’
Mağdur işçi ailelerinin avukatlarından Yıldız İmrek, BirGün’e yaptığı açıklamada, bu bilirkişi raporunun soruşturma aşamasında hazırlanan bilirkişi raporuyla çelişen, özensiz ve korumacı bir rapor olduğu değerlendirmesinde bulundu. Soruşturma aşamasında hazırlanan raporda Torunlar GYO, asansör firması ve iş güvenliği firması yetkililerinin asli kusurlu bulunduğunu hatırlatan İmrek, bu raporda asli kusurluların kim olduğuna ilişkin herhangi bir tespitin bile yer almadığına dikkat çekti.
